الحج ٣٢
ترجمه
الحج ٣١ | آیه ٣٢ | الحج ٣٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«ذلِکَ»: (نگا: حجّ / ). «شَعَآئِرَ»: (نگا: بقره / مائده / . «فَإِنَّهَا»: شعائر و مناسک. حیوانات قربانی.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۵ - ۳۷ سوره حج
- برابرى همه مؤ منين در عبادت در مسجدالحرام و تهديد كساين كه در راه خدا و مسجدالحرام را مى بندند
- معبد شدن كعبه براى مردم
- مقصود از دستور الهى به ابراهيم (عليه السلام ): ((وطهر بيتى للطائفين ...((
- دستور الهى به ابراهيم (ع ) در ميان مردم حج را اعلام كن تا بسويت بيايند!
- توضيحى در مورد منافع دنيوى و اخروى حج
- توضيح مفردات و جملات آيات مربوط به مناسك حج
- تحريك و تشويق مردم به تعظيم حرمات خدا
- اشاره به اينكه ((تقوى (( امرى معنوى و قلبى است و قائم به اعمال خارجى نيست
- حكمت قربانى كردن براى خدا (... و لكن يناله التقوى منكم )
- بحث روايتى
- رواياتى درباره منافع مترتب بر حج (لشهيدوا منافع لهم )
- رواياتى ديگر در ذيل آيات راجع به مناسك حج و وجه تسميه خانه كعبه به : ((بيتالعتيق ((
نکات آیه
۱ - حدود و مقررات الهى و نیز مسأله توحید و یکتاپرستى، داراى اهمیتى بسیار و منزلتى والا در نزد خداوند (و من یعظّم حرمت اللّه ... أو تهوى به الریح فى مکان سحیق . ذلک) «ذلک» اشاره است به موضوع بزرگداشت حدود و مقررات الهى و نیز مسأله توحید و یکتاپرستى که در آیه پیش مطرح شده است. مقصود از آوردن «ذلک» در این جا، ایجاد فاصله میان کلام قبل و کلام بعد و انتقال از یک مطلب مهم به مطلب مهمى دیگر است. در چنین مواردى کلمه «هذا» را به کار مى برند; مانند: «هذاو إنّ للطاغین لشرّ مآب»(۳۸/۵۵).بنابراین به کارگیرى «ذلک» - که براى اشاره به بعید است - مى تواند براى بیان بُعد منزلت توحید و یکتاپرستى و اهمیت حدود و مقررات الهى باشد.
۲ - دام هاى قربانى (دام هایى که حاجیان براى قربانى کردن به همراه مى برند)، از شعائر الهى و داراى حرمت و قداست در پیشگاه خداوند (و من یعظّم شعئر اللّه) «تعظیم» (مصدر «یعظّم») به معناى بزرگ شمردن است «شعائر» جمع «شعیرة» و «شعیرة» به معناى علامت و نشانه است. مراد از «شعائر اللّه» به قرینه آیه بعد (لکم فیها منافع إلى أجل مسمَّى ثمّ محلها إلى البیت العتیق) دام هایى براى قربانى است که حج گزاران به همراه خود مى بردند;یعنى، «هر کس دام هاى قربانى را - که شعائر و نشانه هاى خدایند - حرمت گذارد و بزرگ بشمارد...». بنابراین، آیه یاد شده توصیه اى است از سوى خداوند به همه اهل ایمان - چه مالک دام هاى قربانى باشند و چه نباشند - که در حفظ و نگه دارى آن دام ها بکوشند و از هرگونه سهل انگارى درباره آنها، اجتناب بورزند.
