الأحزاب ٢٨
ترجمه
| الأحزاب ٢٧ | آیه ٢٨ | الأحزاب ٢٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُمَتِّعْکُنَّ»: تا به شما مُتعه طلاق بدهم. مراد از مُتعه، هدیّه‌ای است که با شأن زن متناسب باشد (نگا: بقره / و . «أُسَرِّحْکُنَّ»: شما را رها سازم. مراد طلاق است (نگا: بقره / . «سَرَاحاً جَمِیلاً»: رها و آزاد کردنِ نیکوئی. مراد طلاقی است که زیان و ضرری و جنگ و دعوائی به همراه نداشته باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۸ - ۳۵، سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به همسران رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم )
- مخير كرد پيامبر اكرم (ص ) همسران خود را بين دو امر
- تنها ملاك سعادت و كرامت ((تقوى )) است و هيچ حسب و نسب از آن جمله همسرى پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) - ملاك نيست
- اشاره بر مضاعف بودن پاداش و كيفر، زنان پيامبر(ص ) در برابرعمل خوب و بد خود
- دستوراتى چند به همسران پيامبر اكرم (ص )
- ((اهل البيت )) و مخاطب آيه ((يريد الله ليذهب عنكم الرجساهل البيت و يطهركم تطهيرا)) چه كسانى هستند؟
- اثبات اينكه مراد از ((اهل البيت )) و مخاطب آيه تطهير، خمسه طيبه (پيغمبر، على ، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام ) هستند
- آيه تطهير بدنبال آيات مربوط به زنان پيامبرنازل شده است
- مفاد آيه تطهير عصمت اهل بيت (ع ) به اراده تكوينى خداوند است
- اشاره به فرق بين اسلام و ايمان و اشاره به اينكه در شريعت اسلام از نظر حرمت وكرامت بين زن و مرد فرق نيست
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به همسران پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم )
- نام و مشخصات همسران و كنيزان رسول الله (ص )
- اغصار اهل بيت (ع ) در پنج تن بنقل از ام سلمه
- روايات متعدد درباره نزول آيه تطهير درباره پنج تن (عليهم السلام ) كه در زير كساىپيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) جمع شده بودند
- رواياتى درباره اينكه رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) مدتى را هر صبح بهدر خانه على (عليه السلام ) مى آمد و ايشان رااهل البيت خطاب مى كرد و آيه تطهير را تلاوت مى فرمود
- چند روايت متضمن اينكه مقصود از اهل بيت رسول الله (صلى الله و آله و سلم ) همسران آنحضرت نيستند
نکات آیه
۱ - همسران پیامبر(ص)، از آن حضرت، خواستار امکانات و نفقه هاى زیاد و زیورآلات بودند. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا و زینتها) طبق شأن نزولى که مفسران نقل کرده اند، آیه ناظر به خواسته هایى است که همسران پیامبر(ص) از آن حضرت داشته اند و خداوند، به آن حضرت رهنمود مى دهد که با آنان چه رفتارى پیشه کند. (مجمع البیان، ذیل همین آیه)
۲ - پیامبر(ص) طبق فرمان خداوند، همسران خود را مخیر کرد که یا دنیا و امکانات اش را انتخاب کنند و از پیامبر جدا شوند و یا آن حضرت را برگزینند و چنین خواسته هایى نداشته باشند. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا و زینتها فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا)
۳ - پیامبر(ص) در یک زمان، چندین همسر داشته است. (قل لأزوجک) «أزواج» جمع «زوج» است و بر سه و بیش از آن دلالت مى کند.
۴ - همسران پیامبر(ص) و یا برخى از آنها، از زندگى کم بضاعت پیامبر(ص) راضى نبودند. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا و زینتها)
۵ - پیامبر(ص) طبق فرمان خداوند، موظف بود که در صورت انتخاب طلاق از سوى همسران اش، به آنها متاعى پرداخت کرده و با رویى خوش آنان را طلاق دهد. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا ... أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا جمیلاً) «سراح» در لغت، به معناى «رها کردن» است (مفردات راغب).
