الحجر ٥٩
ترجمه
| الحجر ٥٨ | آیه ٥٩ | الحجر ٦٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِلآّ آلَ لُوطٍ»: مستثنی می‌تواند متّصل باشد و معنی چنین می‌شود: ما به سوی قوم گناهکاری فرستاده شده‌ایم، مگر خانواده لوط که در میان آنان گناهکار نیست. یا منقطع باشد که معنی آن در بالا گذشت.
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۸۴،سوره حجر
- بشارت و انذار در يك داستان و ارتباط آن با داستانهاىقبل
- از مغفرت خدا ماءيوس و از رحمت او نااميد نباشيد
- بيان آيات مربوط به ورود مهمانان ابراهيم (ع )
- تعجب ابراهيم از بشارت داده شدن به فرزند، بر اساس استبعاد عادى بوده است
- معناى ((غابر)) و مراد از اينكه همسر لوط از ((غابرين )) بوده است
- وارد شدن ملائكه بر ((لوط)) عليه السلام و گفتگوى بين ايشان و آن حضرت
- قضاى الهى به قطع نسل و انقراض قوم لوط
- معناى آيه ((لعمرك انهم لفى سكرتهم يعمهون ...))
- توضيحى در مورد ((اصحاب ايكه )) و ((اصحاب حجر))
- (چند روايت در ذيل برخى از آيات گذشته )
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ «59»
مگر خاندان لوط كه ما قطعا همه آنان را از هلاكت نجات مى‌دهيم.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ (59)
إِلَّا آلَ لُوطٍ: مگر آل لوط كه از پيوستگان و خويشان و پيروان او كه مؤمن هستند. إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ: بدرستى كه هر آينه ما برهانيم و نجات دهيم ايشان را تماما از عذاب.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ (51) إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ (52) قالُوا لا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَلِيمٍ (53) قالَ أَ بَشَّرْتُمُونِي عَلى أَنْ مَسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ (54) قالُوا بَشَّرْناكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُنْ مِنَ الْقانِطِينَ (55)
قالَ وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ (56) قالَ فَما خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ (57) قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِلى قَوْمٍ مُجْرِمِينَ (58) إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ (59) إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرِينَ (60)
ترجمه
و خبر ده ايشانرا از مهمانان ابراهيم
هنگاميكه داخل شدند بر او پس گفتند سلام گفت همانا ما از شما ترسانيم
گفتند نترس همانا ما مژده ميدهيم تو را به پسرى دانا
گفت آيا مژده داديد مرا در حاليكه رسيد مرا پيرى پس بچه مژده ميدهيد
مرا گفتند مژده داديم تو را براستى پس مباش از نااميدان
گفت و كيست كه نااميد شود از رحمت پروردگارش مگر گمراهان
گفت پس چيست كار شما اى فرستادگان
گفتند همانا ما فرستاده شديم بسوى گروهى گناه‌كاران
مگر
جلد 3 صفحه 257
خانواده لوط همانا ما نجات دهندگانيم ايشانرا تمامى
مگر زنش را كه تقدير نموديم همانا او باشد از بازماندگان.
