طه ٨٢
ترجمه
| طه ٨١ | آیه ٨٢ | طه ٨٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«غَفَّارٌ»: بسیار آمرزنده. دارای آمرزش سترگ. «آمَنَ»: ایمان آورد. در آراستن و پیراستن ایمان خود کوشید. «إِهْتَدَی»: راهیاب شد. بر هدایت دوام و استمرار داشت.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۰ - ۹۸ سوره طه
- بيان آيات مربوط به آخرين فصل از داستان موسى (عليه السلام )
- معناى آيه :((و انى لغفار لمن تاب و آمن و عمل صالحا ثم اهتدى ((
- بيان مراد از اضافه كردن قيد ((ثم اهتدى (( برايمان به خدا وعمل صالح
- بخش ديگرى از داستان موسى (ع ): رفتن به كوه طور، گوساله پرستى بنىاسرائيل و...
- معناى پاسخ سامرى از بازخواست موسى (قال بصرت بمالم يبصروا به ...)
- وجوه مختلفى كه مفسرين در معناى (بصرت بمالم يبصروا...) گفته اند
- حضرت موسى (ع ) براى پيامبرى مجازاتى شديد در نظر مى گيرد
- سرنوشت خداى ساختگى سامرى !
- بحث روايتى
- روايتى كه بنابرآن مقصود از جمله : ((ثم اهتدى (( در آيه : ((و انى لغفار لمن تاب...(( ولايت اهل بيت (عليهم السلام ) است
- بيان عدم اختصاص آيه بنى اسرائيل و رد كلام آلوسى در روح المعانى
- اشاره به سه معناى ((ولايت (( و اينكه مراد از ولايت اهل بيت (عليهم السلام ) كدامين است
- روايت مفصلى در داستان سامرى و گوساله پرستى بنىاسرائيل از تقسير قمى
- حديثى از ابن عباس در نقل جريان سامرى و نقد حديث
- روايتى در ذيل آيه (اشربوا فى قلوبهم العجل بكفرهم ) كه متضمن مطالب عجيبى است
- روايتى درباره سامرى و برداشتن او خاك را از پاى اسب جبرئيل و اشكالاتى كه به آن وارد است
- جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد
- روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند
- نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند
نکات آیه
۱ - خداوند، بسیار آمرزنده است. (و إنّى لغفّار )
۲ - توبه کنندگان از شرک، کفر و عصیان، با ایمان و عمل صالح و پى گیرى هدایت، قطعاً مشمول مغفرت خداوند قرار خواهند گرفت. (و إنّى لغفّار لمن تاب و ءامن ... ثمّ اهتدى ) مراد از توبه به قرینه آیه قبل، توبه از گناه تعدى در مأکولات است و چون پس از «تاب»، سخن از ایمان به میان آمده است، شامل توبه از شرک و کفر نیز مى شود.
۳ - توبه، ایمان، عمل صالح، و پى گیرى هدایت، زمینه هاى جلب غفران خداوند (و إنّى لغفّار ... ثمّ اهتدى ) با توجه به این که توبه، ایمان و عمل صالح، خود حکایت از هدایت یافتگى دارد، «ثمّ اهتدى» براى بیان استمرار بر هدایت و پى گیربودن در مورد آن است.
۴ - رهبانیت گرایان و اسراف کنندگان، در صورت توبه، مشمول مغفرت الهى قرار خواهند بود. (کلوا ... و لاتطغوا ... و إنّى لغفّار لمن تاب )
۵ - راه توبه و بازگشت به سوى خداوند، براى گنه کاران و غضب شدگان باز است. (یحلل غضبى ... و إنّى لغفّار لمن تاب ) تأکید بر مغفرت گسترده خداوند در پى وعید به طغیان گران، به جهت بیان باز بودن راه توبه و امیدوار ساختن گنه گاران به مغفرت الهى است.
