المرسلات ٤٦
ترجمه
| المرسلات ٤٥ | آیه ٤٦ | المرسلات ٤٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَلِیلاً»: روزگار اندکی. ظرف است. مراد مدّت کوتاه عمر انسان، یا روزگار اندک جهان در برابر دنیای جاویدان آخرت است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
ذَرْهُمْ يَأْکُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا وَ... (۲) مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَ إِلَيْنَا... (۱) نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلاً ثُمَ... (۲)
ثُمَ أَوْلَى لَکَ فَأَوْلَى (۰) قُلْ إِنَ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۵۰، سوره مرسلات
- بيان احتجاجاتى بريگانگى خداوند در ربوبيت ، و بر اثبات يوم الفصل كه از آيه : ((الم نهلك الاولين ...)) و آيات بعد از آن استفاده مى شود
- وصف عذابى كه مكذبان قيامت در آن روز به سوى آن روانه مى شوند
- مقصود از ركوع در آيه : ((و اذا قيل لهم اركعوا لايركعون )) و وجهاتصال اين آيه با آيات قبل
- (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
تفسیر نور (محسن قرائتی)
كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ «46» وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «47» وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ «48» وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «49» فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ «50»
بخوريد و بهره گيريد اندك كه همانا شما مجرميد. در آن روز واى بر تكذيب كنندگان. و هر گاه به آنان گفته شود ركوع كنيد، ركوع نمى‌كنند. در آن روز واى بر تكذيب كنندگان. پس بعد از اين (قرآن) به كدامين سخن ايمان مى‌آورند؟
جلد 10 - صفحه 355
نکته ها
پزشك در دو حالت به بيمار اجازه مى‌دهد كه هر غذايى را بخورد: يكى آنجا كه بيمار درمان گشته و سالم است و ديگر آنجا كه بيمارى فرد لاعلاج و بدون درمان است و پزشك از بهبود او مأيوس شده است. در قرآن نيز فرمان «كُلُوا» گاهى نشانه اميد و سلامتى است و گاهى نشانه قهر الهى، چنانكه در آيات خداوند خطاب به مجرمان مى‌فرمايد: «كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ» و نظير آيه «اعْمَلُوا ما شِئْتُمْ» «1» هر كارى مى‌خواهيد، بكنيد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به قبيله ثقيف دستور نماز داد، آنها گفتند: ما در برابر كسى خم و راست نمى‌شويم. حضرت فرمود: دينى كه ركوع و سجود در آن نباشد، خيرى نيست. «لا خير فى دين ليس فيه ركوع و لا سجود» «2»
بعد از فتح مكّه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از همسر ابوسفيان (مادر معاويه) پرسيد: اسلام را چگونه مى‌بينى؟ گفت: اسلام خوب است مگر سه چيز آن: حجاب، اذان بلال، ركوع و سجود.
پيامبر در پاسخ فرمود: امّا حجاب بهترين پوشش است و نماز بدون ركوع و سجود نماز نيست و بلال نيز بهترين بنده است. «3»
«حَدِيثٍ» به معناى سخن جديد و تازه است كه از ديگران سابقه ندارد.
حضرت ابراهيم پس از تجديد بناى كعبه از خداوند خواست تا فقط به اهل ايمان روزى دهد. «وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ» امّا خداوند فرمود: من در دنيا به كفّار نيز روزى مى‌دهم و حساب قيامت از دنيا جداست. وَ مَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ ... «4»
ركوع از اركان نماز و مشخصه و نشانه ويژه نماز است، زيرا سجده به خودى خود و خارج از نماز نيز محقق مى‌شود، مانند سجده شكر. ولى ركوع جايگاهى جز نماز ندارد و لذا درباره نماز كلمه ركعت به كار مى‌رود. «إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ»
«1». فصلت، 40.
«2». بحار، ج 17، ص 52.
«3». تفسير الكاشف.
«4». بقره، 126.
جلد 10 - صفحه 356
پیام ها
1- كاميابى دنيا نسبت به كاميابى آخرت، بسيار ناچيز است. «كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا»
2- كاميابى از نعمتهاى دنيا، نشانه محبوبيّت نزد خداوند نيست. (مجرمان نيز بهره‌مند مى‌شوند.) «كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ»
3- بهره مجرمان از نعمتهاى الهى، فقط بهره مادّى است. كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا ... إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ
4- زندگى دنيا هر قدر هم طولانى باشد، نسبت به آخرت ناچيز است. «تَمَتَّعُوا قَلِيلًا»
5- از نشانه‌هاى تكذيب عملى دين، ترك نماز است. (ترك نماز در ميان دو كلمه «مكذبين» قرار گرفته است.) «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ»
6- انكار دين وارتكاب جرم، ملازم يكديگرند. «إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ»
7- قرآن، شيواترين، تازه‌ترين و شايسته‌ترين پيام براى مردم است. «فَبِأَيِّ حَدِيثٍ»
8- مطالب قرآن هرگز كهنه نمى‌شود و در هر زمان، نو و تازه است. «فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ»
9- اگر كسى به قرآن ايمان نياورد، به كدام سخن ايمان خواهد آورد. «فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ»
«والحمد للّه ربّ العالمين»
جلد 10 - صفحه 358
سوره نبأ
اين سوره چهل آيه دارد و در مكّه نازل شده است.
