فصلت ٥٢
ترجمه
| فصلت ٥١ | آیه ٥٢ | فصلت ٥٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَرَأَیْتُمْ»: (نگا: انعام / و و ، یونس / ). «شِقَاقٍ»: مخالفت. مقابله. «بَعِیدٍ»: دور از حقیقت. ژرف که مراد همه جانبه و سخت است. «فِی شِقَاقٍ بَعیدٍ»: (نگا: بقره / حجّ / ).
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۵۴ سوره فصّلت
- تهديد خداوند ملحدين امت را به عذاب روز قيامت
- وجوه مختلف درباره خبر ان در آيه : ان الذين كفروا بالذكر لما جاءهم ...
- مراد از اينكه درباره قرآن فرمود كتاب عزيز است و لا ياءتيهالباطل من بين يديه و لا من خلفه
- توضيح آيه : ولو جعلناه قرآنا اعجميا...
- نكوهش انسان از جهت اينكه در حال تنعم از خداغافل و روى گردان است و در سختى و تنگى به دعا مى پردازد
- اعراض از قرآن حتى با احتمال اينكه از ناحيه خدا باشد، برخلاف حكم عقل است
- سه احتمال درباره مراد از آيات در آيه سنريهم آياتنا فى الافاق و فى انفسهم ...
- رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته
نکات آیه
۱ - لزوم تأمل و تدبر انسان، درباره حقانیت قرآن و پرهیز از مخالفت عجولانه با آن (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه ثمّ کفرتم به من أضلّ)
۲ - انکار حق و لجاج و عناد در برابر آن مایه دورى انسان از خدا و محرومیت از عنایت وى (قل أرءیتم) با توجه به اعراض خداوند از خطاب مستقیم به مشرکان لجوج، مطلب یاد شده قابل برداشت است.
۳ - قرآن، کتابى نازل شده از سوى خداوند (إن کان من عند اللّه) با توجه به این که اسم کان قرآن است، مطلب بالا استفاده مى شود.
۴ - کفر به قرآن، بدترین درجه ضلالت و گمراهى است. (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه ثمّ کفرتم به من أضلّ ممّن هو فى شقاق بعید)
۵ - قرآن، نعمتى از جانب خداوند و کفر به آن نتیجه کبر و ناسپاسى است. (و إذا أنعمنا على الإنسن ... ثمّ کفرتم به) با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل مطلب یاد شده به دست مى آید.
۶ - مخالفت با قرآن، با احتمال نزول آن از سوى خداوند، امرى به دور از عقل و خرد (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه) بنا بر این که مراد از «أرأیتم» تفکر و تعقل باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۷ - بى اعتنایى به ضرورت ها و احتیاط هاى عقلى، کج روى و لجاجت است. (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه ثمّ کفرتم به من أضلّ) از آن جا که بى اعتنایى به احتمال نزول قرآن از سوى خداوند، موجب گمراهى دانسته شده است; استفاده مى شود که براى پرهیز از گمراهى به عنوان ضرر، باید به احتمال منتهى به آن اعتنا کرد.
۸ - نزول قرآن از جانب خداوند، احتمالى شایان توجه و بى اعتنایى به آن کج روى از فطرت و منش انسانى است. (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه ثمّ کفرتم به من أضلّ ممّن هو فى شقاق بعید)
۹ - انکار امورى که احتمال حقانیت آن مى رود امرى ناروا است. (قل أرءیتم إن کان من عند اللّه ثمّ کفرتم به من أضلّ)
۱۰ - اعتقاد مشرکان مکه به وجود خداوند (إن کان من عند اللّه) از ظاهر جمله شرطیه بر مى آید که اصل وجود خداوند براى مشرکان، مسلم بوده است.
موضوعات مرتبط
- احتیاط: آثار بى احتیاطى ۷
- تکبر: آثار تکبر ۵
- حق: آثار حق ستیزى ۲; آثار لجاجت با حق ۲
- حقایق: ناپسندى تکذیب حقایق ۹
- خدا: عوامل اعراض از خدا ۲; عوامل محرومیت از لطف خدا ۲; نعمتهاى خدا ۵
- ذکر: ذکر وحیانیت قرآن ۸
- عقیده: عقیده به خدا ۱۰
- عمل: عمل جاهلانه ۶
- فطرت: عوامل انحراف از فطرت ۸
- قرآن: آثار اعراض از قرآن ۸; اجتناب از مخالفت با قرآن ۱; اهمیت تدبر در حقانیت قرآن ۱; بى منطقى مخالفت با قرآن ۶; منشأ قرآن ۳، ۵; وحیانیت قرآن ۳، ۶; ویژگیهاى قرآن ۳
- کفر: زمینه کفر به قرآن ۵; کفر به قرآن ۴
- کفران: آثار کفران نعمت ۵
- گمراهى: بدترین گمراهى ۴; مراتب گمراهى ۴; موارد گمراهى ۷، ۸
- لجاجت: موارد لجاجت ۷
- مشرکان مکه: خداشناسى مشرکان مکه ۱۰; عقیده مشرکان مکه ۱۰
- نعمت: نعمت قرآن ۵
