الأنفال ١

يَسْأَلُونَکَ‌ عَنِ‌ الْأَنْفَالِ‌ قُلِ‌ الْأَنْفَالُ‌ لِلَّهِ‌ وَ الرَّسُولِ‌ فَاتَّقُوا اللَّهَ‌ وَ أَصْلِحُوا ذَاتَ‌ بَيْنِکُمْ‌ وَ أَطِيعُوا اللَّهَ‌ وَ رَسُولَهُ‌ إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ مُؤْمِنِينَ‌

ترجمه

از تو درباره انفال [= غنایم، و هرگونه مال بدون مالک مشخص‌] سؤال می‌کنند؛ بگو: «انفال مخصوص خدا و پیامبر است؛ پس، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و خصومتهایی را که در میان شماست، آشتی دهید! و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید اگر ایمان دارید!

از تو در باره‌ى غنيمت‌ها مى‌پرسند، بگو: غنيمت‌ها از آن خدا و رسول است. پس از خدا پروا داريد و روابط خود را اصلاح كنيد و از خدا و رسولش اطاعت كنيد اگر مؤمن هستيد

[اى پيامبر،] از تو در باره غنايم جنگى مى‌پرسند. بگو: «غنايم جنگى اختصاص به خدا و فرستاده [او] دارد. پس از خدا پروا داريد و با يكديگر سازش نماييد، و اگر ايمان داريد از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد.

(ای رسول ما) امت از تو حکم انفال را سؤال کنند (یعنی غنایمی که بدون جنگ از دشمنان به دست مسلمانان آید و زمینهای خراب بی‌مالک، معادن، بیشه‌ها، فراز کوهها، کف رودها، ارث کسی که وارث ندارد، قطایع ملوک، خلاصه ثروتی که بی‌رنج مردم حاصل شود) جواب ده که انفال مخصوص خدا و رسول است (که رسول و جانشینانش به هر کس و هر قدر صلاح دانند ببخشند) پس شما مؤمنان باید از خدا بترسید و در رضایت و مسالمت و اتحاد بین خودتان بکوشید و خدا و رسول او را اطاعت کنید اگر اهل ایمانید.

از تو درباره انفال] یعنی غنایم جنگی و هر گونه مالی که مالک معینی ندارد [می پرسند، [که مالک آنها کیست و چگونه باید تقسیم شود؟] بگو: [مالکیّتِ حقیقیِ] انفال ویژه خدا وپیامبر است، پس اگر مؤمن هستید [نسبت به انفال] از خدا پروا کنید و [اختلاف و نزاع] بین خود را اصلاح نمایید، و از خدا و پیامبرش اطاعت کنید.

تو را از غنايم جنگى مى‌پرسند، بگو: غنايم جنگى متعلق به خدا و پيامبر است. پس اگر از مؤمنان هستيد، از خداى بترسيد و با يكديگر به آشتى زيست كنيد و از خدا و پيامبرش فرمان بريد.

از تو درباره [تقسیم‌] انفال می‌پرسند، بگو [حکم تقسیم‌] انفال مختص به خدا و رسول [او] است، پس از خداوند پروا کنید و بین خودتان آشتی کنید، و اگر به راستی مؤمن هستید از خداوند و پیامبر او اطاعت کنید

تو را از انفال- غنيمتهاى جنگى- مى‌پرسند، بگو: آن غنيمتها از آن خدا و پيامبر است. پس، از خدا پروا داشته باشيد و ميان خود آشتى و سازش كنيد، و خداى و پيامبر او را فرمان بريد اگر ايمان داريد.

از تو درباره‌ی غنائم می‌پرسند (و می‌گویند که غنائم جنگ بدْر چگونه تقسیم می‌گردد و به چه کسانی تعلّق می‌گیرد؟) بگو: غنائم از آن خدا و پیغمبر است (و پیغمبر به فرمان خدا تقسیم آن را به عهده می‌گیرد.) پس از خدا بترسید و (اختلاف را کنار بگذارید و) در میان خود صلح و صفا به راه اندازید، و اگر مسلمانید از خدا و پیغمبرش فرمانبرداری کنید.

