الملك ٣
ترجمه
| الملك ٢ | آیه ٣ | الملك ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَبْعَ سَمَاوَاتٍ»: (نگا: بقره / ، اسراء / ، مؤمنون / ). «طِبَاقاً»: جمع طَبَق، یا طَبَقَه، یکی فوق دیگری. یکی برتر از دیگری.. یا این که همچون مُطابقه، مصدر باب مفاعله است و به معنی موافق و مرتبط و همآهنگ و هم‌آوا با یکدیگر است. «تَفَاوُتٍ»: عیب و نقص. خلل و رخنه. ناسازگاری و ناخوانی. نظم و نظام شگفت‌انگیز بر الکترون، پروتون، اتم، زمین، منظومه شمسی، منظومه‌های دیگر، کهکشان راه شیری، کهکشانهای دیگر، و ... حاکم است، و همه جا قانون است و حساب، و همه جا نظم است و برنامه ... هرچه ای انسان در جهان آفرینش دقّت کنی کمترین خلل و ناموزونی در آن نمی‌بینی. «فُطُورٍ»: جمع فَطْر، درز و شکاف. مراد خلل و رخنه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
أَ فَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ... (۱)
إِنَ رَبَّکَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ... (۱) مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَ مَا... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۴، سوره ملك
- اشاره به غرض سوره مباركه ملك
- افاده كمال تسلط خدا بر ملك در جمله ((بيده الملك ))
- وجه اينكه فرمود: ((خلق الموت ...))
- مفاد اينكه درر تعليل آفرينش موت و حيات فرمود: ((ليبلوكم ايكم احسن عملا))
- بيان اينكه مقصود از نبوت تفاوت در خلق ارتباط واتصال اجزاء عالم و وحدت نظام جارى در آن است
- تاءكيدى بر وحدت نظام عالم و اتصال و ارتباط اجزاء آن
- اشاره به مراد از اينكه فرمود ستارگان را رجوم براى شياطين قرار داديم
- وصف جهنم و حكايت سؤ ال و جواب ملائكه موكل بر دوزخ با دوزخيان
- موارد استعمال ((سمع )) و وجه اينكه دوزخيان در جواب فرشتگان گفتند: ((لو كنا نسمعاو نعقل ..))
- جواب به شبهه اى درباره معاد، با بيان علم فراگير و احاطه مطلق خداوند براعمال و احوال موجودات
- (رواياتى در ذيل جمله :((ليبلوكم ايكم احسن عملا)) و درذيل برخى ديگر از آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - خداوند، خالق آسمان ها است. (الذى خلق سبع سموت)
۲ - آسمان هاى هفتگانه در نظم و اتقان، متناسب و مشابه هم اند. (سبع سموت طباقًا) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که «طباقاً» از مصدر «طابَقَ» و به معناى مطابقت و مشابهت باشد. در این صورت مقصود از آن، تشابه و تطابق آسمان ها در نظم و اتقان و مانند آن است.
۳ - آسمان، متعدد و داراى هفت طبقه است. (سبع سموت طباقًا) برداشت یاد شده، مبتنى بر این است که «طباقاً» جمع «طَبَق» باشد.
۴ - آفرینش آسمان هفتگانه، جلوه و نشانه فرمان روایى و قدرت مطلق و بى چون خداوند (بیده الملک ... الذى خلق سبع سموت طباقًا) جمله «الذى خلق سبع سماوات طباقاً» توضیح و تبیین دیگرى براى آثار و جلوه هاى ملک و قدرت مطلق خداوند است.
۵ - در آفرینش جهان، هیچ گونه اختلاف و ناهماهنگى دیده نمى شود. (ما ترى فى خلق الرحمن من تفوت) «تفاوت»، به معناى اختلاف و ناهماهنگى است.
۶ - تشویق و ترغیب خداوند، به نگاه ژرف در مبدأ پیدایش جهان و نظم و هماهنگى میان آنها (ما ترى فى خلق الرحمن من تفوت ثمّ ارجع البصر هل ترى من فطور)
۷ - جهان آفرینش، به دور از هرگونه اختلال و آشفتگى است. (هل ترى من فطور) «فطر» (ماده «فطور») در اصل به معناى شکافتن از طول است و در این آیه، در معناى اختلال به کار رفته است (مفردات راغب).
۸ - جهان آفرینش، جهانى است هماهنگ، موزون و منسجم. (سموت طباقًا ما ترى فى خلق الرحمن من تفوت... هل ترى من فطور)
۹ - نظم، هماهنگى و انسجام جهان، قابل شناخت و درک براى انسان ها (هل ترى من فطور) مطلب یاد شده، از تعبیر «هل ترى» استفاده مى شود.
۱۰ - شناخت بهتر و ژرف تر طبیعت، موجب شناخت بیشتر و عمیق تر خداوند است. (الذى خلق سبع سموت ... هل ترى من فطور)
۱۱ - طبیعت و جهان آفرینش، بستر خداشناسى (الذى خلق سبع سموت ... هل ترى من فطور)
۱۲ - رحمان، از اوصاف خداوند (الرحمن)
۱۳ - جهان آفرینش، جلوه رحمانیت خداوند (الذى خلق سبع سموت طباقًا ما ترى فى خلق الرحمن من تفوت)
موضوعات مرتبط
- آسمان: اتقان آسمان هاى هفتگانه ۲; تعدد آسمان ها ۳; خالق آسمان ها ۱; خلقت آسمان هاى هفتگانه ۴; طبقات آسمان ۳; نظم آسمان هاى هفتگانه ۲; هماهنگى آسمان هاى هفتگانه ۲
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱۱
- آفرینش: انسجام آفرینش ۸، ۹; تشویق به مطالعه آفرینش ۶; خلقت آفرینش ۶; درک هماهنگى آفرینش ۹; نظم آفرینش ۶، ۷; نقش آفرینش۱۱، ۱۳; هماهنگى آفرینش ۵، ۶، ۸
- اسماء و صفات: رحمان ۱۲
- اعداد: عددهفت ۳
- تعقل: تشویق به تعقل ۶; تعقل در طبیعت ۱۰
- خدا: تشویقهاى خدا ۶; خالقیت خدا ۱; خدا شناسى در طبیعت ۱۰; موجبات خدا شناسى ۱۰; نشانه هاى حاکمیت خدا ۴; نشانه هاى رحمانیت خدا ۱۳; نشانه هاى قدرت خدا ۴
- شناخت: منابع شناخت ۱۱
- طبیعت: نقش طبیعت ۱۱
