الصافات ٤١
ترجمه
| الصافات ٤٠ | آیه ٤١ | الصافات ٤٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَعْلُومٌ»: مشخّص. ویژه. یعنی دارای صفات مخصوص به خود. مراد مواهب توصیف ناشدنی و غیرقابل درک بهشت است.
تفسیر
- آيات ۱۲ - ۷۰ سوره صافات
- حكايت استهزاء مشركين آيات خدا و دعوت پيامبر را و استبعادشان رستاخير خود و پدرانشانرا
- اشاره به وجه تسميه قيامت به يوم الفصل
- مراد از الذين ظلموا در آيه : احشرواالذين ظلموا...
- ازواج و ماكانوا يعبدون من دون الله
- وجه تعبير به هدايت در فاهدوهم الى صراط الجحيم
- مراد از سؤ ال در وقنوهم انهم مسؤ ولون سؤ ال از چيست ؟
- اعتراض كفار به بزرگان و رهبران خود در قيامت كه شما باعث گمراهى ما بوديد و جوابرؤ ساى كفر به پيروان خود
- تابع و متبوع در عذاب مشتركند
- مقصود از عبادالله المخلصين و اينكه رزق معلوم دارند و...
- توصيف شراب بهشتى و حوريانى كه براى مخلصين آماده مى شود.
- گفتگوى اهل بهشت با يكديگر
- شجره زقوم و وصف آن
- رواياتى درباره مسؤ ول بودن انسان ، و درذيل برخى آيات گذشته
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ «41» فَواكِهُ وَ هُمْ مُكْرَمُونَ «42»
آنانند كه برايشان رزق معلوم است. انواع ميوه‌ها و آنان مورد احترامند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ (41)
أُولئِكَ لَهُمْ: آن گروه مخلصان را براى ايشان است، رِزْقٌ مَعْلُومٌ: روزى دانسته شده، يعنى در آن آفريده شده باشد از دوام و بقا و طعم خوش و رائحه طيب و حسن منظر و محض لذت، و لذا بيان فرمايد:
جلد 11 - صفحه 118
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ (41) فَواكِهُ وَ هُمْ مُكْرَمُونَ (42) فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (43) عَلى سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ (44) يُطافُ عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ (45)
بَيْضاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ (46) لا فِيها غَوْلٌ وَ لا هُمْ عَنْها يُنْزَفُونَ (47) وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ عِينٌ (48) كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ (49) فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلى بَعْضٍ يَتَساءَلُونَ (50)
ترجمه
آنگروه براى ايشانست روزى معلوم
ميوه‌هائى و آنان گرامى داشتگانند
در بهشت‌هاى پر نعمت
بر تختهائى رو بروى يكديگر
بگردش درآورده ميشود برايشان جامى از مشروب جارى
روشن كه خوشگوار است براى نوشندگان
نه در آن فسادى است و نه ايشان از آن مست ميشوند
و نزد ايشان است زنان فروهشته چشم سياه ديدگان
گويا آنها تخم مرغ پوشيده شده بپوستند
پس روى آورند بعضيشان بر بعضى با آنكه از يكديگر ميپرسند.
