الذاريات ٤٧
ترجمه
| الذاريات ٤٦ | آیه ٤٧ | الذاريات ٤٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَیْدٍ»: قدرت و قوت (نگا: ص / ). در رسم‌الخط قرآنی با دو یاء نوشته شده است. «لَمُوسِعُونَ»: جمع مُوسِع، دارای قدرت و توانائی. گسترش‌دهنده. «إِنَّا لَمُوسِعُونَ»: این بخش از آیه، اشاره به نظریه گسترش جهان دارد. علم امروز ثابت کرده است که نه تنها کره زمین، بر اثر مواد آسمانی تدریجاً فربه و سنگین‌تر می‌شود، بلکه آسمانها نیز در حال گسترش هستند. ستارگانی که در یک کهکشان قرار دارند، به سرعت از مرکز کهکشان دور می‌شوند، و میلیاردها کهکشان در فضای جهان از یکدیگر دور می‌گردند، و بالاخره جهان پیوسته در حال انبساط و توسعه است. حتی دانشمندان می‌گویند: تمام کرات آسمانی و کهکشانها در آغاز در مرکز واحدی جمع بوده - با وزن مخصوص فوق‌العاده سنگین - سپس انفجار عظیم و بسیار وحشتناکی در آن رخ داده، و به دنبال آن، اجزای جهان متلاشی شده، و به صورت کرات درآمده است، و به سرعت در حال عقب‌نشینی و توسعه است (نگا: المنتخب. نمونه).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ جَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفاً... (۱) وَ السَّمَاءِ وَ مَا بَنَاهَا (۲)
أَ فَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا بَيْنَ... (۲) اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَ اذْکُرْ... (۱) فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِي... (۰)
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۵۱ سوره ذاريات
- اقسام آياتى كه در انفس انسان ها هست و بر يكتايى خداوند در ربوبيت دلالت مى كند
- وجوه مختلف در اينكه فرمود: ((و فى السماء رزقكم و ما تدعون ))
- احتمال اينكه مقصود از آسمان در آيه شريفه غيب باشد نيز ممكن است
- گفتارى درباره كافى بودن رزق براى روزى خواران
- داستان وارد شدن ملائكه ماءمور به هلاك ساختن قوم لوط ابراهيم (ع ) و آنچه بين ميزبان و ميهمانان گذشت
- آيتى كه خداوند با عذاب قوم لوط و هلاكتشان بر جاى گذاشت
- اشاره به هلاكت فرعون و لشكريانش و هلاكت عاد، ثمود و قوم نوح (ع )
- معناى آيه : ((و السماء بنيناها بايد و انا لموسعون ))
- (روايتى درباره آيات انفسى ، رزق ، يد داشتن خدا، و خلق زوجين از هر چيز و...)
- رواياتى از معصومين عليهم السلام در بيان ويژگيهاى خلقت خداوند
نکات آیه
۱ - خداوند، بناکننده آسمان (و السّماء بنینها)
۲ - بناى آسمان، نمود قدرت و توانایى عظیم خداوند (و السّماء بنینها بأییْد) «أید» در اصل جمع «ید» است و در معانى قدرت و نعمت نیز به کار مى رود. مراد از «أید» در آیه شریفه، معناى اول (قدرت) است; یعنى، «و السّماء بنیناها بقوة». نکره آمدن «أید» نیز، بیانگر عظمت قدرت الهى است.
۳ - خداوند، آفریدگارى بى نیاز و توانا (و السّماء بنینها... و إنّا لموسعون) «موسع» (مفرد «موسعون») به معناى غنىِ قدرتمند است; یعنى، «إنّا لذو واسعة فى القدرة و الغنى».
۴ - مطالعه بناى شگفت آسمان، راهنماى انسان به عظمت قدرت و بى نیازى آفریدگار آن (و السّماء بنینها بأییْد)
۵ - نابودى اقوام کفرپیشه تاریخ، امرى آسان براى بنیانگذار بناى شگفت و عظیم آسمان (فأخذتهم الصعقة ... و السّماء بنینها بأییْد و إنّا لموسعون) در آیات پیشین سخن از هلاکت اقوام کفرپیشه تاریخ بود و در این آیه، سخن از قدرت مطلق و بى بدیل او است. از ارتباط این آیات، مطلب بالا استفاده مى شود.
۶ - آسمان، منشأ رزق نعمت روزافزون خداوند بر خلق * (و السّماء بنینها بأییْد و إنّا لموسعون) احتمال دارد که تعبیر «لموسعون» - پس از بیان بناى آسمان - اشاره به بذل نعمت گسترده خدا بر خلق داشته باشد که به صورت باران از آسمان تابش نور آفتاب و... بر اهل زمین فرو مى ریزد.
۷ - نظام آسمان ها، همچنان در حال گسترش، به تدبیر و اراده خداوند (و السّماء بنینها بأییْد و إنّا لموسعون) «لموسعون» - چنانکه برخى گفته اند - مى تواند بدین معنا باشد که ما آسمان را بنا نهادیم و همچنان بر وسعت و گستردگى آن مى افزاییم.
روایات و احادیث
۸ - عن أبى جعفر(ع): الید فى کلام العرب القوّة و النعمة قال: ...«و السّماء بنیناها بأییْد» أى بقوّة...;[۱] از امام باقر(ع) روایت شده است: ید در کلام عرب به معناى قوت و نعمت است. خداى عزّوجلّ فرموده: «و السماء بنیناها بأییْد» یعنى بقوة...».
موضوعات مرتبط
- آسمان: آثار مطالعه آسمان ۴; اهمیت بناى آسمان ۲; بناى آسمان ۸; منشأ بناى آسمان ۱; منشأ گسترش آسمان ۷; نقش آسمان ۶
- اقوام پیشین: سهولت هلاکت اقوام پیشین ۵
- خدا: آثار اراده خدا ۷; آثار تدبیر خدا ۷; افعال خدا ۱; بى نیازى خدا ۳; خالقیت خدا ۳; دلایل بى نیازى خدا ۴; دلایل قدرت خدا ۴; قدرت خدا ۳، ۵، ۸; نشانه هاى قدرت خدا۲; نعمتهاى خدا ۶، ۸
- روزى: منابع روزى ۶
- کافران: سهولت هلاکت کافران ۵
منابع
- ↑ توحید صدوق، ص ۱۵۳، ب ۱۳، ح ۱; نورالثقلین، ج ۵، ص ۱۲۹، ح ۴۸.
