القدر ٥
ترجمه
| القدر ٤ | آیه ٥ | القدر ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَلامٌ»: سلام و درود. مراد درود فرشتگان بر مؤمنان است که طلب آمرزش و رحمت برای ایشان است. سلامت. یعنی طاعت و عبادت در آن، موجب سلامت و در امن و امان ماندن مؤمنان از هر چیز است. یا این که به معنی سالم، یعنی شبی است سالم و توأم با سلامت. «مَطْلَعِ»: طلوع. دمیدن. وقت طلوع. هنگام دمیدن. مصدر میمی یا اسم زمان است. یادآوری: شب قدر در مناطق مختلف، یکی است. چرا که شب همان سایه نیم کره زمین است که بر نیم کره دیگر می‌افتد، و این سایه همراه گردش زمین در حرکت است. یک دوره کامل آن در بیست و چهار ساعت انجام می‌پذیرد. این مدّت که تاریکی تمام نقاط زمین را به تدریج فرا می‌گیرد، شب کامل کره زمین و شب قدر آن است که با اختلاف چند ساعت زودتر و دیرتر، مهمان مردمان گوشه و کنار سراسر زمین می‌شود.
تفسیر
- آيات ۱ - ۵، سوره قدر
- مفاد آيه : ((انّا انزلنا فى ليلة القدر)) اينست كه همه قرآن در شب قدرنازل شده است
- وجه تسميه شب قدر، تقدير و احكام يك سال در شب قدر، يكى از شب هاى رمضان است و هرسال تكرار مى شود
- مراد از بهتر بودن شب قدر از هزار شب ، و منظور ازتنزّل ملائكه و روح به اذن پروردگارشان ((من كلّ امر))
- روايتى دالّ بر اينكه سوره قدر براى تسليت بهرسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) كه در رؤ يا بنى اميه را بر منبر خود ديده بودنازل شده
- رواياتى درباره بهتر بودن شب قدر از هزار ماه ، تقدير امور ونزول ملائكه و روح در آن شب
نکات آیه
۱ - شب قدر، سراسر خیر و سلامتى است. (سلم هى) «سلام»; یعنى، سلامتى و پاک بودن از هر عیب (صحاح). خبر بودن آن براى «هى» - با آن که مصدر است - مبالغه در بیان سلامتى است. علاوه بر این، «سلام»، نکره است و بر ناشناخته بودن مقدار عظمت آن دلالت دارد. تقدیم خبر بر مبتدا - که بر حصر دلالت دارد - بر مبالغه افزوده است. بیان سلامتى شب قدر از امور ناپسند، گویاى آن است که در مقدرات الهى، «شرّ» اصالت ندارد.
۲ - سلامتى کامل شب قدر از هر امر ناپسند، نشان شرافت آن بر هزار ماه (خیر من ألف شهر ... سلم هى)
۳ - هیچ شرّى، در مقدرات الهى وجود ندارد. (سلم هى) سلامتى شب قدر، به سالم بودن مقدرات الهى در آن شب است; در نتیجه خداى تعالى در مقدرات خویش، تنها خیر و سلامتى را تقدیر مى کند. در احتمالى دیگر»، «من کلّ أمر» در آیه قبل، به «سلام هى» در این آیه مربوط است و مفاد آن چنین مى شود: «هى سلام من کلّ أمر». در این صورت باید پس از «بإذن ربّهم» وقف کرد و مراد از «کلّ أمر» امور ناخوشایند خواهد بود.
۴ - شب قدر، تا سپیده دم به فضیلت خود باقى است. (سلم هى حتّى مطلع الفجر)
۵ - سرشار بودن شب قدر از سلامتى، تا پایان سپیده دم ادامه دارد. (سلم هى حتّى مطلع الفجر) حرف «حتّى» - که براى بیان انتهاى غایت است - دلالت دارد که نکته قبل، شامل زمان طلوع فجر نیز مى شود.
۶ - در نزول فرشتگان و روح تا سپیده دم شب قدر، وقفه اى پدید نمى آید. (تنزّل الملئکة و الروح فیها ... حتّى مطلع الفجر) حرف «حتّى»، مى تواند بیانگر غایت تمام امورى باشد که درباره شب قدر، مطرح شده است.
۷ - نزول قرآن در شب قدر، نشان سلامتى معارف آن از هر عیب و نقص است. (إنّا أنزلنه فى لیلة القدر ... سلم هى)
روایات و احادیث
۸ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: کان على بن الحسین «صلوات اللّه علیه» یقول ... قال اللّه عزّوجلّ «...سلام هى حتّى مطلع الفجر» یقول: تُسَلِّمُ علیک یا محمّد ملائکتى و روحى بسلامى من أوّل ما یهبطون إلى مطلع الفجر;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده که امام سجاد(ع) مى فرمود: ... خداوند عزّوجلّ فرموده است: «...سلام هى حتّى مطلع الفجر»[ یعنى ]مى فرماید: اى محمد! فرشتگانم و روحم، از اولین لحظات فرودشان تا سپیده صبح، با سلام من بر تو سلام مى کنند».
موضوعات مرتبط
- خدا: خیریت مقدرات خدا ۳
- روح(اسم خاص): نزول روح(اسم خاص) در شب قدر ۶
- شب قدر: تداوم فضیلت شب قدر ۴; خیریت شب قدر ۱; زمان شب قدر ۴; سلامتى شب قدر ۱، ۲، ۵; فضیلت شب قدر ۵; نشانه هاى فضیلت شب قدر ۲; وقت شب قدر ۵
- قرآن: آثار نزول قرآن در شب قدر ۷; تنزیه قرآن ۷
- محمد(ص): سلام ملائکه بر محمد(ص) ۸; سلام روح (اسم خاص) بر محمد(ص) ۸
- ملائکه: تداوم نزول ملائکه در شب قدر ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۱، ص ۲۴۸، ح ۴; نورالثقلین، ج ۵، ص ۶۴۲- ، ح ۱۱۵.