تفسير
بيان احوال بندگان مخلصين خدا است كه در آيه سابقه ذكر شد و آنكه از براى ايشان رزق معيّن معلومى است كه بايد بدون زحمت هر وقت بخواهند نزد آنها حاضر شود و آن ميوه‌هاى گوناگون بهشتى است كه واجد هر صفت مطلوب و فاقد هر عيبى از عيوب است علاوه بر آنچه طلب نمايند كه بپاس احترام و براى اكرام ايشان بايد حاضر گردد نزدشان در باغهائى كه جز نعمت در آنها چيزى نيست لذا باغهاى نعمت خوانده شده در كافى امام باقر عليه السّلام از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم نقل فرموده در تفسير اولئك لهم رزق معلوم كه خدّام بهشت ميدانند آنرا پس مى‌آورند نزد اولياء خدا پيش از آنكه بخواهند از آنها آنرا و امّا فواكه و هم مكرمون براى آنستكه مايل بچيزى نشوند در بهشت مگر آنكه باحترام ايشان
جلد 4 صفحه 431
حاضر كرده شود نزدشان در حاليكه بر تختهاى خودشان در مقابل يكديگر تكيه نموده و از ديدار دوستان خودشان لذّت ميبرند و جوانهاى زيباى بهشتى جام شراب طهور را در مجلسشان بگردش درآورند و اوصاف آن شراب از اين قرار است كه از چشمه‌اى كه در بهشت جارى ميشود بيرون مى‌آيد و رنگش از شير سفيدتر و شفّاف و روشن است و رقيق و مصفّا و لطيف نورانى است و از بس لذيذ و خوشگوار است بايد گفت عين لذّت است براى نوشنده آن و در آن هيچ غائله و فسادى و ضرر و دردى نيست و طعم بدى از تلخى و تندى و گسى و غيرها ندارد و نه اهل بهشت از آشاميدن آن بمستى دچار شوند و در برابر ايشانند حوريانى كه از شدّت حيا چشم بزير اندازند و جز بمرد مؤمن خود نظر ننمايند و ديدگانشان درشت و سياهى آن غالب بر سفيدى است و در لطافت بدن و رنگ آن و نرمى و تازگى مانند تخم مرغ پخته پوست كنده يا تخم مرغ تازه از شكم مرغ بيرون آمده‌اند و اين معنى از كأنّهنّ بيض مكنون بنظر حقير رسيده ولى مفسّرين آنرا بتخم شتر مرغ كه در زير بال خود معمولا جاى ميدهد آنرا و محفوظ ميماند از غبار تفسير فرموده‌اند و گفته‌اند رنگ آن سفيد مشوب بمختصر زردى است و اين بهترين رنگهاى بدن انسان است لذا خداوند رنگ بدن حور العين را تشبيه بآن فرموده و در حاليكه ذكر شد كه بر تختها در برابر يكديگر نشسته‌اند با هم مشغول بصحبت ميشوند در معارف الهيّه و حوادث واقعه در دنيا و آنچه بر آنها گذشته از بدو خوب و احوال‌پرسى كامل مينمايند و هر يك شمه‌اى از حال خود را بيان مينمايد چنانچه بيايد انشاء اللّه تعالى و ينزفون بكسر زاء نيز قرائت شده است و قمّى ره فرموده يعنى منع نميشوند از آن.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أُولئِكَ لَهُم رِزق‌ٌ مَعلُوم‌ٌ (41) فَواكِهُ وَ هُم مُكرَمُون‌َ (42) فِي جَنّات‌ِ النَّعِيمِ (43) عَلي سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ (44)
اينکه عباد مخلصين از براي آنها خداوند رزقي معين و معلوم فرموده ميوه‌هايي و آنها محترم و مكرم هستند در بهشتهايي پر نعمت بر سرير ها مقابل يكديگر نشسته.
أُولئِكَ لَهُم رِزق‌ٌ مَعلُوم‌ٌ وعده‌هايي که خداوند در قرآن مجيد و معصومين در احاديث و اخبار و بشارتهايي که باهل ايمان داده شده تمام رزق است و خداوند قبلا براي آنها معين فرموده که يكي از ضروريات دين و نصوص قرآن و صراحت اخبار اينست که بهشت و جهنم قبلا خلق شده و جاي هر كس در آن معين شده و حضرت رسالت در ليلة المعراج در بهشت رفته و مشاهده فرموده
جلد 15 - صفحه 149
و دارد در اخبار که مؤمن در حال نزع پرده برطرف ميشود و جاي خود را در بهشت مشاهده ميكند که من جمله از آن رزق معلوم.
فَواكِهُ است ميوه‌هاي گوناگون از آنچه ميل پيدا كنند که ميفرمايد وَ فَواكِه‌َ مِمّا يَشتَهُون‌َ مرسلات آيه 42.
