النحل ١١١
ترجمه
النحل ١١٠ | آیه ١١١ | النحل ١١٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَوْمَ»: یاد کن روزی را که. خدا نسبت به مهاجران جهاد پیشه و شکیبا، دارای مغفرت و مرحمت است در روزی که ... مراد قیامت است. واژه (یَوْمَ) ظرف (رَحیمٌ) در آیه قبلی، یا مفعول به فعل محذوف (أُذْکُرْ) است.
تفسیر
- آيات ۱۰۶ - ۱۱۱،سوره نحل
- تهديد شديد عليه كفارى كه بعد از ايمان آوردن كافر و مرتد شدند
- معناى مهر زدن خدا بر دل ها و گوشها و ديدگان كفار
- وعده جميل به مهاجرانى كه جهاد نموده صبورى كردند
- در قيامت هركسى به فكر خود بوده و از خود دفاع مى كند
- بحث روايتى (رواياتى درباره تقيه در ذيل آيه : ((الا من اكره ...)) ونزول آن درباره عمار ياسر و...)
نکات آیه
۱- قیامت، روز دفاع سرسختانه هر انسانى از خویش (عقاید، رفتار و انگیزه ها) (یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها)
۲- همه انسانها نسبت به سرنوشت خویش در قیامت، نگرانند. (یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها) مجادله و دفاع کردن هر کسى از خویشتن، دلیل نگرانى افراد در روز قیامت است.
۳- تلاش و توجه هر فردى در قیامت، تنها معطوف به دفاع از شخص خویش است. (یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها)
۴- جلوه و ظهور غفران و رحمت گسترده الهى در قیامت (إن ربّک ... لغفور رحیم . یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که «یوم» ظرف براى «لغفور رحیم» باشد.
۵- نیاز شدید همه انسانها در قیامت، به غفران و رحمت الهى (إن ربّک من بعدها لغفور رحیم . یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها) برداشت فوق، با توجه به این مطلب است که آیه قبل، دربردارنده بشارت غفران و رحمت الهى باشد و بشارت بودن وعده غفران، در صورتى است که انسان نیاز مبرم به آن داشته باشد; زیرا مجادله و دفاع کردن از خود، بیانگر نوعى نیاز به عنایت خداوند است.
۶- توجه به قیامت و یاد آن، امرى لازم و داراى نقش سازنده و هدایتى (یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها) برداشت فوق، مبتنى بر این است که نصب «یوم» به تقدیر فعل «اذکر» یا «اذکروا» باشد.
۷- همه انسانها، سزاى اعمال خویش را در قیامت، به طور کامل دریافت خواهند کرد. (یوم ... و توفّى کلّ نفس ما عملت) «توفّى» (از ماده توفیة) به معناى پرداخت و دریافت کامل است.
۸- عمل انسان، تعیین کننده سرنوشت وى در قیامت است. (یوم ... تجدل عن نفسها و توفّى کلّ نفس ما عملت)
۹- دفاع انسان از کرده هاى خویش در قیامت، هیچ تأثیرى در سرنوشت او ندارد. (یوم تأتى کلّ نفس تجدل عن نفسها و توفّى کلّ نفس ما عملت) خداوند، عمل انسان را میزان تعیین کیفر و پاداش و مؤثر در سرنوشت او دانسته است (و توفّى کلّ نفس ما عملت) و این قرینه است بر این که دفاع آدمى از خویشتن، با توجیه عملکرد خود، بى ثمر خواهد بود.
۱۰- دنیا، میدان عمل و آخرت صحنه دریافت پاداش و کیفر است. (یوم تأتى ... و توفّى کلّ نفس ما عملت)
۱۱- تجسم عمل، در قیامت * (یوم ... توفّى کلّ نفس ما عملت) از اینکه «دریافت» به خود عمل نسبت داده شده نه به پاداش و کیفر آن، مى تواند بیانگر برداشت فوق باشد.
۱۲- هیچ انسانى در قیامت نسبت به کیفر و پاداش اعمال خویش، ظلم و بى عدالتى نخواهد دید. (یوم ... توفّى کلّ نفس ما عملت و هم لایظلمون)
موضوعات مرتبط
- آخرت: آخرت محل پاداش ۱۰; آخرت محل کیفر ۱۰
- انسان: نگرانى انسان ها ۲; نیازهاى اخروى انسان ۵; نیازهاى معنوى انسان ۵
- خدا: آمرزشهاى خدا در قیامت ۴; رحمت خدا در قیامت ۴
- خود: دفاع از خود در قیامت ۱، ۳
- ذکر: آثار ذکر قیامت ۶; اهمیت ذکر قیامت ۶
- سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت اخروى ۸، ۹; نگرانى از سرنوشت اخروى ۲
- عمل: آثار عمل ۸; پاداش اخروى عمل ۷، ۱۰; تجسم عمل ۱۱; فرصت عمل ۱۰; کیفر اخروى عمل ۷، ۱۰; مکان پاداش عمل ۱۰; مکان کیفر عمل ۱۰
- قیامت: بی تأثیرى دفاع در قیامت ۹; عدالت در قیامت ۱۲; نظام جزایى در قیامت ۱۲; ویژگیهاى قیامت ۱، ۳، ۷
- نظام جزایى ۷:
- نیازها: نیاز به آمرزش ۵; نیاز به رحمت ۵
- هدایت: زمینه هدایت ۶