الليل ١٥
ترجمه
| الليل ١٤ | آیه ١٥ | الليل ١٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الأَشْقَی»: بدبخت‌ترین.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱، سوره ليل
- مراد از اينكه درباره مؤ من انفاق كننده متقّى فرمود: ((فسنيسّره لليسرى ))
- درباره بخل ورزنده مكذّب فرمود: ((فسينسّره للعسرى ))
- هدايت خلق از قضاهاى الهى است كه بر خود واجب كرده (انّ علينا للهدى ) و با هادى بودنانبياء (عليهم السّلام ) منافات ندارد
- فرق بين هدايت به معناى ارائه طريق و هدايت به معناىايصال به هدف
- بيان اينكه تكذيب كننده دعوت حقّ و روى گرداننده از آن ((اشقى )) است ،
- و اينكه مفاد آيه ((لا يصليها الا الاءشقى ...)) اينست كه فقط كافر اشقى خالد در جهنم است
- متّقى ترين افراد كسى است كه در راه رضاى خدا ازمال حود انفاق مى كند
- (رواياتى درباره نزول آيات : ((فاءما من اعطى و اتّقى ...)) در شاءن ((ابودحداح ))و روايتى درباره اينكه هدايت كننده خدا است )
- كلام فخر رازى در شاءن نزول سوره ليل و نقد و برسى آن
نکات آیه
۱ - شقاوت زمینه ساز گرفتارى به حرارت طاقت فرساى آتش جهنم است. (لایصلیهاإلاّ الأشقى) «صلى النار»; یعنى، با رنج و مشقت حرارت آن را تحمل کرد و «شقاوة»; یعنى، شدّت و دشوارى (قاموس). این واژه نقطه مقابل سعادت است. (مفردات راغب)
۲ - شقاوت، داراى مراتب گوناگون است. (الأشقى)
۳ - خلود در آتش جهنم، ویژه کسانى است که در بالاترین مرحله شقاوت اند. (لایصلیها إلاّ الأشقى) «صَلى»; یعنى، ملازم و همراه شد (لسان العرب، از قول زجاج) و ملازمت با آتش به جاودانگى در آن است. حصر موجود در آیه مربوط به ملازمت است; یعنى، جاودانگى در آتش، مخصوص کسانى است که در آیه بعد اهل تکذیب و اعراض معرفى شده اند و در بدترین نوع شقاوت به سر مى برند.
۴ - امکان خلودِ همه شقاوتمندان در آتش جهنم* (لایصلیها إلاّ الأشقى) تقابل «أشقى» و «أتقى» مى تواند، قرینه بر حصر اضافى باشد; یعنى، اگر گفته مى شود که تنها «شقى ترین مردم» در آتش جاودان است، مراد نفى خلود از دیگر شقاوتمندان نیست; بلکه تنها از فرد «أتقى» نفى خلود شده است.
۵ - رنج کافران و منکران هدایت هاى الهى در آخرت، سرآمد تمام رنج هاى دیگران در دنیا است. (الأشقى) «أشقى»، اسم تفضیل است و در این که مراد برترى شقاوت در مقایسه با چه کسى است; گفته هاى چندى ابراز شده است; از جمله این که «أشقى» تعبیرى دیگر از «کافر» است. چه آن که تمام سختى هاى مردم در دنیا (از قبیل فقر و مرض و...) در برابر سختى و شقاوت حاصل از کفر، اندک است.
۶ - تفاوتِ درجات آتش در جهنم (نارًا تلظّى . لایصلیها إلاّ الأشقى) حصر در این آیه، ممکن است ناظر به نوع آتشى باشد که در آیه قبل مطرح شد. بر این اساس، نکره بودن «ناراً» براى تنویع است; یعنى، نوع خاصى از آتش است که به شقى ترین افراد، اختصاص مى یابد و باقى اشقیا در انواع دیگر آن معذب اند.
۷ - شقاوت، برخاسته از بى تقوایى است. (الأشقى) به قرینه مقابله «أشقى» با «أتقى» (در آیات بعد)، مراد از «شقاوت» فاصله گرفتن از تقوا است.
موضوعات مرتبط
- تقوا: آثار بى تقوایى ۷
- جهنم: جاودانان در جهنم ۴; جاودانگى در جهنم ۳; زمینه جهنم ۱; مراتب آتش جهنم ۶
- خدا: رنجهاى اخروى مکذبان هدایتهاى خدا ۵
- رنج: سختى رنج هاى اخروى ۵
- شقاوت: آثار شقاوت ۱; مراتب شقاوت ۲; منشأ شقاوت ۷
- شقاوتمندان: شقاوتمندان در جهنم ۳، ۴
- کافران: رنجهاى اخروى کافران ۵
