الدخان ٣
ترجمه
| الدخان ٢ | آیه ٣ | الدخان ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مُبَارَکَةٍ»: پر خیر و برکت. «لَیْلَةٍ مُّبَارَکَةٍ»: مراد شب قدر است که آغاز نزول وحی در آن بوده است (نگا: قدر / . شب قدر هم یکی از شبهای ماه مبارک رمضان است (نگا: بقره / . قرآن به طور تدریجی‌در طی سال دعوت پیغمبر، برحسب شرائط و حوادث و نیازها نازل شده است (نگا: اسراء / فرقان / ، محمّد / ، توبه / طه / قیامت / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره دخان
- غرض و محتواى كلى سوره مباركه دخان
- مقصود از نزول كتاب در ((شبى مبارك ))
- بيان عدم منافات بين انزال (نزول دفعى ) قرآن وتنزيل (نزول تدريجى ) آن
- لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسرين در اين خصوص
- مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر (فيها يفرقكل امر حكيم )
- گفتار بعضى از مفسرين درباره ((فيها يفرقكل امرحكم ))
- (رواياتى درباره شب قدر و تقدير امور در آن )
نکات آیه
۱- نزول قرآن از سوى خداوند، در شبى مبارک و ارجمند (شب قدر) (إنّا أنزلنه فى لیلة مبرکة)
۲- «شب قدر»، شبى مبارک و داراى خیر پایدار (لیلة مبرکة) با توجه به این که مفسران «لیلة مبارکة» را شب قدر دانسته اند برداشت یاد شده به دست مى آید.
۳ - نزول قرآن، با بیانى بلیغ و روشنگر براى همگان، جلوه اى از عظمت الهى (و الکتب المبین . إنّا أنزلنه فى لیلة مبرکة) از ارتباط دو آیه و نیز تکرار ضمیرهاى متکلم مع الغیر - که اشاره به عظمت الهى دارد - مى توان به مطلب بالا ره برد.
۴- نزول قرآن در شبى مبارک، بیانگر اهمیت قرآن نزد خداوند (إنّا أنزلنه فى لیلة مبرکة) این که شبى برکت زا براى نزول قرآن برگزیده شده است، خود نشانى از عظمت قرآن است.
۵- تفاوت زمان ها، از جهت ارزش و برکت (لیلة مبرکة)
۶- قرآن، حقیقتى نازل شده از مرتبتى والا و رفیع (إنّا أنزلنه)
۷- نزول قرآن از جایگاه رفیع، به منظور آسانى دستیابى خلق به معارف قرآن* (و الکتب المبین . إنّا أنزلنه) از ارتباط دو آیه، مى توان استفاده کرد که نزول قرآن از مقام اصلى آن، براى این بوده است که بتواند قالبى رسا و روشن پیدا کند و در دسترس فهم همگان قرار گیرد.
۸- قرآن، وسیله ابلاغِ انذارها و هشدارهاى الهى به مردم (و الکتب المبین ... إنّا کنّا منذرین)
۹- هشدار و انذار خلق، از اهداف اصلى نزول قرآن (إنّا أنزلنه ... إنّا کنّا منذرین)
۱۰- انسان ها، از گذشته اى دور برخوردار از انذارها و هشدارهاى الهى (إنّا کنّا منذرین) تعبیر «کنّا» (با ساختار ماضى بعید) و «منذرین» (با کاربرد اسمى)، بر این نکته دلالت دارد که انسان ها از گذشته اى دور، مورد انذارهاى الهى بوده اند.
روایات و احادیث
۱۱- «عن حُمران انّه سأل أبا جعفر(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «إنّا أنزلناه فى لیلة مبارکة» قال: نعم هى لیلة القدر و هى فى کلّ سنة فى شهر رمضان فى العشر الأواخر فلم ینزل القرآن إلاّ فى لیلة القدر ...;[۱] از حمران روایت شده است که از امام باقر(ع) در باره سخن خداوند عزّوجلّ «إنّا أنزلناه فى لیلة مبارکة» سؤال کرد; حضرت فرمود: آرى آن شب مبارک، همان شب قدر است و آن در هر سال در ماه رمضان، در ده روز آخر آن است، و قرآن نازل نگشته مگر در شب قدر...».
موضوعات مرتبط
- انذار: ابزار انذار ۸
- انسان: انذار انسان ها ۱۰; اهمیت انذار انسان ها ۹
- خدا: انذارهاى خدا ۸، ۱۰; نشانه هاى عظمت خدا ۳
- زمان: ارزش زمان ۵; برکت زمان ۵; تفاوت زمان ۵
- شب قدر: برکت شب قدر ۱، ۲; خیریت شب قدر ۲; فضیلت شب قدر ۱، ۱۱
- قرآن: اهمیت قرآن ۴; بلاغت قرآن ۳; حقیقت قرآن ۶; روشنگرى قرآن ۳; سهولت قرآن ۷; عظمت قرآن ۶; فضیلت قرآن ۶; فلسفه نزول قرآن ۷، ۹; نزول قرآن ۳; نزول قرآن در شب قدر ۱، ۴; نقش قرآن ۸; وقت نزول قرآن ۱۱
منابع
- ↑ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ۶۷.
