آل عمران ٣٧

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۱ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۴۶ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن جزییات آیه)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ‌ حَسَنٍ‌ وَ أَنْبَتَهَا نَبَاتاً حَسَناً وَ کَفَّلَهَا زَکَرِيَّا کُلَّمَا دَخَلَ‌ عَلَيْهَا زَکَرِيَّا الْمِحْرَابَ‌ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقاً قَالَ‌ يَا مَرْيَمُ‌ أَنَّى‌ لَکِ‌ هٰذَا قَالَتْ‌ هُوَ مِنْ‌ عِنْدِ اللَّهِ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ يَرْزُقُ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ‌

ترجمه

خداوند، او [= مریم‌] را به طرز نیکویی پذیرفت؛ و به طرز شایسته‌ای، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد)؛ و کفالت او را به «زکریا» سپرد. هر زمان زکریا وارد محراب او می‌شد، غذای مخصوصی در آن جا می‌دید. از او پرسید: «ای مریم! این را از کجا آورده‌ای؟!» گفت: «این از سوی خداست. خداوند به هر کس بخواهد، بی حساب روزی می‌دهد.»

ترتیل:
ترجمه:
آل عمران ٣٦ آیه ٣٧ آل عمران ٣٨
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٢ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«تَقَبَّلَ»: پذیرفت. «أَنبَتَهَا نَبَاتاً حَسَناً»: او را به زیباترین وجه تربیت کرد و به بهترین صورت محافظت و مراقبت نمود. (نَبَاتاً) مفعول مطلق است. «کَفَّلَهَا زَکَرِیَّا»: زکریّا را سرپرست مریم کرد. «أَنَّی»: از کجا؟

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱ - مریم (س)، در پى نذر مادرش، از سوى خداوند به شایستگى پذیرفته شد. (فتقبّلها ربّها بقبول حسن)

۲ - اجابت دعاى مادر مریم از سوى خداوند، درباره حفظ مریم (س) از شر شیطان (انّى اعیذها ... فتقبّلها ... و انبتها نباتاً حسناً)

۳ - عنایت ویژه خداوند به رشد و تربیت معنوى مریم (س) (و انبتها نباتاً حسناً)

۴ - عنایت خاص خداوند نسبت به برخى از انسانها، موجب رشد و تعالى ویژه آنان (فتقبّلها ربّها ... و انبتها نباتاً حسناً)

۵ - پذیرش دعاى خالصانه بندگان، جلوه اى از ربوبیّت خداوند است. (فتقبّلها ربّها بقبول حسن)

۶ - رشد و شکوفایى استعدادهاى نهفته انسان، در پرتو ربوبیّت خداوند (فتقبّلها ربّها ... و انبتها نباتاً حسناً)

۷ - عظمت و تعالى معنوى و عصمت حضرت مریم (س) (فتقبّلها ربّها ... و انبتها) از اینکه خداوند، خودِ مریم را پذیرفته به دست مى آید که او از تمام جهات مورد رضایت خداوند است و این معنا ملازم عصمت است.

۸ - محفوظ ماندن از شر شیطان و نیز پرورش معنوى، دو جنبه تربیت خداوند براى مریم (و انّى اعیذها بک و ذریّتها من الشیطان الرجیم فتقبّلها ربّها ... و انبتها نباتاً حسناً)

۹ - انسان براى رشد معنوى خویش، نیازمند پناه بردن به خدا از شر شیطان است. (و انّى اعیذها بک و ذریّتها ... و انبتها نباتاً حسناً)

۱۰ - تربیت انسان در گرو، زدودن آفات رشد و پرورش استعدادها (و انّى اعیذها بک و ذریّتها ... و انبتها نباتاً حسناً) پناه بردن از شر شیطان، منع آفات است و اِنبات حسن، پرورش استعداد.

۱۱ - زکریا، عهده دار سرپرستى مریم (س)، از جانب خدا (و کفّلها زکریا) «کفّل»، دو مفعولى است; بنابراین معناى «کفّلها زکریّا»، چنین مى شود: جعل اللّه زکریا کفیلا لمریم.

۱۲ - عنایت پروردگار، تربیت شایسته، پرستش خدا و تغذیه صحیح، از عوامل مؤثر در رشد معنوى انسان (و انبتها نباتاً حسناً و کفّلها زکریّا ... المحراب و جد عندها رزقاً)

۱۳ - نقش سرپرستى حضرت زکریا، در رشد و تعالى معنوى مریم (س) (و انبتها نباتاً حسناً و کفّلها زکریا) تصریح خداوند به سپردن کفالت مریم به زکریا پس از «انبتها ... »، بیانگر ارتباط میان رشد معنوى مریم و کفالت زکریا است.

۱۴ - نقش سرپرست و مربّى صالح، در رشد و تعالى معنوى انسان (و انبتها نباتاً حسناً و کفّلها زکریا) تصریح به سپردن کفالت به زکریا پس از «انبتها ... »، گویاى نقش زکریا، به عنوان مربى صالح، در رشدِ معنوى کسى است که تحت تربیت اوست.

