الشعراء ٢٢

وَ تِلْکَ‌ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَيَ‌ أَنْ‌ عَبَّدْتَ‌ بَنِي‌ إِسْرَائِيلَ‌

ترجمه

آیا این منتّی است که تو بر من می‌گذاری که بنی اسرائیل را برده خود ساخته‌ای؟!»

|و آن هم نعمتى است كه بر من منت مى‌نهى كه فرزندان اسرائيل را بنده‌ى خود ساخته‌اى

و [آيا] اينكه فرزندان اسرائيل را بنده [خود] ساخته‌اى نعمتى است كه منّتش را بر من مى‌نهى؟»

و (بازگو) این که طایفه بنی اسرائیل را بنده خود کرده‌ای این هم نعمتی است که منّت آن بر من می‌نهی؟

آیا اینکه بنی اسرائیل را به بردگی گرفته ای نعمتی است که منتش را بر من می نهی؟!

و منّت اين نعمت را بر من مى‌نهى كه بنى‌اسرائيل را برده ساخته‌اى؟

و آیا این نعمتی است که بر من منت می‌نهی که بنی‌اسرائیل را به بردگی کشانده‌ای؟

و آن، [چه‌] نعمتى است كه بر من منت مى‌نهى كه فرزندان اسرائيل را برده ساخته‌اى؟

آیا این منّتی است که تو بر من میگذاری این که بنی‌اسرائیل را بنده و برده‌ی خود ساخته‌ای؟!

«و (آیا) بر (اساس) اینکه فرزندان اسراییل را بنده و در بند (خود) ساخته‌ای، این خود نعمتی است که منّتش را بر من می‌نهی‌؟»

و این نعمتی است که منّتش را بر من نهی که بنده گرفتی بنی‌اسرائیل را

الشعراء ٢١	آیه ٢٢	الشعراء ٢٣
سوره : سوره الشعراء نزول : ٤ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَ تِلْکَ نِعمَةٌ ...»: در این جمله، حرف استفهام انکاری مقدّر است که مفید نفی است. اصل آن چنین است: وَ هَلْ تِلْکَ نِعْمَةٌ ...؟! آیا نعمت است که؟! «أَنْ عَبَّدْتَ ...»: حرف (أَنْ) تفسیریّه است، و مطالب مابعد آن، تفسیر مطالب ماقبل آن است (نگا: یونس / . «عَبَّدْتَ»: برده و بنده کرده‌ای.

تفسیر

• آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
• غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
• اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
• بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
• معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
• دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
• گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
• مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
• پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
• مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
• رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
• مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
• توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
• توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
• بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
• اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
• بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
• تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
• دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
• جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
• فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
• فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
• موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
• معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
• پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
• واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
• قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
• نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - انتقاد صریح موسى(ع) از فرعون به خاطر به بردگى کشاندن بنى اسرائیل (و تلک نعمة ... أن عبّدتّ بنى إسرءیل) جمله «و تلک نعمة...» استفهامى و به تقدیر «أوَتلک...» است. «أن عبّدتّ» مى تواند عطف بیان براى اسم اشاره «تلک» و یا منصوب به نزع خافض (لام تعلیل) و به تقدیر «لأن عبّدتّ» باشد. «تعبید» (مصدر «عبّدتّ») به معناى برده و بنده [خود] ساختن است; یعنى، آیا این که فرزندان اسرائیل را بنده خود ساخته اى، این نعمتى است که منّت آن را بر من مى نهى.

۲ - بنى اسرائیل، تحت بردگى و استثمار شدید نظام فرعونى (أن عبّدتّ بنى إسرءیل)

۳ - بزرگ شدن موسى(ع) در دامن فرعون، امرى اجبارى بود نه نعمتى شایان سپاس. (ألم نربّک فینا ولیدًا ... و تلک نعمة ... أن عبّدتّ بنى إسرءیل) جمله «و تلک نعمة» استفهام انکارى و به تقدیم «أوَ تلک ...» مى باشد.

۴ - راه یافتن موسى(ع) به دستگاه فرعون حلقه اى از زنجیر بردگى بنى اسرائیل (قال ألم نربّک فینا ولیدًا ... و تلک نعمة تمنّها علىّ أن عبّدتّ بنى إسرءیل) مقصود موسى(ع) از بیان مطلب یاد شده این بود که اگر ظلم تو بر بنى اسرائیل (کشتن نوزادان) نبود، هرگز مادرم مرا به نیل رها نمى کرد تا اسیر تو شوم و امروز تو بر من منّت نهى.

۵ - امتنان فرعون بر موسى(ع)، امرى بى جا و مردود از نظر موسى(ع) (و تلک نعمة تمنّها علىّ أن عبّدتّ بنى إسرءیل)

۶ - ناخشنودى موسى(ع)، از زندگى گذشته خویش در دربار فرعون (قال ألم نربّک فینا ولیدًا ... و تلک نعمة تمنّها علىّ أن عبّدتّ بنى إسرءیل)

۷ - دلبستگى عمیق موسى(ع) به بنى اسرائیل و رنج شدید وى از بردگى و استثمار آنان توسط فرعون (و تلک نعمة تمنّها علىّ أن عبّدتّ بنى إسرءیل)

۸ - مردان الهى (همچون پیامبران) در اندیشه آزادى ملت هاى مظلوم اند، نه در فکر رفاه خویش. (و تلک نعمة تمنّها علىّ أن عبّدتّ بنى إسرءیل) از آیه یاد شده به دست مى آید که آنچه فکر موسى(ع) را شدیداً به خود مشغول مى داشت، گرفتارى بنى اسرائیل بود و این نگرانى آسایش زندگى وى را در دستگاه فرعون به کلى تحت الشعاع قرار داده بود.

موضوعات مرتبط

• انبیا: اهداف انبیا ۸; ایثار انبیا ۸; نجات بخشى انبیا ۸; ویژگیهاى انبیا ۸
• اولیاءالله: اهداف اولیاءالله ۸; ایثار اولیاءالله ۸; نجات بخشى اولیاءالله ۸; ویژگیهاى اولیاءالله ۸
• بنى اسرائیل: استثمار بنى اسرائیل ۲; بردگى بنى اسرائیل ۱، ۲; تاریخ بنى اسرائیل ۲; دلایل استثمار بنى اسرائیل ۴; دلایل بردگى بنى اسرائیل ۴; رنج از استثمار بنى اسرائیل۷; رنج از بردگى بنى اسرائیل ۷; ظلم به بنى اسرائیل ۱; علاقه به بنى اسرائیل ۷
• فرعون: استثمارگرى فرعون ۷; امتنان بیجاى فرعون ۵; انتقاد از فرعون ۱; حکومت استثمارى فرعون ۲
• موسى(ع): اجبار موسى(ع) ۳; انتقاد موسى(ع) ۱; بینش موسى(ع) ۵; رشد موسى(ع) ۳; رنجهاى موسى(ع) ۷; علایق موسى(ع) ۷; قصه موسى(ع) ۱، ۵; کودکى موسى(ع) ۶; موسى(ع) در دربار فرعون ۳، ۴، ۶; ناخشنودى موسى(ع) ۶