الحج ٥٥
ترجمه
| الحج ٥٤ | آیه ٥٥ | الحج ٥٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الَّذِینَ کَفَرُوا ...»: مراد اغلب کفّار و افراد متعصّب و کینه‌توز ملحد است؛ نه همه کافران. چرا که بسیاری در ادامه راه بیدار شده‌اند و به صفوف پیغمبران و پیروان ایشان پیوسته‌اند. «مِرْیَةٍ»: شکّ و تردید. «السَّاعَةُ»: دم مرگ که نخستین مرحله و اوّلین منزل قیامت است (نگا: انعام / ). قیامت. «یَوْمٍ عَقِیمٍ»: روز نازا و سترون. یعنی قیامت که دیگر روزی به دنبال ندارد، و بی‌خیر و رحمت و راحت و خوشی برای کفّار است (نگا: ذاریات / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج
- نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين
- توضيح آيات مربوط به جهاد و قتال : ((ان الله يدافع عن الذين آمنوا...(( و ((اذنللذين يقاتلون ...((
- حكمت تشريع حكم قتال و جهاد: ((و لولا دفع الله الناس ...((
- آيه : ((الذين ان مكنا هم فى الارض ...(( ناظر بر عموم مؤ منين است
- اذن قتال مختص به مهاجران صدر اسلام نيست
- دلدارى دادن به رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) و تهديد تكذيب كنندگان
- از سرگذشت امتهاى گذشته عبرت بگيريد!
- پاسخ به استهزاى مشركين درباره نزول عذاب ، با بيان اينكه زمان كم و زياد نزدخداوند يكسان است
- توضيح مفاد و معناى آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول ولا نبى الا اذا تمنى القى الشيطان فى امنيته ...((
- فرق بين معناى ((نبوت (( و ((رسالت ((
- القائات و وساوس شيطان وسيله امتحان است
- مقصود از اينكه روز قيامت عقيم (نازا) است
- بحث روايتى
- روايتى در ذيل (و ما ارسلنا من من قبلك من ولا نبى ...) كه با عصمت انبيا منافات دارد
نکات آیه
۱ - شک و تردد مشرکان صدراسلام نسبت به قرآن والهى بودن آن، عمیق و غیر قابل زوال بود. (و لایزال الذین کفروا فى مریة منه حتّى تأتیهم الساعة) متعلق «کفروا» حذف شده و تقدیر آن به قرینه «أنّه الحقّ من ربّک» (در آیه پیش)، «کفروا بالقرآن» مى باشد. «مریة» اسم مصدر از فعل «امترى یمترى» و به معناى شک و تردید است. «ال» در «الساعة» براى عهد ذهنى و «ساعة» به معناى لحظه و هنگام است. بنابراین «الساعة»; یعنى، آن هنگام که اشاره دارد به زمان برپایى قیامت و حضور مردم در عرصه محشر. «بغت و بغتة» یعنى ناگهان.
۲ - توصیه خداوند به پیامبر(ص)، مبنى بر این که از کفرپیشگان حق ستیز قطع امید کند و به ایمان آوردن آنان دل نبندد. (حتّى تأتیهم الساعة بغتة) اخبار خداوند به این که مخالفان پیامبر(ص)، هرگز به قرآن ایمان نخواهند آورد، مى تواند متضمن توصیه اى باشد به پیامبر(ص) مبنى بر این که آنان را در کفر بى ایمانى شان رها کند و امیدى به گرویدن آنان به اسلام و قرآن نداشته باشد.
۳ - برپایى قیامت و حضور مردم در عرصه محشر، رخدادى ناگهانى و غافلگیر کننده (حتّى تأتیهم الساعة بغتة)
۴ - زمان برپایى قیامت، زمانى است مشخص در پیشگاه خداوند. (حتّى تأتیهم الساعة بغتة) به کارگیرى «ساعة» با الف و لام عهد بیانگر برداشت یاد شده است.
۵ - تهدید کفرپیشگان صدراسلام به عذاب استیصال (أو یأتیهم عذاب یوم عقیم) مراد از «عذاب» در جمله فوق عذاب استیصال است. اضافه «عذاب» به «یوم»، اضافه ظرفیه و به تقدیر «عذاب فى یوم عقیم» مى باشد. «عقیم» نیز صفت «یوم» و به معناى نازا است. توصیف «یوم» به «عقیم»، بدان جهت است که روزى که عذاب استیصال نازل شود، آن روز، آخرین روز زندگى کافران خواهد بود و براى آنان روز دیگرى در پى نخواهد آمد.
۶ - روز وقوع عذاب استیصال، آخرین روز حیات کافران بوده و رهایى آنان از آن ناممکن است. (أو یأتیهم عذاب یوم عقیم)
۷ - عذاب استیصال، برطرف کننده هرگونه شک و ریب از دل کفرپیشگان نسبت به آیات الهى (أو یأتیهم عذاب یوم عقیم)
۸ - بى فایده بودن اظهار ایمان در روز وقوع عذاب استیصال و نیز در روز رستاخیز (حتّى تأتیهم الساعة بغتة أو یأتیهم عذاب یوم عقیم)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: عوامل رفع شک از آیات خدا ۷
- انذار: انذار از عذاب استیصال ۵
- ایمان: ایمان بى ارزش ۸; ایمان در قیامت ۸; ایمان هنگام عذاب استیصال ۸
- حق ستیزان: یأس از ایمان حق ستیزان ۲
- خدا: توصیه هاى خدا ۲; علم خدا ۴
- عذاب: آثار عذاب استیصال ۷;عذاب استصال ۸; نجات از عذاب استیصال ۶
- قرآن: شک به وحیانیت قرآن ۱
- قیامت: علم به قیامت ۴; ناگهانى بودن قیامت ۳; وقت قیامت ۴; ویژگیهاى قیامت ۳
- کافران: انذار کافران صدراسلام ۵; رفع شک کافران ۷; عذاب استیصال کافران ۶; فرجام کافران ۶; یأس از ایمان کافران ۲
- محمد(ص): توصیه به محمد(ص) ۲
- مشرکان: شک مشرکان صدراسلام ۱; مشرکان صدراسلام و قرآن ۱