تفسير
ضيف در اصل مصدر بوده و بمعناى وصف استعمال ميشود در واحد و كثير و گاهى باضياف جمع بسته ميشود و اينجا مراد ملائكه‌اند كه بر حضرت ابراهيم عليه السّلام برسم ميهمانى وارد شدند و چون از طعامى كه براى ايشان حاضر فرموده بود تناول ننمودند آنحضرت خائف شد كه مبادا قصد سوئى داشته باشند چون در پيش آنها اين رسم بود و كلمه سلاما ظاهرا منصوب بفعل مقدّر است يعنى گفتند نسلّم عليك سلاما و حضرت جواب فرمود چنانچه در سوره هود ذكر شده و تفصيل اين قصه آنجا گذشت و تكرار نميشود فقط نكته قابل ذكر اين است كه اينجا عيّاشى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه مراد از غلام عليم اسمعيل است از هاجرو از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه ابراهيم عليه السّلام سه سال بعد از بشارت مكث فرمود پس بشارت ديگرى آمد از طرف خداوند براى او باسماعيل و آنجا در قرآن تصريح شده بود كه بشارت باسحاق داده شد لذا در منهج و غيره اين بشارت را باسحاق راجع نموده‌اند بدون نقل خلاف و تحقيق آنست كه دو بشارت بوده يكى بحضرت ابراهيم كه در اين آيه ذكر شده راجع بولادت حضرت اسمعيل براى او و ديگر بساره خاتون زوجه معقوده آنحضرت راجع بولادت حضرت اسحق براى او در سوره هود لذا آنجا حضرت ساره تعجّب كرد و اينجا حضرت ابراهيم چون بسن پيرى رسيده بود و اولادش نشده بود و از روى تعجّب فرمود بچه بشارت ميدهيد مرا تا معلوم شود بنحو حقيقت است يا مجاز و از پيش خود ميگويند يا از جانب خدا و آنها عرضه داشتند بنحو حقّ و حقيقت و راستى و درستى از جانب پروردگار پس مباش از نااميدان و مأيوسان از رحمت حق و اگر اين بشارت راجع بولادت حضرت اسحق بود جاى تعجّب و يأس آنحضرت نبود چون او حضرت اسمعيل را داشت و مرديكه خداوند باو اولادى داده از ولد ديگرى كه باو عنايت شود تعجّب نميكند و مأيوس نميشود در هر حال حضرت ابراهيم در جواب ملائكه فرمود كه من مأيوس از رحمت خدا نيستم بر حسب اسباب ظاهرى نااميد شده بودم و اكنون اميدوار شدم چون مأيوس نميشوند از رحمت خدا مگر گمراهان و ظاهرا اين يك قصّه است كه خداوند در دو جا بمناسبت
جلد 3 صفحه 258
ذكر فرموده اينجا ظاهرا براى بيان رحمت بر دوستان و غضب بر دشمنان است و اوّلا بشارت بحضرت ابراهيم داده‌اند و بعدا براى رفع نگرانى حضرت ساره باو نيز بشارت داده شده و هر جا قسمتى از اين قصّه ذكر شده چنانچه در كلام الهى معمول است و جمله على ان مسّنى الكبر ظاهرا حاليّه است يعنى با حال اصابت پيرى بمن و مراد از گمراهى خطاء در طريق معرفت خدا و وسعت رحمت و عموم قدرت او است و پس از وصول بشارت و حصول اطمينان حضرت ابراهيم از ملائكه سؤال نمود كه شما براى چه كار نازل شديد عرضه داشتند ما فرستاده شديم براى عذاب قوم لوط كه اهل فسق و فجورند مگر خانواده او كه ايشانرا تمامى نجات خواهيم داد جز زنش را كه مقدّر نموديم ما بامر خداوند كه باقى باشد با قوم و هلاك شود و در علل از امام باقر عليه السّلام روايت نموده كه هميشه حضرت لوط و ابراهيم عليه السّلام منتظر نزول عذاب بر قوم لوط بودند و خداوند براى منزلت و مقام آن دو بزرگوار در عذاب تأخير ميفرمود و چون خداوند اراده فرمود آنها را عذاب فرمايد مقدّر فرمود كه عوض دهد بحضرت ابراهيم از عذاب قوم لوط غلام عليم را تا موجب تسلّى خاطر او شود از مصيبتش بهلاك قوم پس مبعوث فرمود فرستادگانى را بسوى آنحضرت كه بشارت دهند او را باسماعيل از هاجر و غلام عليم او است و قرابت نسبى و سببى حضرت لوط با حضرت ابراهيم عليه السّلام و علاقمندى آنحضرت باو و كسانش در سوره اعراف و هود گذشت و مؤكّد مضمون اين روايت و روايت عيّاشى از آنحضرت كه قريب باين معنى است ميباشد و شايد تكرار بشارت اسماعيل عليه السّلام براى ظهور حضرت ختمى مرتبت از او باشد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِلاّ آلَ لُوطٍ إِنّا لَمُنَجُّوهُم أَجمَعِين‌َ (59)
مگر آل لوط را که ما آنها را نجات ميدهيم تمام آنها را آل و اهل بيك معني است كساني را گويند که نزديك بانسان باشند نسبا و حسبا و دنيا و اخلاقا و عملا حتي پسر نوح را فرمود:
إِنَّه‌ُ لَيس‌َ مِن أَهلِك‌َ إِنَّه‌ُ عَمَل‌ٌ غَيرُ صالِح‌ٍ هود آيه 48.
