النمل ٦٩
ترجمه
| النمل ٦٨ | آیه ٦٩ | النمل ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سِیرُوا»: بگردید. به گردش پردازید. «أُنظُرُوا»: بنگرید. دقّت و تأمّل کنید.
تفسیر
- آيات ۵۹ - ۸۱، سوره نمل
- انتقال از داستانهاى انبياء و اقوامشان به زمان خاتم الانبياء و احتجاج با كفار زمان اوصلى اللّه عليه و آله وسلم
- توضيح اينكه دعاى مضطر چون صادقانه است قطعا اجابت مى شود (امن يجيب المضطر اذادعاه و يكشف السوء)
- بيان فساد گفتار برخى مفسرين در ارتباط با آيه شريفه
- مقيد بودن اجابت به مشيت خدا منافاتى با استغراق ندارد
- خليفه بودن انسان در زمين مستلزم كشف سوء او و رفع موانع از پيش پاى اوست
- مقصود از اينكه فرمود: ((يبدء الخلق ثم يعيده ))
- بطور كلى در عالم وجود بطلان و نيستى راه ندارد
- نفى الوهيت آلهه مشركين از طريق نفى ربوبيت آنها و انحصار ربوبيت در خداى سبحان
- برهانى ديگر بر ابطال الوهيت آلهه مشركين با بيان اينكه آنان علمى به غيب و قيامتندارند
- توصيف بى خبرى و استعباد و انكار مشركين نسبت به قيامت
- معناى آيه : ((قل عسى ان يكون ردف لكم بعض الذى تستعجلون )) و مفاد كلمه ((عسى ))و امثال آن در كلام خداى تعالى
- بحث روايتى
- رواياتى در مراد از بندگان در (وسلام على عباد الذين اصطفى )
- روايتى كه در آن از جمله : ((و يجعلكم خلفاء الارض )) وجوب مطلق فرمانبرى از خليفه(حاكم ) استفاده شده و بيان مجعول بودن آن
- نقل و رد روايتى راجع به اينكه پيامبر (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) علم غيب نداشته و...
نکات آیه
۱ - عبرت گرفتن از سرنوشت مجرمان گذشته تاریخ، هشدار خداوند به منکران معاد (و قال الذین کفروا... إن هذا إلاّ أسطیر الأوّلین . قل سیروا فى الأرض فانظروا کیف کان عقبة المجرمین)
۲ - تاریخ و آثار بر جاى مانده از پیشینیان، دربردارنده درس ها و عبرت ها (قل سیروا فى الأرض فانظروا کیف کان عقبة المجرمین)
۳ - مطالعه تاریخ و سرگذشت جوامع بشرى، از زمینه هاى شناخت و کسب بینش درست (قل سیروا فى الأرض فانظروا کیف کان عقبة المجرمین) دعوت به سیر و سیاحت در زمین (سیروا فى الأرض) و نگرش عمیق در احوال و آثار پیشینیان (فانظروا...) بیانگر مطلب یاد شده است.
۴ - کیفر منکران معاد و ختم فرجام ایشان با عذابى مرگبار، از سنت هاى خداوند است. (فانظروا کیف کان عقبة المجرمین) تعبیر «فانظروا» دربردارنده معناى عبرت گیرى و درس آموزى است و عبرت گرفتن در صورتى معنا دارد که حکم جارى بر مجرمان پیشین، درباره نسل هاى بعد نیز استمرار داشته باشد.
۵ - آثار و نمودهاى عینى بر جاى مانده از جوامع هلاک شده پیشین، در دسترس مردم عصر بعثت و قابل شهود و تجربه براى آنان (قل سیروا فى الأرض فانظروا کیف کان عقبة المجرمین)
۶ - جرم و تبه کارى، عامل هلاکت جوامع پیشین (فانظروا کیف کان عقبة المجرمین)
۷ - مخالفان پیامبر(ص) متشکل از عناصرى مجرم و تبه کار (قل سیروا فى الأرض ... کیف کان عقبة المجرمین) خداوند، مخالفان پیامبر را به سرنوشت شوم مجرمان تهدید کرده است و این نشان مى دهد که آنان هم مجرم اند و بدین جهت در سرنوشت با دیگر مجرمان همانند خواهند بود.
۸ - جرم و تبه کارى، زمینه مخالفت ورزیدن با پیامبران الهى و انکار معاد (إن هذا إلاّأسطیر الأوّلین ... فانظروا کیف کان عقبة المجرمین)
موضوعات مرتبط
- آثارباستانى: آثارباستانى در صدراسلام ۵; عبرت از آثارباستانى ۲
- اقوام پیشین: آثارباستانى اقوام پیشین ۲، ۵; عوامل هلاکت اقوام پیشین ۶; گناهکارى اقوام پیشین ۶
- انبیا: زمینه مخالفت با انبیا ۸
- تاریخ: آثار مطالعه تاریخ ۳; عبرت از تاریخ ۲
- جرم: آثار جرم ۸
- خدا: سنتهاى خدا ۴; هشدارهاى خدا ۱
- شناخت: زمینه شناخت ۳
- عبرت: عوامل عبرت ۱، ۲
- عقیده: زمینه تصحیح عقیده ۳
- گناه: آثار گناه ۶
- گناهکاران: عبرت از سرنوشت گناهکاران ۱
- محمد(ص): مجرمیت مخالفان محمد(ص) ۷; ویژگیهاى مخالفان محمد(ص) ۷
- معاد: زمینه تکذیب معاد ۸; عذاب مکذبان معاد ۴; فرجام مکذبان معاد ۴; کیفر مکذبان معاد ۴; هشدار به مکذبان معاد ۱
