الجاثية ٦
ترجمه
| الجاثية ٥ | آیه ٦ | الجاثية ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تِلْکَ آیَاتُ اللهِ»: مراد آیات قرآن است. «بِالْحَقِّ»: به حق و حقیقت. راست و درست. «بَعْدَ اللهِ وَ آیَاتِهِ»: بعد از سخن خدا و آیه‌های او. بغیر از خدا، که همه چیز دالّ بر بودن او است، بعد از سخن خدا قرآن، و بعد از نشانه‌های موجود در گستره جهان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۳، سوره جاثيه
- غرض و مفاد كلى سوره مباركه جاثيه
- وجه اينكه فرمود: ((ان فى السموات والارض لايات ...)) و آنچه حرف ((فى )) افاده مى كند
- وجه اينكه آسمانها و زمين با اينكه خود آيت هستند در آيه شريفه طرف آيت دانسته شده اند
- آيت بودن خلقت انسان و جنبندگان
- باران رزقى است كه خداوند متعال از آسمان نازل مى كند
- وجه اينكه هر دسته از آيات را به ترتيب براى مؤ منين ))، ((لقوم يوقنون )) و((لقوم يعقلون )) ذكر فرمود
- توجيه صاحب تفسير كشف در ترتيب مذكور در آيه و نقد آن
- كلام فخر رازى در توجيه ترتيب مذكور درآيد
- مقصود از ايمان به آيات خدا و معناى جمله ((قباءىّ حديث بعد الله و اياته يؤ منون ))
- سخن بعضى از مفسرين در خصوص آيه ((فباى حديث بعد الله و آياته ياءمنون ))
- وصف حال هر ((افاك اثيم )) كه به آيات خدا استكبار ورزيده استهزاء مى كنند و...
- مفاد كلمه ((منه )) در جمله ((و سخر لكم ما فى السموات و ما فى الارض جمعيا منه ))
نکات آیه
۱ - آیات قرآن، منطبق با حقیقت و واقعیت هستى و به دور از هرگونه کذب و افترا (تلک ءایت اللّه نتلوها علیک بالحقّ) برداشت بالا بنابراین نکته است که «تلک»، اشاره به آیات قرآن باشد و «بالحقّ» حال براى مفعول «نتلو» و نیز «حقّ» به معناى مطابق با واقع باشد.
۲ - آیات الهى، حق و پیراسته از هرگونه باطل و بیهودگى (نتلوها علیک بالحقّ) برداشت بالا، بر این پایه است که «بالحقّ» حال براى مفعول «نتلو» باشد.
۳ - یادکرد آیات تکوینى به انسان ها، تذکرى سازنده و ضرورى در هدایت آنان (تلک ءایت اللّه نتلوها علیک بالحقّ) بنابراین که «بالحقّ» متعلق به «نتلو» باشد، مى توان استفاده کرد که تلاوت آیات و تذکر به آن، امرى بایسته و ضرورى در جهت هدایت بشر است.
۴ - اسرار و قوانین نهفته در متن حیات و طبیعت، نشانه هایى ارجمند بر وجود خداى یگانه (تلک ءایت اللّه) از تعبیر «تلک» - که اشاره به دور است - مى توان استفاده کرد مشارالیه آن، آیات تکوینى است، نه آیاتى که بالفعل نازل مى شود. همان طور که این تعبیر، بیانگر ارجمندى و اهمیت آیات تکوینى نیز مى باشد. تصریح به «آیات اللّه» پس از تذکر به این نشانه ها در آیات پیشین، مى تواند پیامدار توحید باشد; یعنى، این نشانه ها - با همه شگفتى و تنوع - نظام واحدى را شکل بخشیده است و نمى تواند جز از مبدئى یگانه باشد.
۵ - روى گردانان از خداوند و آیات او، اصلاح ناپذیر و غیرقابل هدایت اند. (فبأىّ حدیث بعد اللّه و ءایته یؤمنون) جمله «فبأىّ حدیث...» - که مفید استفهام تعجبى است - مى تواند اشاره به این نکته داشته باشد که اگر انسان، در پرتو آیات الهى هدایت نشود، دیگر به هدایتى دست نخواهد یافت; چه این که هدایت دیگرى نیست تا از آن بهره مند گردد.
۶ - هدایت ناپذیران از وحى و آیات الهى، تأثیرناپذیر از هر پیام و ابزار هدایتى دیگر (فبأىّ حدیث بعد اللّه و ءایته یؤمنون) جمله «فبأىّ حدیث...» - که مفید استفهام تعجبى است - مى تواند بیانگر این نکته باشد که اگر انسان در پرتو آیات الهى هدایت نشود; دیگر به هدایتى دست نخواهد یافت; چه این که هدایت دیگرى نیست تا از آن بهره مند گردد.
۷ - معارف وحى و آیات الهى، نیرومندترین وسیله و عامل هدایت انسان (فبأىّ حدیث بعد اللّه و ءایته یؤمنون) خداوند مى فرماید: پس از قرآن دیگر پیامى نیست که بتواند منکران قرآن را هدایت کند. از این بیان استفاده مى شود که قرآن بالاترین حد کارایى و روشنگرى را دارا است.
۸ - مشکل منکران قرآن، نهفته در خودشان و نه ناشى از نارسایى مفاهیم وحى (نتلوها علیک بالحقّ فبأىّ حدیث بعد اللّه و ءایته یؤمنون) خداوند با تعبیر «فبأىّ حدیث...»، تأثیر و کارایى والا و بى نظیر قرآن را یادآور شده است. این تعبیر تعریضى به کافران نیز دارد که کفر و بى ایمانى آنان، برخاسته از نارسایى مفاهیم وحى نیست; بلکه ریشه در لجاج، عناد و سست اندیشى نهفته در درون آنها دارد.
۹ - الفاظِ قرآن، همچون محتواى آن، نازل شده از سوى خداوند است. (نتلوها علیک بالحقّ) با توجه به کلمه «تلاوت» و اسناد آن به خداوند، مطلب بالا استفاده مى شود.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: رازهاى آفرینش ۴
- آیات خدا: آیات آفاقى ۴; تنزیه آیات خدا ۲; حقانیت آیات خدا ۲; هدایت ناپذیرى مکذبان آیات خدا ۶; هدایتگرى آیات خدا ۳، ۷
- تذکر: تذکر آیات خدا ۳
- توحید: دلایل توحید ۴
- قرآن: تنزیه آیات قرآن ۱; حقانیت آیات قرآن ۱; حق ناپذیرى مکذبان قرآن ۸; منشأ تکذیب قرآن ۸; وحیانیت الفاظ قرآن ۹; وضوح قرآن ۸
- معرضان ازخدا: هدایت ناپذیرى معرضان ازخدا ۵
- وحى: هدایت ناپذیرى مکذبان وحى ۶; هدایتگرى وحى۷
- هدایت: عوامل هدایت ۷; هدایت ناپذیران ۵، ۶
