النمل ١٠

وَ أَلْقِ‌ عَصَاکَ‌ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ کَأَنَّهَا جَانٌ‌ وَلَّى‌ مُدْبِراً وَ لَمْ‌ يُعَقِّبْ‌ يَا مُوسَى‌ لاَ تَخَفْ‌ إِنِّي‌ لاَ يَخَافُ‌ لَدَيَ‌ الْمُرْسَلُونَ‌

ترجمه

و عصایت را بیفکن! -هنگامی که (موسی) به آن نگاه کرد، دید (با سرعت) همچون ماری به هر سو می‌دود (ترسید و) به عقب برگشت، و حتی پشت سر خود را نگاه نکرد- ای موسی! نترس، که رسولان در نزد من نمی‌ترسند!

|و عصايت را بيفكن. پس چون ديدش همانند مارى [به سرعت‌] مى‌خزد، پشت كرده گريخت و به عقب خود نگاه نكرد. [خطاب شد:] اى موسى! مترس كه رسولان نزد من نمى‌ترسند

و عصايت را بيفكن. پس چون آن را همچون مارى ديد كه مى‌جنبد، پشت گردانيد و به عقب بازنگشت. «اى موسى، مترس كه فرستادگان پيش من نمى‌ترسند.

و تو عصای خود بیفکن، چون موسی (عصا افکند و ناگاه) بر آن نگریست که به جنبش و هیجان در آمد چنانکه اژدهایی مهیب گردید، رو به فرار نهاد و دیگر واپس نگردید، (در آن حال بدو خطاب شد) ای موسی مترس که پیغمبران در حضور من هرگز نمی‌ترسند.

و عصایت را بیفکن. پس وقتی آن را دید که تند و شتابان حرکت می کند، گویا ماری باریک و تیزرو است، پشت کنان رو به فرار گذاشت و به پشت برنگشت. [ندا رسید:] ای موسی! نترس که پیامبران [به سبب دارا بودن مقام عصمت و پاکی از گناه،] نزد من نمی ترسند،

عصايت را بيفكن. چون ديدش كه همانند مارى مى‌جنبد، گريزان بازگشت و به عقب ننگريست. اى موسى، مترس. پيامبران نبايد كه در نزد من بترسند.

و عصایت را بینداز، آنگاه که آن را نگریست که می‌جنبید گویی که ماری است، پشت کرد [و پا به فرار گذاشت‌] و برنگشت [گفته شد] ای موسی مترس که پیامبران در پیشگاه من نمی‌ترسند

و عصايت را بيفكن، پس چون آن را ديد كه مى‌جنبد گويى مارى سبكخيز است، [از بيم‌] پشت كرده گريخت و واپس ننگريست. [ندا آمد:] اى موسى، مترس كه به نزد من فرستادگان نترسند

(ای موسی! برای اطمینان خاطر و یقین به حضور در پیشگاه خدای غفور) عصای خود را بینداز. (همین که عصایش را انداخت به اژدهائی تبدیل شد). هنگامی که دید به حرکت درآمد، انگار مار چابک و تندروی است، پای به فرار گذاشت و پشت سر خود را ننگریست! (او را ندا در دادیم:) ای موسی مترس! (تو پیغمبری و در بارگاه حضور خدائی، و) پیغمبران در پیشگاه من نمی‌ترسند (چرا که اینجا آستانه‌ی دادگری و امن و امان یزدان است؛ نه دربار ستمگری و خوف و هراس فرعون و فرعونیان).

«و اینکه عصایت را بیفکن.» پس چون آن را همچون ماری کوچک بدید که می‌جنبد، (بدان) پشت گردانید و به عقب (هم نگاهِ خود را) باز نگردانید: «ای موسی! مترس که فرستادگان (من) هرگز نزد من نمی‌ترسند؛»

و بیفکن عصای خویش را پس گاهی که نگریستش می‌جنبد گوئیا ماری زبر و سبکخیز است بازگشت پشت‌کننده و به پشت برنگشت ای موسی نترس همانا نترسد نزد من فرستادگان‌