نام سوره برگرفته از آيه دوم است كه از قيامت، به «نبأعظيم» يعنى خبر بزرگ ياد مى‌كند.
آيات اين سوره با استدلال به نظام حكيمانه حاكم بر طبيعت، برپايى قيامت براى اجراى نظام پاداش و كيفر را لازمه حكمت الهى شمرده و هستى انسان بدون آن را عبث و بيهوده مى‌داند.
ادامه سوره گوشه‌اى از عذاب سخت طغيان‌گران و نعمتهاى بهشتيان را بيان مى‌دارد و با هشدار شديد به كافران پايان مى‌پذيرد.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلاً إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ (46)
جلد 13 - صفحه 440
كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا: در حالتى كه خزنه جهنم به آنها گويند: بخوريد اى مكذبان نعيم فانى دنيا را و بهره‌ور شويد زمانى اندك، إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ: بدرستى كه شما مجرم درگاه سبحانى هستيد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ (41) وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ (42) كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (43) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (44) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (45)
كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلاً إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ (46) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (47) وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ (48) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (49) فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (50)
ترجمه
همانا پرهيزكاران در زير سايه‌ها و كنار چشمه‌هايند
و ميوه‌هائى از آنچه مايل ميباشند
بخوريد و بياشاميد گوارا باد بپاداش آنچه ميكرديد
همانا
جلد 5 صفحه 329
ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكاران را
واى در اين روز بر تكذيب كنندگان
بخوريد و برخوردار شويد اندكى همانا شما گناه كارانيد
واى در اين روز بر تكذيب كنندگان
و چون گفته شود بآنها ركوع كنيد ركوع نميكنند
واى در اين روز بر تكذيب كنندگان
پس بكدام سخن بعد از آن ايمان ميآورند.
تفسير
چنانچه معمول در كلام الهى است بعد از بيان حال كفّار و فجّار خداوند شمّه‌ئى از احوال اهل ايمان و تقوى را در روز قيامت بيان فرموده كه در سايه‌هاى درختان بهشت و كنار چشمه‌هاى جارى آن و ميوه‌هاى گوناگون از هر نوع كه مايل باشند بسر ميبرند و بايشان گفته ميشود بخوريد و بياشاميد گواراى وجود شما در مقابل اعمال صالحه خودتان در دنيا اينچنين جزا و پاداش ميدهيم ما باهل تقوى و نيكوكاران واى در روز قيامت بحال كسانيكه منكر شدند در دنيا پاداش خدا را باهل تقوى در آخرت بايد بآنها گفت بخوريد و بهره‌مند شويد در مدّت قليلى كه در دنيا هستيد بالاخره چون شما مجرم و گناه كاريد بمجازات اعمالتان خواهيد رسيد واى بحال كسانيكه منكر كمى و قلّت متاع دنيا نسبت بأمتعه كثيره آخرت شدند و اين را بجاى آن اختيار نمودند و چون در دنيا بآنها گفته شود نماز بخوانيد نميخوانند و از تعظيم در برابر خداوند عظيم تكبّر ميورزند و قمّى ره نقل نموده كه وقتى مأمور بتولّاى امام شوند قبول نمينمايند واى بحال منكرين نماز و ولايت در روز قيامت آيا بعد از قرآن معجز بيان پس بچه سخن و كدام خبر اين بى‌اعتقادان اعتقاد پيدا ميكنند در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه هر كس سوره و المرسلات عرفا را بخواند خداوند ميان او و پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آشنائى مى‌اندازد و الحمد للّه ربّ العالمين
جلد 5 صفحه 330
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلاً إِنَّكُم مُجرِمُون‌َ (46)
خطاب به همان مكذبين است که در دنيا ميخورند و خوشگذراني ميكنند ميفرمايد: بخوريد و گذران بكنيد مدت دنيا قليل است زود سپري ميشود محققا شما مجرم هستيد و مستحق جرم آن هم طولاني ابدي دائمي بعكس متقين که:
صبروا اياما قليلة فأعقبتهم راحة طويلة.