(الا آل لوط) که پس از سي سال دعوت فقط يك بيت از اينکه هفت شهر اهل ايمان بودند آنهم باستثناء عيال لوط چنانچه ميفرمايد:
فَما وَجَدنا فِيها غَيرَ بَيت‌ٍ مِنَ المُسلِمِين‌َ و الذاريات آيه 36.
إِنّا لَمُنَجُّوهُم أَجمَعِين‌َ که شرح نجات آنها بيايد در چند آيه بعد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 59)- و از آنجا که می‌دانستند ابراهیم با آن حس کنجکاویش مخصوصا در زمینه این گونه مسائل به این مقدار پاسخ، قناعت نخواهد کرد، فورا اضافه کردند که: این قوم مجرم کسی جز قوم لوط نیست ما مأموریم این آلودگان بی‌آزرم را درهم بکوبیم و نابود کنیم «مگر خانواده لوط که ما همه آنها را از آن مهلکه نجات خواهیم داد» (إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ).
نکات آیه
۱- خاندان لوط(ع)، از هرگونه جرم و تبه کارى منزه و پاک بودند. (إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط)
۲- مأموران الهى، خاندان لوط(ع) را از عذاب نازل شده بر قوم وى نجات دادند. (إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط إنا لمنجّوهم)
۳- پاکى خاندان لوط(ع) و دورى از هرگونه جرم و تبه کارى، عامل نجات همه آنان از عذاب الهى (إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط إنا لمنجّوهم أجمعین)
۴- جرم و تبه کارى قوم لوط، عامل هلاکت و عذاب آنان شد. (قالوا إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط إنا لمنجّوهم أجمعین)
۵- پاکى و دورى از جرم و تبه کارى، موجب نجات از عذاب الهى در دنیا (عذاب استیصال) (إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط إنا لمنجّوهم أجمعین)
۶- حضرت ابراهیم(ع) و حضرت لوط(ع) معاصر یکدیگر بودند. (و نبّئهم عن ضیف إبرهیم ... إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط)
۷- حضرت ابراهیم(ع) و حضرت لوط(ع) در میان دو قوم جدا و با فاصله جغرافیایى از هم مى زیسته اند. (قال فما خطبکم ... إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط)
۸- عذاب استیصال هر قومى تنها شامل مجرمان و تبهکاران آن قوم مى شود و نه پاکان و بى گناهانشان. (إنا أُرسلنا إلى قوم مجرمین . إلاّ ءال لوط إنا لمنجّوهم)
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): تاریخ ابراهیم(ع) ۶، ۷
- انبیا: انبیاى معاصر ابراهیم(ع) ۶، ۷ پاکی آثار پاکی ۵
- رسولان خدا ۲:
- عذاب: اهل عذاب استیصال ۸; عوامل نجات از عذاب ۳، ۵; نجات از عذاب ۲; نجات از عذاب استیصال ۵
- فساد: آثار پاکى از فساد ۵
- قوم ابراهیم ۷:
- قوم لوط ۷: آثار افساد قوم لوط ۷ ۴; آثار گناه قوم لوط ۷ ۴; تاریخ قوم لوط ۷ ۴; عوامل هلاکت قوم لوط ۷ ۴; موجبات عذاب قوم لوط ۷ ۴
- کارگزاران خدا ۲:
- گناه: آثار اجتناب از گناه ۵
- گناهکاران: عذاب گناهکاران ۸
- لوط(ع): پاکى خانواده لوط(ع) ۳; تاریخ لوط(ع) ۶، ۷; تنزیه خانواده لوط(ع) ۱، ۳; خانواده لوط(ع) و گناه ۱; عوامل نجات خانواده لوط(ع) ۳; نجات خانواده لوط(ع) ۲
- مفسدان: عذاب مفسدان ۸
- ملائکه: نقش ملائکه ۲