النمل ٩	آیه ١٠	النمل ١١
سوره : سوره النمل نزول : ٨ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«تَهْتَزُّ»: حرکت می‌کند. می‌جنبد. «جَآنٌّ»: مار تندرو و سریع‌السیر سفید یا زرد رنگ. «وَلّی مُدْبراً»: (نگا: توبه / ). «لَمْ یُعَقِّبْ»: به پشت سر نگاه نکرد، یعنی برنگشت.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى‌ تِسْعَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۷ - ۱۴، سوره نمل
• معناى ((شهاب )) و ((قبس )) در ((آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون
• وجوه مختلف درباره مراد از ((من فى النار)) در آيه شريفه
• بيان عدم منافات بين تشبيه عصاى موسى عليه السّلام بعد از القاء، به ((ثعبان مبين=مار بزرگ )) و به ((جانّ :مار كوچك ))
• توضيحى درباره جمله ((انى لا يخاف لدى المرسلون )) و بيان اينكه ترس موسىعليه السّلام مذموم نبوده است
• توضيح درباره ((الا من ظلم ثم بدل حسنا...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - فرمان خدا به موسى(ع) در وادى طور، مبنى بر افکندن عصاى خویش (و ألق عصاک)

۲ - تبدیل ناگهانى عصاى موسى به مارى پرتحرک، در پى افکندن آن بر زمین (فلمّا رءاها تهتزّ کأنّها جانّ) «اهتزاز» (مصدر «تهتزّ») به حرکت تند و سریع گفته مى شود. «جانّ» نیز به گفته مفسران، گونه اى از مار باریک است که بسیار چست و چالاک مى باشد.

۳ - تبدیل عصاى موسى به اژدهایى بزرگ اما به چالاکى مارهاى کوچک (فلمّا رءاها تهتزّ کأنّها جانّ) با توجه به این که در جاى دیگر تبدیل عصا به اژدهایى بزرگ (فإذا هى ثعبان مبین) آمده احتمال مى رود که تعبیر «کأنّها جانّ» در این جا نه از آن باب باشد که عصاى موسى در مرتبه نخست به شکل مارى کوچک و در دفعات دیگر به شکل اژدها درآمده بود بلکه تشبیه آن به مار کوچک از جهت حرکت تند و سریعى است که آن مار داشته است.

۴ - ترس و گریز بى تأمل موسى(ع)، با مشاهده تبدیل عصاى دست خویش به مارى چالاک (فلمّا رءاها تهتزّ کأنّها جانّ ولّى مدبرًا)

۵ - موسى، برخوردار از روحیات و خصوصیات بشرى (مانند ترس و گریز) در برخورد ناگهانى با خطرات (فلمّا رءاها تهتزّ ... ولّى مدبرًا و لم یعقّب)

۶ - رهنمود خدا به موسى(ع) مبنى بر این که او نباید از عصاى مار شده بیم داشته باشد. (یموسى لاتخف)

۷ - رسولان الهى در پرتو حمایت خداوند، مبرّا از هرگونه ترس و هراس (إنّى لایخاف لدىّ المرسلون)

۸ - اعطاى مقام رسالت از جانب خداوند به موسى(ع) در وادى طور (یموسى لاتخف إنّى لایخاف لدىّ المرسلون)

۹ - مقام قرب الهى، مقام امن و سلامت (إنّى لایخاف لدىّ المرسلون)

موضوعات مرتبط

• امنیت: منشأ امنیت ۹
• انبیا: انبیا و ترس ۷; حمایت از انبیا ۷
• تقرّب: ویژگیهاى مقام تقرّب ۹
• خدا: اوامر خدا ۱; توصیه هاى خدا ۶
• سلامتى: منشأ سلامتى ۹
• عصا: تبدیل عصا به مار ۲، ۳، ۴
• موسى(ع): القاى عصاى موسى(ع) ۱، ۲; بشر بودن موسى(ع) ۵; تبدیل عصاى موسى(ع) ۲، ۳، ۴، ۶; ترس موسى(ع) ۴، ۵; توصیه به موسى(ع) ۶; فرار موسى(ع) ۴، ۵; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۸; مقامات موسى(ع) ۸; موسى(ع) در کوه طور ۱، ۸; نبوت موسى(ع) ۸