وَ هُم مُكرَمُون‌َ ملائكه و حور العين و غلمان خدمت گذارند سلام ميكنند احترام ميگذارند خداوند نظر لطف و عنايت بآنها دارد حتي بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ ارجِعِي إِلي رَبِّك‌ِ راضِيَةً مَرضِيَّةً فَادخُلِي فِي عِبادِي وَ ادخُلِي جَنَّتِي فجر آيه 23 الي 30 و ميفرمايد إِن‌َّ الَّذِين‌َ قالُوا رَبُّنَا اللّه‌ُ ثُم‌َّ استَقامُوا تَتَنَزَّل‌ُ عَلَيهِم‌ُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافُوا وَ لا تَحزَنُوا وَ أَبشِرُوا بِالجَنَّةِ الَّتِي كُنتُم تُوعَدُون‌َ نَحن‌ُ أَولِياؤُكُم فِي الحَياةِ الدُّنيا وَ فِي الآخِرَةِ وَ لَكُم فِيها ما تَشتَهِي أَنفُسُكُم وَ لَكُم فِيها ما تَدَّعُون‌َ فصلت آيه 30 و 31.
فِي جَنّات‌ِ جمع جنه است شامل هشت بهشت ميشود.
النَّعِيمِ پر از نعمتهاي گوناگون از مأكولات و مشروبات و البسه و فرش و سرير و حور و غلمان.
عَلي سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ يكديگر را ملاقات ميكنند با هم محشور ميشوند ضيافت ميكنند بديدن يكديگر ميروند خدمت انبياء و ائمه اطهار مشرف ميشوند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 41)- گوشه‌ای از نعمتهای بهشتی: در آیه قبل سخن از (عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ) به میان آمد، در اینجا مواهب و نعمتهای بی‌شماری را که خداوند به آنها ارزانی می‌دارد، بیان می‌کند که می‌توان آن را در هفت بخش خلاصه کرد.
نخست می‌گوید: «برای آنان [بندگان مخلص] روزی معین و ویژه‌ای است» (أُولئِکَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ).
این جمله اشاره به مواهب معنوی و لذات روحانی و درک جلوه‌های ذات پاک حق، و سرمست شدن از باده طهور عشق اوست، همان لذتی که تا کسی نبیند نمی‌داند.
نکات آیه
۱ - بندگان مخلص خدا، بهره مند از رزق و روزى ویژه و ممتاز الهى (إلاّ عباد اللّه المخلصین . أولئک لهم رزق معلوم) بیشتر مفسران برآنند که مقصود از «رزق معلوم»، روزى مخصوص و تعیین شده براى بندگان خالص است; مانند آیه «و ما منّا إلاّ له مقام معلوم»، (همین سوره، آیه ۱۶۴- ).
۲ - بندگان مخلص خدا، برخوردار از مقام و منزلتى بلند در پیشگاه خداوند (أولئک لهم رزق معلوم) اشاره کردن به بندگان خالص خدا با اسم اشاره بعید (اولئک) - با آن که در آیه پیش از آنان سخن گفته شد - گویاى علو مرتبه و منزلت والاى آنان در پیشگاه خداوند است.
۳ - عبودیت خالص براى خدا، موجب بهره مند شدن از رزق و روزى ویژه و ممتاز الهى (إلاّ عباد اللّه المخلصین . أولئک لهم رزق معلوم)
روایات و احادیث
۴ - «عن أبى جعفر(ع): ...و امّا قوله: «أولئک لهم رزق معلوم» قال: یعلمه الخدام فیأتون به أولیاء اللّه قبل أن یسألوهم إیّاه...;[۱] از امام باقر(ع) روایت شده که فرمود: ...و اما قول خدا «...لهم رزق معلوم» [مراد این است که] خدمت کارانِ بهشت، آن رزق را مى دانند و آن را براى اولیاى خدا مى آورند، قبل از این که آنان از ایشان درخواست کنند».
موضوعات مرتبط
- اولیاءالله: روزى اولیاءالله ۴
- بندگان خدا: روزى ممتاز بندگان خدا ۱; فضایل بندگان خدا ۱; مقامات بندگان خدا ۲
- روزى: روزى معلوم ۴; زمینه روزى ممتاز ۳; منشأ روزى ۱
- عبودیت: آثار اخلاص در عبودیت ۳
- مخلصین: روزى ممتاز مخلصین ۱; فضایل مخلصین ۱; مقامات مخلصین ۲
منابع
- ↑ کافى، ج ۸، ص ۱۰۰، ح ۶۹; نورالثقلین، ج ۴، ص ۴۰۳، ح ۲۸.