(ای پیامبر!) تو را از انفال [:اموال همگانی افزون بر کوشش‌هاشان] می‌پرسند. بگو: «این اموال اختصاص به خدا و فرستاده‌(ی او) دارد. پس از خدا پروا بدارید و میان یکدیگر سازش دهید و اگر ایمان داشته‌اید از خدا و پیامبرش اطاعت کنید.»

پرسندت از بهره‌های جنگ بگو آنها از آن خدا و پیمبر است پس بترسید خدا را و اصلاح کنید میانه خویش را و فرمان برید خدا و پیمبرش را اگر هستید مؤمنان‌

سوره الأنفال	آیه ١	الأنفال ٢
سوره : سوره الأنفال نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الأنفَال»: جمع نَفْل، غنائم. «ذَاتَ»: حالت. صاحب. «بَیْن»: این واژه از اضداد است و به معنی وصلت و فُرقت آمده است. «ذَاتَ بَیْنِکُمْ»: حالتی که مایه پیوند شما می‌گردد. حالتی که مایه جدائی شما می‌شود.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ‌ مِنْ‌... (۵)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِنَّمَا... (۱) وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۶ - ۱، سوره انفال
• معناى (( انفال )) ، (( ذات )) و مراد از اصلاح طلبى ذات البين
• اختلاف مفسرين در قرائت (( يسئلونك عن الانفال ))
• معنى و ترتيبى كه از ضميمه ساختن آيات ساختن آيات مربوط به انفال استفاده مى شود
• بيان عدم منافات بين آيات مربوط به غنيمت و خمس با آيه : (( قل الانفال لله والرسول ))
• پنج صفت براى مؤ منين حقيقى
• مراد از درجات در: (( لهم درجات عند ربهم )) مراتب قرب به خدا است
• معناى (( حق )) و (( جدال ))
• (معناى انفال ، شاءن نزول آيات مربوط به انفال ...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- تعیین مالک انفال و بیان چگونگى تقسیم آن، پرسش مکرر مسلمانان از پیامبر(ص) (یسئلونک عن الأنفال) از جمله «قل الأنفال للّه و الرسول» که تعیین کننده مالک انفال است و در پاسخ مسلمانان ایراد شده، معلوم مى شود که پرسش آنان درباره مالک انفال و طبعاً از چگونگى تقسیم آن بوده است.

۲- تعیین مالک غنایم جنگ و چگونگى تقسیم آن، مایه اختلاف و مشاجره مسلمانان صدر اسلام (یسئلونک عن الأنفال قل الأنفال للّه و الرسول ... و أصلحوا ذات بینکم) با توجه به آیات بعد که سخن از نبرد و مبارزه با دشمن دارد، و نیز شأن نزولهاى نقل شده درباره آیه، معلوم مى شود مراد از انفال در جمله «یسئلونک عن الأنفال» اموالى بوده که در معرکه نبرد از دشمن به جاى مانده و به دست مسلمانان افتاده بود. و توصیه خداوند به ترک مشاجره پس از بیان حکم انفال مى رساند که آن اموال به جاى مانده منشأ اختلاف مسلمانان بوده است.

۳- غنایم جنگ و اموال به جاى مانده از دشمن، از جمله انفال (یسئلونک عن الأنفال قل الأنفال للّه و الرسول) مراد از «انفال» در «یسئلونک عن الأنفال» غنایم جنگ است. تکرار این کلمه در پاسخ بیانگر این است که معناى اراده شده از «انفال» در «قل الانفال» معنایى گسترده تر از غنایم جنگ مى باشد که با توجه به ریشه لغوى آن، یعنى «نفل» (زیاده)، مى توان گفت مراد از انفال در «قل الانفال» مطلق اموالى است که زاید محسوب مى شود و مالک بخصوصى ندارد.

