طه ٧٢
ترجمه
طه ٧١ | آیه ٧٢ | طه ٧٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَن نُّؤْثِرَکَ»: هرگز تو را ترجیح نمیدهیم و برنمیگزینیم. «الْبَیِّنَاتِ»: معجزات. دلائل. «وَالَّذِی فَطَرَنا»: و بر خدائی که ما را آفریده است. حرف (وَ) میتواند حرف عطف و (ألّذی) عطف بر (ما) باشد، و یا این که واو حرف جرّ و برای قسم باشد. «إِقْضِ»: حکم کن، فرمان بده. «قَاضٍ»: حکمکننده. فرمان دهنده. عائد آن محذوف است. «هذِهِ الْحَیَاةَ»: مفعول فیه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۷۹ سوره طه
- بيان ريشه اعتقادى اين سؤ ال فرعون كه گفت :((فمن ربكما يا موسى ((
- توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان ديدگاه آنان درباره خدا و روششان در اتخاذ آلهه وارباب ۲۲۸
- اقوال مختلفى كه درباره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است
- توضيح نكات و دقائق جواب موسى (عليه السلام ) كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود
- بيان تناسب جواب موسى (ع ) با مقضاى مقام و اشاره به وجوه نادرست مفسرين در معناىآيه
- سؤ ال ديگر فرعون : ((فما بال القرون الاولى (( كه معاد را استعباد كره زير سؤال مى برد
- پاسخ موسى (ع ) از استعباد فرعون امر معاد را
- معناى ذيل آيه ((لا يضل ربى و لا ينسى (( و ارتباط آن با صدر آيه
- تتمه داستان هدايت عمومى و ارائه شواهدى روشن براى آن
- گفتگو به متهم ساختن موسى (عليه السلام ) به توطئه و ساحرى منجر مى شود...
- موعظه موسى (عليه السلام ) به فرعون و فرعونيان در نهى از بت پرستى
- بازتاب اندرز موسى (عليه السلام ) و عكسالعمل مردم در برابر آن
- مشاوره فرعون با ايادى خود و اتخاذ تصميمهاى محرمانه
- ترغيب و ترهيب مردم توسط فرعون در مقابله با دعوت موسى (ع )
- روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود
- معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام ) بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است
- غلبه موسى (عليه السلام ) به ساحران و ايمان آوردن آنان
- ساحران در برابر عظمت آيت الهى به سجده افتادند
- عكس العمل فرعون در برابر ايمان آوردن ساحران بخداىمتعال
- جواب بليغ مؤ منان حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى باشد
- فرعون و ساحران ، و دو ديدگاه مختلف مادى و الهى
- دنباله پاسخ ساحران كه از توبه حقيقى آنان حكايت مى كند
- بحث روايتى
نکات آیه
۱ - بازگشت ساحران مؤمن به کفر (ارتداد) و پیروى از آیین فرعونیان، از هدف هاى تهدید فرعون در مورد آنان (لأقطّعنّ ... قالوا لن نؤثرک ) پاسخ ساحران مؤمن به فرعون (لن نؤثرک)، حکایت از آن دارد که تهدیدات فرعون، براى بازگرداندن ساحران از راه ایمان بوده است.
۲ - ساحران مؤمن، برترى دادن فرعون بر خداوند و بهادادن به تهدیدات او در برابر دلایل روشن موسى(ع) را، به کلى منتف دانسته و ثبات و استحکام ایمان خود را نشان دادند. (قالوا لن نؤثرک على ما جاءنا من البیّنت والذى فطرنا )
۳ - ساحران مؤمن مصر، تحت تأثیر آیات و بینات الهى، قرار گرفتند و خدا را بر فرعون ترجیح دادند. (لن نؤثرک على ما جاءنا من البیّنت والذى فطرنا ) ( )
۴ - بینات (دلایل روشن) موسى(ع)، برهان هایى واضح بر حقانیت او و باطل بودن ادعاهاى فرعون (قالوا لن نؤثرک على ما جاءنا من البیّنت )
۵ - تبدیل عصا به موجودى که ابزار سِحر ساحران را بلعید و به حالت اولیه برگشت، حاوى نشانه هاى متعددى بر رسالت موسى(ع) (ما جاءنا من البیّنت ) از این که ساحران، از مشاهدات خود با تعبیر «بیّنات» (جمع «بیّنة») یاد کردند، به دست مى آید که آنچه دیدند، معجزات متعددى در ضمن یک معجزه بود.
۶ - فرعون، هیچ دلیل روشن بر ادعاهاى خود نداشت. (قالوا لن نؤثرک على ما جاءنا من البیّنت ) ساحران مؤمن، علت رهاکردن فرعون و بازگشت نکردن به او را، دستیابى خود به بینات و دلایل روشن بر حقانیت موسى(ع) دانستند. در این تعلیل، ساحران مؤمن، به طور تلویحى، فرعون را فاقد دلیل و حجت دانسته اند.
۷ - ساحران مؤمن، معتقد به رسالت موسى(ع) از جانب خالق آنان (على ما جاءنا من البیّنت والذى فطرنا )
۸ - خداوند، آفریننده و خالق انسان ها است. (الذى فطرنا ) «فَطر» از ماده «فطرة» به معناى ابتدا و اختراع است و «فطر اللّه الخلق»; یعنى آنها را آفرید و آغاز کرد (لسان العرب).