۶ - لزوم توبه از گناه، از تعالیم مشترک ادیان آسمانى است. (و إنّى لغفّار لمن تاب )
۷ - لزوم انجام عمل صالح، از دستورهاى تمامى ادیان الهى (و إنّى لغفّار لمن تاب و ءامن و عمل صلحًا )
۸ - غفران خداوند در باره مؤمنان تائب و نیک کردار، مغفرتى گسترده و پر دامنه است. (و إنّى لغفّار لمن تاب ) «غفّار» صیغه مبالغه است و بر گستردگى غفران خداوند در مورد توبه کنندگان مؤمن و نیک کردار دلالت دارد.
۹ - بشارت و انذار، مکمل یکدیگر در روش تربیتى ادیان آسمانى (و لاتطغوا فیه فیحلّ علیکم غضبى ... و إنّى لغفّار )
۱۰ - طغیان گرى، تباه کننده ایمان است. (و لاتطغوا فیه ... و إنّى لغفّار لمن تاب و ءامن ) سخن از ایمان مجدد پس از طغیان گرى، ممکن است براى بیان این نکته باشد که طغیان، ایمان را از بین مى برد و یا به آن آسیب جدى وارد مى سازد.
۱۱ - هدایت افزون تر و رو به رشد، ره آورد توبه، ایمان و عمل صالح (لمن تاب و ءامن و عمل صلحًا ثمّ اهتدى ) ممکن است «ثمّ اهتدى» به مرتبه هاى بالاى هدایت و درجات عالى آن نظر داشته باشد که در پى توبه، ایمان و عمل صالح، به دست مى آید. این نکته با توجه به معناى باب افتعال - که مطاوعه است - بیشتر آشکار مى گردد.
۱۲ - هدایت، مقوله اى رشد پذیر، پویا و قابل تکامل است. (تاب و ءامن و عمل صلحًا ثمّ اهتدى)
۱۳ - پذیرش توبه و بخشش گناهان، مشروط به مداومت بر ترک آنها و پرهیز از گناه مجدد است. (و إنّى لغفّار لمن تاب ... ثمّ اهتدى ) «ثمّ اهتدى» که به مرحله بعد از توبه نظر دارد، گویاى این نکته است که اگر پس از توبه، راه هدایت ترک شود و آنچه از آن توبه شده، دوباره انجام گیرد، انسان مشمول مغفرت الهى نخواهد بود.
موضوعات مرتبط
- آمرزش: زمنه آمرزش ۳; شرایط آمرزش ۱۳
- آمرزشهاى خدا: مشمولان آمرزشهاى خدا ۲
- ادیان آسمانى: تعالیم ادیان آسمانى ۶، ۷، ۹; توبه در ادیان آسمانى ۶; هماهنگى ادیان آسمانى ۶
- اسماء و صفات:
- غفار :۱
- ایمان : آثار ایمان ۲، ۳، ۱۱; عوامل زوال ایمان ۱۰
- تائبان: آمرزش تائبان ۲، ۸
- تربیت: انذار در تربیت ۹; بشارت در تربیت ۹; روش تربیت ۹
- توبه: آثار توبه ۱۱; شرایط قبول توبه ۱۳
- خدا: آمرزشهاى خدا ۱; زمینه آمرزشهاى خدا ۳، ۴; وسعت آمرزشهاى خدا ۸
- شرک: شرایط آمرزش شرک۲ ۱۳
- صالحان: آمرزش صالحان ۸
- طغیان: آثار طغیان ۱۰
- عصیان: شرایط آمرزش عصیان ۲
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۲، ۳، ۱۱; اهمیت عمل صالح ۷
- کفر: شرایط آمرزش کفر ۲
- گناهکاران: توبه گناهکاران ۵
- گناه: اجتناب از گناه ۱۳
- مؤمنان: آمرزش مؤمنان ۸
- مسرفان: آثار توبه مسرفان ۴; شرایط آمرزش مسرفان ۴
- مشرک: شرایط آمرزش مشرک ۲
- مغضوبان خدا: توبه مغضوبان خدا ۵
- هدایت: آثار هدایت پذیرى ۳; ازدیاد هدایت ۱۲; زمینه ازدیاد هدایت ۱۱ ; مراتب هدایت ۱۲