۴- مسلمانان در جنگ بدر به غنایمى چشمگیر دست یافتند. (یسئلونک عن الأنفال) حساس شدن مسلمانان نسبت به انفال و غنایم جنگى و پرسش مکرر آنان و بازتاب آن در آیه نشانگر فراوانى غنایم بوده است.

۵- بیان احکام و پاسخگویى به پرسشهاى اقتصادى اجتماعى از شؤون پیامبر(ص) (یسئلونک عن الأنفال قل الأنفال للّه و الرسول)

۶- انفال به تمامى از آن خدا و رسول اوست. (قل الأنفال للّه و الرسول)

۷- احکام خداوند و قوانین دین، فراگیر امور مادى و مسائل اجتماعى انسانها (قل الأنفال للّه و الرسول)

۸- لزوم رعایت احکام الهى در مورد انفال و غنایم جنگى (قل الأنفال للّه و الرسول فاتقوا اللّه)

۹- انفال و غنایم جنگى، زمینه لغزش و ابتلاى مردم به سوء استفاده و بى تقوایى است. (قل الأنفال للّه و الرسول فاتقوا اللّه) هشدار خداوند با امر به تقوا پس از بیان حکم انفال، حاکى از برداشت فوق است.

۱۰- مؤمنان وظیفه دارند براى از میان بردن کدورتها، درگیریها و اختلافات خویشتن تلاش کنند. (و أصلحوا ذات بینکم)

۱۱- رعایت تقوا با عمل به احکام خداوند عاملى نیرومند براى حفظ وحدت جامعه ایمانى و زدودن کدورتها و اختلافات آن (فاتقوا اللّه و أصلحوا ذات بینکم) امر به تقوا پیش از الزام اهل ایمان به زدودن کدورتها، رهنمودى است به راهى اساسى براى دستیابى به این تکلیف اجتماعى.

۱۲- لزوم اطاعت از تمامى دستورات خدا و رسول وى (و أطیعوا اللّه و رسوله)

۱۳- اطاعت از خدا و رسول او، تلاش براى رفع اختلافات جامعه ایمانى و رعایت تقوا، لازمه ایمان به خدا و رسول اوست. (فاتقوا اللّه و أصلحوا ... و أطیعوا اللّه و رسوله إن کنتم مؤمنین)

۱۴- ایمان و اعتقاد راسخ، زیربناى موضعگیریهاى مثبت و اعمال ارزشى انسان (فاتقوا اللّه و أصلحوا ... و أطیعوا اللّه و رسوله إن کنتم مؤمنین)

روایات و احادیث

۱۵- عن داود بن فرقد قال: قلت لأبى عبداللّه(ع): ... و ما الأنفال؟ قال: بطون الاودیة و رؤوس الجبال و الاجام و المعادن و کل أرض لم یوجف علیها خیل و لا رکاب و کل أرض میتة قد جلا أهلها و قطایع الملوک. داود بن فرقد گوید به امام صادق(ع) گفتم: ... انفال چیست؟ فرمود: کف دره ها و سر کوهها و جنگلها و معادن و هر زمینى که بدون جنگ از دشمن به دست آید و هر زمین مرده اى که اهل آن کوچ کرده باشند و زمینهاى ملى که سلاطین به خود اختصاص داده اند.

۱۶- اسحاق بن عمار قال: سألت ابا عبداللّه (ع) عن الأنفال قال: ... ما کان للملوک ... و کل أرض لا ربّ لها ... و من مات و لیس له مولى فماله من الأنفال ... . اسحاق بن عمار گوید: از امام صادق (ع) درباره انفال پرسیدم، فرمود: ... اموالى که از سلاطین بوده ... و زمینهاى بدون صاحب ... و مال کسى که از دنیا رفته و وارث ندارد، از انفال است.

