ق ١٧

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۲۳ مرداد ۱۳۹۶، ساعت ۰۶:۱۴ توسط 127.0.0.1 (بحث) (QRobot edit)


ترجمه

(به خاطر بیاورید) هنگامی را که دو فرشته راست و چپ که ملازم انسانند اعمال او را دریافت می‌دارند؛


ق ١٦ آیه ١٧ ق ١٨
سوره : سوره ق
نزول : ٥ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِذْ»: معمول واژه اقرب است، یا مفعول به فعل محذوف (أُذْکُرْ). «یَتَلَقّی»: دریافت می‌دارند. «الْمُتَلَقِّیَانِ»: دو دریافت‌کننده. مراد دو فرشته‌ای است که همراه هر انسانی بوده، یکی در طرف راست مأمور ثبت و ضبط اعمال نیک است، و دیگری در طرف چپ مأمور ثبت و ضبط اعمال بد است. «قَعِیدٌ»: نشسته. همدم. فعیل به معنی فاعِل، یعنی قَعید به معنی قاعِد، مثل جَلیس به معنی جالِس است، و یا این که فَعیل به معنی مُفاعِل، یعنی قَعید به معنی مُقاعِد است. مثل جَلیس به معنی مُجالِس یا نَدیم به معنی مُنادِم. مبتدای مؤخر است. «عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ»: در اصل عَنِ الْیَمِینِ قَعِیدٌ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ است که به قرینه (قَعِیدٌ) اوّل حذف شده است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱- دو فرشته از چپ و راست، همواره در کمین دریافت و ضبط کردار آدمى (إذ یتلقّى المتلقّیان عن الیمین و عن الشمال قعید)

۲- فرشتگانِ ثبت کننده اعمال - علاوه بر علم محیط الهى - گواهى دیگر بر اعمال انسان* (و نحن أقرب إلیه من حبل الورید . إذ یتلقّى المتلقّیان) در آیه قبل، خداوند علم خویش را به عنوان ملاک محاسبه انسان ها معرفى فرمود و اکنون در این آیه دریافت هاى دو فرشته را، به عنوان گواهى دیگر بر اعمال آدمى یاد کرده است.

۳- توجه انسان به وجود دو مراقب بر اعمال وى، زمینه ساز تبعیت نکردن از وسوسه هاى نفس (و نعلم ما توسوس به نفسه ... إذ یتلقّى المتلقّیان عن الیمین و عن الشمال قعید)

۴- ثبت اعمال نیک انسان، به وسیله یک فرشته و ثبت اعمال بد وى، بهوسیله فرشته اى دیگر (إذ یتلقّى المتلقّیان عن الیمین و عن الشمال قعید) برداشت بالا بدان احتمال است که تعیین دو دریافت گر و حضور هر یک در طرفى خاص اشاره به مطلب فوق داشته باشد.

۵- تحقق اراده خداوند در نظام تکوین، از طریق وسایط همراه با تقسیم کارها (إذ یتلقّى المتلقّیان عن الیمین و عن الشمال قعید) به کار گرفته شدن عناصر دریافت گر و تعدد آنها و نظارت بر دو سوى مختلف یا دوگونه عمل، حکایت از مطلب یاد شده دارد.

روایات و احادیث

۶- «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه تبارک تعالى «إذ یتلقّى المتلقّیان عن الیمین و عن الشمال قعید» قال هما الملکان...;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند تبارک و تعالى (إذ یتلقّى المتلقّیان) روایت شده که فرمود: آنان همان دو فرشته اند...».

موضوعات مرتبط

  • خدا: آثار علم خدا ۲; مجارى اراده خدا ۵
  • ذکر: آثار ذکر ثبت عمل ۳
  • عمل: آثار ثبت عمل ۲; ثبت عمل پسندیده ۴; ثبت عمل ناپسند ۴; گواهان عمل ۲
  • عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۵
  • ملائکه: ملائکه ثبت عمل ۱، ۴، ۶
  • هواپرستى: موانع هواپرستى ۳

منابع

  1. بحارالأنوار، ج ۵، ص ۳۲۳، ح ۹; تفسیر برهان، ج ۴، ص ۲۲۰، ح ۱۰.