يكي از عقوبات كفار همين است که خداوند بآنها مهلت ميدهد و تمام اسباب معصيت بر آنها فراهم ميشود و آنها را بخود واگذار ميكند تا هر چه بتوانند بار گناه خود را سنگين كنند و عقوبت و عذاب آنها شديدتر شود چنانچه ميفرمايد: وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُملِي لَهُم خَيرٌ لِأَنفُسِهِم إِنَّما نُملِي لَهُم لِيَزدادُوا إِثماً وَ لَهُم عَذاب‌ٌ مُهِين‌ٌ آل عمران آيه 173، و ميفرمايد: وَ لَو لا أَن يَكُون‌َ النّاس‌ُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلنا لِمَن يَكفُرُ بِالرَّحمن‌ِ لِبُيُوتِهِم سُقُفاً مِن فِضَّةٍ وَ مَعارِج‌َ عَلَيها يَظهَرُون‌َ وَ لِبُيُوتِهِم أَبواباً وَ سُرُراً عَلَيها يَتَّكِؤُن‌َ وَ زُخرُفاً وَ إِن كُل‌ُّ ذلِك‌َ لَمّا مَتاع‌ُ الحَياةِ الدُّنيا وَ الآخِرَةُ عِندَ رَبِّك‌َ لِلمُتَّقِين‌َ زخرف آيه 32 الي 34.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 46)- و از آنجا که یکی از عوامل انکار معاد پرداختن به لذات زود گذر دنیا، و تمایل به آزادی بی‌قید و شرط برای بهره‌گیری از این لذات است، در این آیه روی سخن را به مجرمان کرده، با لحنی تهدید آمیز می‌فرماید: «بخورید و بهره گیرید در این مدت کم (از زندگی دنیا و بدانید عذاب الهی در انتظار شماست) چرا که شما مجرمید» (کلوا و تمتعوا قلیلا انکم مجرمون).
جمله «انکم مجرمون» (این تهدید به خاطر آن است که شما مجرمید) نشان می‌دهد که سر چشمه عذاب الهی جرم و گناه انسان است که از بی‌ایمانی یا اسارت در چنگال شهوات ناشی می‌شود.
نکات آیه
۱ - بهره مندى انسان ها از لذت ها و خوشى هاى دنیا، اندک و محدود است. (کلوا و تمتّعوا قلیلاً)
۲ - خورد و خوراک و بهره ناچیز از لذت هاى مادى، هدف زندگى کافران و منکران قیامت (کلوا و تمتّعوا قلیلاً) از این که به کافران گفته مى شود: بخورید و بهره گیرید، مى توان به این حقیقت دست یافت که آنان جز همین کار، هدف دیگرى در زندگى ندارند و گرنه به آن فراخوانده مى شدند.
۳ - تهدید تکذیب گران روز جزا، به محرومیت از موهبت هاى بهشتى (کلوا و تمتّعوا قلیلاً) امر در «کلوا و تمتّعوا» در معناى تهدید و انذار به کار رفته است. در آیات گذشته، از مواهب بهشت و تأمین خواسته هاى تقواپیشگان در آن، سخن به میان آمده است. از این مطلب استفاده مى شود که این تهدید، ناظر به محرومیت از موهبت هاى بهشتى است.
۴ - حقارت و ناچیزى زخارف دنیا، در مقایسه با موهبت هاى بهشتى (کلوا و تمتّعوا قلیلاً) ناچیز شمرده شدن بهره هاى دنیوى کافران در این آیه، با مواهب بى پایان و گسترده بهشت سنجیده شده است.
۵ - جرم پیشگى، عامل محرومیت از نعمت ها و موهبت هاى بهشت (إنّکم مجرمون) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «إنّکم مجرمون» در مقام تعلیل براى مطالب پیشین است.
۶ - تکذیب روز جزا، جرمى نابخشودنى است و تکذیب گران مجرم اند. (ویل یومئذ للمکذّبین ... کلوا و تمتّعوا قلیلاً إنّکم مجرمون) مطلب یاد شده، از به کار رفتن عنوان «مجرمان» درباره «مکذّبان»، استفاده شده است.
موضوعات مرتبط
- امکانات دنیوى: بى ارزشى امکانات دنیوى ۴
- بهشت: ارزش نعمتهاى بهشت ۴; عوامل محرومیت از نعمتهاى بهشت ۵; محرومیت از نعمتهاى بهشت ۳
- خدا: تهدیدهاى خدا ۳
- قیامت: تهدید مکذبان قیامت ۳; جرم تکذیب قیامت ۶; فلسفه زندگى مکذبان قیامت ۲; گناه تکذیب قیامت ۶; لذت گرایى مکذبان قیامت ۲; محرومیت مکذبان قیامت۳
- کافران: فلسفه زندگى کافران ۲; لذت گرایى کافران ۲
- گناه: آثار گناه ۵; گناه نابخشودنى ۶
- لذایذ: محدودیت لذایذ هاى دنیوى ۱; ویژگیهاى لذایذ هاى دنیوى ۱