۱۷- عن أبى عبداللّه(ع): ... لما کان یوم بدر ... فلما هزم اللّه المشرکین و جمعت غنائمهم ... فأنزل اللّه عز و جل: «یسألونک عن الأنفال» و الأنفال اسم جامع لما اصابوا یومئذ. از امام صادق() روایت شده است: ... هنگام جنگ بدر ... آنگه که خداوند مشرکان را شکست داد و غنایم جنگى آنان جمع آورى شد ... خداى عز و جل آیه «یسالونک عن الأنفال ... » را نازل کرد. انفال، اسم جامعى است که همه چیزهایى را که آن روز به دست آوردند، شامل مى شود.

۱۸- عن أبى عبداللّه(ع) قال: الأن-فال ... لرسول اللّه (ص) و هو للامام من بعده یضعه حیث یشاء. از امام صادق(ع) روایت شده است: انفال ... براى رسول خدا(ص)، و پس از ایشان براى امام است. به هر مصرفى که بخواهد مى رساند.

موضوعات مرتبط

• اتحاد: عوامل اتحاد ۱۱
• احکام: تبیین احکام ۵ ; عمل به احکام ۱۱
• اختلاف: اهمیت رفع اختلاف ۱۰ ; رفع اختلاف اجتماعى ۱۳ ; عوامل اختلاف ۲ ; عوامل رفع اختلاف ۱۱
• ارزشها:۱۲
• اسلام: تاریخ صدراسلام ۴
• اقتصاد: پرسش از اقتصاد ۵
• امکانات دنیوى: آثار امکانات دنیوى ۹
• انحراف: عوامل انحراف ۹
• انسجام اجتماعى:۱۰ عوامل انسجام اجتماعى ۱۰ ۱۱
• انفال: آثار انفال ۹ ; احکام انفال ۳، ۶، ۸ ; پرسش از انفال ۱ ; تقسیم انفال ۱ ; مالک انفال ۱، ۶ ; موارد انفال ۳
• ایمان: آثار ایمان ۱۳ ; اهمیت ایمان ۱۴ ; ایمان به خدا ۱۳ ; ایمان به محمد(ص) ۱۳
• بی‌تقوایى: زمینه بی‌تقوایى ۹
• تقوا: آثار تقوا ۱۱ ; اهمیت تقوا ۱۳
• خدا: اختصاصات خدا ۶ ; اطاعت از خدا ۱۲، ۱۳ ; اوامر خدا ۱۲
• دشمنان: اموال دشمنان ۳
• دین: و جامعه ۷ ; دین و اقتصاد ۷ ; محدوده تعالیم دین ۷ ; نظام تعالیم دین ۷
• رهبرى: مسؤولیت اجتماعى رهبرى ۵
• سوءاستفاده: زمینه سوءاستفاده ۹
• عقیده: اهمیت عقیده ۱۴
• عمل: منشأ عمل پسندیده ۱۴
• غزوه بدر: غنایم غزوه بدر ۴ ; قصه غزوه بدر ۴ ; مسلمانان در غزوه بدر ۴
• غنایم: آثار غنایم ۹ ; احکام غنایم ۳، ۸ ; تقسیم غنایم ۲ ; مالک غنایم ۲
• کنترل اجتماعى:۱۰
• کینه: اهمیت رفع کینه ۱۰ ; عوامل رفع کینه ۱۱
• لغزش: زمینه لغزش ۹
• مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۱۰
• محمد(ص): اختصاصات محمد(ص) ۶ ; اطاعت از محمد(ص) ۱۲، ۱۳ ; اوامر محمد(ص) ۱۲ ; پرسش از محمد(ص) ۱ ; مسؤولیت محمد(ص) ۵
• مسلمانان: اختلاف مسلمانان صدر اسلام ۲
• موضعگیرى: منشأ موضعگیرى پسندیده ۱۴