۶ - رفتار پیامبر(ص) با همسران خود، در صورت ادامه دنیاطلبى آنان، نه تنها بر زور و جبر مبتنى نبود، بلکه بر آسان گیرى استوار بود. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا ... فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا)
۷ - صرف انتخاب دنیا از سوى همسران پیامبر(ص) - با مخیر بودن آنان به انتخاب یکى از دو امرِ دنیا و پیامبر(ص) - براى طلاق کافى نبود، بلکه آن حضرت، باید درباره آنان تصمیمى هم اتخاذ مى کرد. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا... فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا جمیلاً) تصریح به «تسریح» نشان مى دهد که صرف انتخاب دنیا از سوى همسران پیامبر براى طلاق کافى نبوده است.
۸ - همسران و بستگان شخصیت هاى معنوى و صاحب نفوذ، باید از شأن اجتماعى و معنوى آنان، پاسدارى کنند. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا و زینتها فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا)
۹ - پیامبر(ص) با وجود داشتن شخصیتى مطرح و صاحب نفوذ در مدینه، زندگى ساده و بى پیرایه داشته است. (قل لأزوجک إن کنتنّ تردن الحیوة الدنیا و زینتها فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا)
۱۰ - شایسته است که طلاق همسر، با شایستگى و خوبى و به دور از خسارت و ضرر باشد. (أسرّحکنّ سراحًا جمیلاً)
۱۱ - امر طلاق، به دست مرد است. (فتعالین أمتّعکنّ و أسرّحکنّ سراحًا جمیلاً)
روایات و احادیث
۱۲ - «عیص بن قاسم عن أبى عبداللّه(ع) قال: سألته عن رجل خیّر إمرأته فاختارت نفسها بانت منه؟ قال: لا، إنّما هذا شىء کان لرسول اللّه(ص) خاصة، أُمر بذلک ففعل و لو اخترْنَ أنفسهنّ لطلّقهنّ و هو قول اللّه عزّوجلّ: «قل لأزواجک إن کنتنّ تردن الحیاة الدنیا و زینتها فتعالین أُمتّعکنّ و أُسرّحکنّ سراحاً جمیلاً»;[۱] عیص بن قاسم گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: اگر مردى اختیار را به همسر خود بدهد که نزد او بماند یا از او جدا شود و زن، جدایى را انتخاب کند، آیا (بدون اجراى طلاق) زن از او جدا مى شود؟ فرمود: نه. این حکم، مخصوص رسول اللّه(ص) بود. وى مأمور شد تا همسران خود را مخیر سازد و اگر همسرانِ ایشان خود را اختیار مى کردند (و نه ماندن نزد رسول خدا را) پیغمبر(ص) آنان را رها مى کرد. آن، این سخن خدا است که مى فرماید: قل لأزواجک...».
موضوعات مرتبط
- رهبران دینى: مسؤولیت وابستگان رهبران دینى ۸
- شوهر: اختیار شوهر ۱۱
- طلاق: آداب طلاق ۱۰; احکام طلاق ۱۱
- محمد(ص): اختیار همسران محمد(ص) در زندگى ۲، ۷; اختیار همسران محمد(ص) در طلاق ۲، ۵، ۷، ۱۲; چند همسرى محمد(ص) ۳; خواسته هاى همسران محمد(ص) ۱; خوشرویى با همسران محمد(ص) ۵; دنیاطلبى همسران محمد(ص) ۶; روش برخورد با همسران محمد(ص) ۶; زندگى محمد(ص) ۹; زیورخواهى همسران محمد(ص) ۱; ساده زیستى محمد(ص) ۹; سیره محمد(ص) ۶، ۹; متاع به همسران محمد(ص) ۵; محمد(ص) و طلاق همسران ۷، ۱۲; مسؤولیت محمد(ص) ۵; نارضایتى همسران محمد(ص) ۴
منابع
- ↑ کافى، ج ۶، ص ۱۳۷، ح ۳; نورالثقلین، ج ۴، ص ۲۶۵، ح ۶۴.