۳ - بزرگداشت و رعایت حرمت دام هاى قربانى (کوشش در حفظ و نگه دارى آنها و پرهیز از سهل انگارى در حق آنها)، توصیه خدا به اهل ایمان (و من یعظّم شعئر اللّه)
۴ - لزوم نشانه گذارى روى دام هایى که به منظور قربانى در مراسم حج، برده مى شود. (و من یعظّم شعئر اللّه) تسمیه دام هاى قربانى به «شعائر» مى تواند دربردارنده توصیه اى باشد به صاحبان آنها که باید دام ها را نشانه گذارى کنند تا همگان بدانند که آنها مربوط به خدا هستند.
۵ - حفظ حرمت و بزرگداشت شعائر الهى و دینى، توصیه اى است از سوى خدا به انسان ها (و من یعظّم شعئر اللّه) توصیه خداوند به بزرگداشت دام هاى قربانى، بدان جهت است که آنها شعائر و نشانه هاى خدا هستند. بنابراین آیه یاد شده در واقع توصیه است به اینکه: مؤمنان باید شعائر الهى و دینى را بزرگ بشمارند و از جمله آنها،ا دام هایى است که حاجیان براى قربانى کردن در «منا» به همراه خود مى برند.
۶ - بزرگداشت شعائر الهى، نشانه تقوا و خداترسى است. (و من یعظّم شعئر اللّه فإنّها من تقوى القلوب) ضمیر «ها» در «فإنّها» به «شعائر» بازمى گردد. بنابراین «فإنّها» به تقدیر «فإنّ تعظیمها» مى باشد. «من» نشویه و «تقوى» به معناى خداترسى است; یعنى، بزرگداشت شعائر الهى، نشأت یافته از تقوا و خداترسى دل ها است.
۷- قلب، مرکز تقوا و خداترسى (فإنّها من تقوى القلوب)
۸ - تقوا و خداترسى، خصلتى ارزشمند در پیشگاه الهى (فإنّها من تقوى القلوب)
۹ - بزرگداشت دام هاى قربانى و حرمت نهادن به آنها، نشانه تقوا و خداترسى است. (و من یعظّم شعئر اللّه فإنّها من تقوى القلوب)
روایات و احادیث
۱۰ - «عن أبى عبد اللّه(ع) قال إنّما یکون الجزاء مضاعفاً فیما دون البدنة حتى یبلغ البدنة فإذا بلغ البدنة فلاتضاعف لأنه أعظم ما یکون، قال اللّه عزّوجلّ: و من یعظّم شعائر اللّه فإنّهامن تقوى القلوب; از امام صادق(ع) روایت شده است[که در باره کفّاره صید در حرم] فرمود: همانا جزاى صید اضافه مى شود تا آن جایى که کمتر از شتر باشد. پس آن گاه که به حد شتر رسید، دیگر اضافه نمى شود; زیرا شتر بزرگ ترین چیزى است که مى توان قربانى کرد. خداوند عزّوجلّ مى فرماید:«و من یعظم شعائر اللّه...»».[۱]
موضوعات مرتبط
- تقوا: ارزش تقوا ۸; جایگاه تقوا ۷; نشانه هاى تقوا ۶، ۹
- توحید: اهمیت توحید عبادى ۱
- حج: تعظیم قربانى حج ۳; قداست قربانى حج ۲; نشانه گذارى قربانى حج ۴
- حدود خدا: اهمیت حدود خدا ۱
- حرم: کفاره صید در حرم ۱۰
- خدا: توصیه هاى خدا ۳، ۵
- دین: اهمیت دین ۱
- شعائرالله: تعظیم شعائرالله ۶، ۱۰; توصیه به تعظیم شعائرالله ۵; قداست شعائرالله ۲; مراد از شعائرالله ۱۰
- صفات: صفات پسندیده ۸
- قربانى: تعظیم قربانى ۹
- قلب: نقش قلب ۷
- مؤمنان: توصیه به مؤمنان ۳
منابع
- ↑ کافى، ج ۴، ص ۳۹۵، ح ۵; نورالثقلین، ج ۳، ص ۴۹۶- ، ح ۱۲۴.