۹ - توصیف مخلوقى ناتوان به ربوبیت، در برابر خداوند خالق انسان، کارى ناروا و فاقد دلیل و برهان است. (لن نؤثرک ... والذى فطرنا ) عبارت «والذى فطرنا» عطف بر «ما جائنا» است; یعنى، «لن نؤثرک على الذى فطرنا» (ما تو را [اى فرعون که مخلوقى بیش نیستى] بر خدایى که ما را آفریده است بر نمى گزینیم). این جمله، حاوى استدلالى متقن است; یعنى، چون خدا آفریدگار است و نیز ربوبیت خود را با بینات به ما ابلاغ نموده است، انتخاب غیر او براى ربوبیت سزاوار نیست.
۱۰ - توحید در خالقیت، دلیل و برهان توحید در ربوبیت است. (لن نؤثرک ... والذى فطرنا )
۱۱ - ساحران مؤمن، آمادگى خود را براى تحمّل هرگونه شکنجه و کشتار در جهت حفظ ایمان خویش اعلام کردند. (لن نؤثرک ... فاقض ما أنت قاض ) «قضا» به معناى حکم کردن و داورى است. جمله «فاقض...» از زبان ساحران مؤمن و خطاب به فرعون است; یعنى، هر حکمى را که مى توانى و قضاوت آن از تو ساخته است، صادر کن. ما آماده پذیرش هر نوع شکنجه و عذاب در راه ایمان خود هستیم.
۱۲ - تحقیر دنیا و حاکمیت موقت فرعون در آن، از سوى ساحران مؤمن (إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا ) فعل «تقضى» خطاب به فرعون و «هذه الحیاة» مفعول فیه آن است; یعنى، «إنّما تقضى مدة هذه الحیاة الدنیا» (دایره حکم رانى تو، همین زندگى دنیایى است و فراتر از آن در دسترس تو نیست).
۱۳ - دل بستن به زندگى گذراى دنیوى و مغرور شدن به آن، کارى ناروا است. (إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا )
۱۴ - ساحران مؤمن با تحقیر قدرت فرعون، به او اعلام کردند که بالاترین شکنجه هاى او، تنها به زندگانى دنیایى آنان خاتمه مى دهد و به آخرتشان آسیبى نخواهد رسانید. (فاقض ما أنت قاض إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا ) چنانچه «هذه الحیاة» مفعولٌ به براى «تقضى» باشد، مراد از «قضا»، منقضى ساختن خواهد بود. اهل لغت مى گویند: تمام معانى «قضا» به انقطاع یافتن و تمام شدن بازگشت دارد (لسان العرب). بنابراین مفاد آیه چنین مى شود: اى فرعون! با حکم خود به هرچه مى توانى فیصله بده و آن را تمام کن; زیرا تو فقط این زندگانى دنیا را خاتمه مى دهى.
۱۵ - قدرت و حاکمیت دشمنان پیامبران و مؤمنان، موقت و محدود به زندگى دنیایى است. (إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا )
۱۶ - ساحران مؤمن با وجود تهدیدات فرعون، در صدد نصیحت و ارشاد و هدایت وى بودند. (ما جاءنا من البیّنت و الذى فطرنا فاقض ما أنت قاض إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا) اشاره ساحران به بینات موسى(ع) و خالقیت خداوند و محدودیت قدرت فرعون، پس از موضع گیرى خصمانه او، مى تواند به منظور رام ساختن و پند و اندرز دادن به او باشد.
۱۷ - ساحران مؤمن به موسى(ع)، داراى ایمان و اعتقاد محکم به آخرت بودند. (فاقض ... إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا )
موضوعات مرتبط
- آخرت: مؤمنان به آخرت ۱۴، ۱۷
- آیات خدا: مؤمنان به آیات خدا ۳
- انبیا: محدودیت قدرت دشمنان انبیا ۱۵
- انسان: خالق انسان ها۸
- ایمان: ایمان به موسى(ع) ۲
- توحید: دلایل توحید ربوبى ۱۰; نقش توحید در خالقیت ۱۰
- جادوگران فرعون: آخرت طلبى جادوگران فرعون ۱۴، ۱۷; آمادگى جادوگران فرعون ۱۱; استقامت جادوگران فرعون ۲، ۱۱; ایمان جادوگران فرعون ۲ ، ۳، ۷، ۱۱، ۱۴، ۱۷; بینش جادوگران فرعون ۱۲; تبلیغ جادوگران فرعون ۱۶ ; خالق جادوگران فرعون ۷; زمینه ارتداد جادوگران فرعون ۱; فلسفه تهدید جادوگران فرعون ۱; مواعظ جادوگران فرعون ۱۶; هدایتگرى جادوگران فرعون ۱۶
- خدا: خالقیت خدا ۸
- دنیا: بى ارزشى دنیا ۱۲
- دنیاطلبى: ناپسندى دنیاطلبى ۱۳
- ربوبیت: بى منطقى ربوبیت غیر خدا ۹
- شرک: بى منطقى شرک ربوبى ۹
- عمل: عمل ناپسند ۱۳
- فرعون: اهداف تهدیدهاى فرعون ۱; بى ارزشى حکومت فرعون ۱۲; بى منطقى فرعون ۶; تحقیر فرعون ۱۴; تحمل شکنجه هاى فرعون ۱۱، ۱۴; دلایل بطلان فرعون ۴; موعظه فرعون ۱۶
- موسى(ع): بینات موسى(ع) ۴; تعدد معجزه موسى(ع) ۵; دلایل حقانیت موسى(ع) ۴; دلایل نبوت موسى(ع) ۵; قصه موسى(ع) ۲; مؤمنان به موسى(ع) ۷; نقش عصاى موسى(ع) ۵; وضوح دلایل نبوت موسى(ع) ۲
- مؤمنان: محدودیت قدرت دشمنان مؤمنان ۱۵