۱۵ - خداوند، مریم را به رشد جسمى شایسته اى رسانید و سپس زکریا را کفیل او قرار داد. (و انبتها نباتاً حسناً و کفّلها زکریا) بنابراینکه مراد از «انبات» (رشد دادن) رشد و پرورش جسمى نیز باشد، گفتنى است که تقدیم «انبتها» بر «کفّلها»، مى تواند بیانگر این نکته باشد که سپردن کفالت مریم به زکریا پس از رشد جسمانى او بوده است.

۱۶ - هر گاه زکریا به عبادتگاه مریم وارد مى شد، رزقى را نزد او مشاهده مى کرد. (کلما دخل علیها زکریا المحراب و جد عندها رزقاً)

۱۷ - شگفتى زکریا از مشاهده رزقى خاص، نزد مریم (س) (و جد عندها رزقاً قال یا مریم انّى لک هذا)

۱۸ - پُرسش و استفسار زکریا از مریم (س)، درباره رزقى که نزد او بود. (و جد عندها رزقاً قال یا مریم انّى لک هذا)

۱۹ - نظارت همه جانبه و دقیق حضرت زکریا بر زندگى مریم (س) (کلما دخل علیها ... قال یا مریم انّى لک هذا) زیرا حضرت زکریا حتى نسبت به غذاى او که از کجا آمده است، توجّه داشت.

۲۰ - مطلوبیت نظارت همه جانبه بر شخص تحت تکفل، پس از پذیرش سرپرستى و کفالت وى (و کفّلها زکریّا کلما دخل علیها زکریا ... قال یا مریم انّى لک هذا) از چگونگى برخورد زکریا با مریم (س)، مطلب فوق استفاده شده است.

۲۱ - رشد معنوى و تعالى انسان، در پرتو نظارت مستمر و همه جانبه مربّى است. (انبتها ... کفّلها ... کلما دخل علیها ... قال یا مریم انّى لک هذا)

۲۲ - جواز گفتگوى زن و مرد نامحرم (کلما دخل علیها ... قال یا مریم ... قالت هو)

۲۳ - برخوردارى حضرت مریم (س)، از رزق ویژه الهى (وجد عندها رزقاً ... قالت هو من عنداللّه)

۲۴ - کرامت مریم (س)، و ظهور امور خارق العاده براى وى (وجد عندها رزقاً ... قالت هو من عنداللّه)

۲۵ - خداوند هر کس را بخواهد، بى حساب و خارج از اسباب و عوامل طبیعى، روزى مى دهد. (انّ اللّه یرزق من یشاء بغیر حساب)

روایات و احادیث

۲۶ - وجود میوه تابستانى در زمستان و بالعکس نزد مریم در عبادتگاه (وجد عندها رزقاً) امام باقر یا امام صادق (ع): ... فکان (زکریا) یدخل علیها فیرى عندها ثمرة الشّتاء فى الصیف و ثمرة الصیف فى الشّتاء.[۱]

موضوعات مرتبط

  • استعاذه: ۲، ۸، ۹
  • انسان: نیازهاى معنوى انسان ۹
  • برگزیدگان: ۱
  • تربیت: الگوى تربیت ۱۳ ; شیوه هاى تربیت ۸ ; عوامل مؤثر در تربیت ۴، ۶، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۲۱ ; مربى در تربیت ۱۴، ۲۱ ; نظام تربیت ۱۰
  • تغذیه: آثار تغذیه ۱۲
  • خدا: ربوبیت خدا ۵، ۶ ; رحمت خاص خدا ۳، ۴، ۱۲ ; رزق خدا ۲۳، ۲۵، ۲۶ ; فضل خدا ۱۲ ; مشیّت خدا ۲۵
  • دعا: اجابت دعا ۲، ۵
  • رشد: عوامل رشد ۴، ۶، ۹، ۱۲، ۱۴، ۲۱ ; موانع رشد ۱۰
  • زکریا (ع): تعجب زکریا (ع) ۱۷ ; زکریا (ع) و مریم ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹
  • شخصیّت: عوامل شکل گیرى شخصیّت ۶
  • شیطان: استعاذه از شیطان ۲، ۸، ۹
  • عمران: دعاى همسر عمران ۲
  • کفالت: نظارت در کفالت ۲۰
  • مریم (س): ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ برگزیدگى مریم (س) ۱ ; قصه مریم (س) ۱۱ ; رزق مریم (س) ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۲۳، ۲۶ ; عبادتگاه مریم (س) ۱۶ ; عصمت مریم (س) ۷ ; کرامت مریم (س) ۲۴ ; کفالت مریم (س) ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۹ ; مادر مریم (س) ۲ ; مقام مریم (س) ۱، ۳، ۷، ۸، ۲۳ ; نذر مادر مریم (س) ۱
  • معجزه: ۲۴
  • نامحرم: احکام نامحرم ۲۲ ; گفتگو با نامحرم ۲۲

منابع

  1. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۱۷۰، ح ۳۸; نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۳۲، ح ۱۱۲، ۱۱۴.