النحل ٥٠
ترجمه
النحل ٤٩ | آیه ٥٠ | النحل ٥١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن فَوْقِهِمْ»: مراد بالا بودن حسّی و مکانی نیست، بلکه مراد برتری و والائی مقامی است (نگا: أنعام / ، أعراف / . «یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ»: (نگا: تحریم / .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۱ - ۶۴،سوره نحل
- مقصود از حسنه در دنيا كه خداوند به مهاجرين وعده داده مجتمع صالح اسلامى است
- علت توصيف مهاجرين به دو صفت صبر و توكل
- مفاد آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك الا رجالا...)) حصر رسالت در بشر عادى است
- معنا و موارد استعمال كلمه : ((ذكر))
- مراد از اهل ذكر در فاسئلوا اهل الذكر)) و اينكه مخاطبين اين خطاب كيانند
- معنا و مفاد آيه : ((و انزل اليك الذكر لتبين للناس مانزل اليهم ...))
- وجوهى كه مفسرين در تفسير آيه گفته اند
- حجت بودن بيانات رسول الله و عترت او (ائمه ) عليهم الصلاة و السلام
- انذار و تهديد مشركين كه از در مكه به خدا و پيامبرانش گناه مى كردند (مكروا السيئات )
- مراد از ((اخذ در تقلب )) و ((اخذ بر تخوف )) كه مشركين بدان تهديد شده اند
- گردش سايه اشياء نشانه خضوع و سجود موجودات در برابر خداست
- سجده جنبندگان آسمانها و زمين براى خدا به معناى خضوع وتذلل آنان در برابر خدا است
- توضيحى درباره استكبار در مقابل مخلوق و درمقابل خالق
- توضيحى درباره در مقابل مخلوق و در مقابل خالق
- وجه عدم استكبار عملى ملائكه در برابر خداى سبحان
- رد استدلال برخى به آيه : ((يخافون ربهم ...)) براىقول به اينكه ملائكه مكلف بوده خوف و رجا دارند وافضل از بشر هستند
- مقصود از جمله : ((لا تتخدوا الهين اثنين )) و معنايى كه از نهى از دو خدا گرفتن استفادهمى شود
- لازمه مالكيت مطلقه خدا اين است كه فقط او معبود و دين دائما از او باشد (له الدين و اصبا)
- در تنگناها و شدائد، اميد بستن به مسبب الاسباب و دست به دامان او شدن فطرى انسان است
- توضيح اينكه كفران نعمت غات و غرض شرك ورزيدن مشركين است
- مقصود از اينكه مشركين بخشى از روزى خود را نصيب ((ما لا يعملون )) قرار مى دهند
- منشاء و سبب اينكه مشركين ملائكه را مؤ نث و دختران خدا مى دانستند
- معناى جمله : ((و لهم ما يشتهون )) و گفتگوئى كه در مورد شده است
- حكايت دختر كشى مشركين و نكوهش آن
- ايمان به آخرت منبع همه خيرات و بركات و ايمان نداشتن به آخرت ريشه همه گناهاناست .
- منزه بودن خداى تعالى از هر قبيح عقلى و طبعى و از اتصاف به صفات ممكنات
- معناى جمله ((ولله المثل الاعلى ))
- اگر خدا مردم را به ظلمشان اخذ كند دابه اى روى زمين نخواهد ماند
- بيان ضعف استدلال به اين آيه براى قول به معصوم نبودن انبياء
- مراد از ((امم )) و ((اليوم )) در آيه : ((تالله لقد ارسلنا الى امم من قبلك ...))
- رواياتى كه در آنها اهل ذكر در جمله : ((فاسئلوااهل الذكر)) به اهل بيت عليهم السلام تفسير شده است
- بيان اينكه با توجه به سياق آيات مراد از اهل ذكراهل كتاب است و با قطع نظر از خصوص آيه مراداهل بيت عليهم السلام مى باشد
- چند روايت در معناى : ((فاسئلوا اهل الذكر))، ((افا من الذين مكروا))، ((له الدين واصبا)) و ((لله المثل الاعلى ))
نکات آیه
۱- فرشتگان، همواره، از مقام ربوبیت و قهّاریت خداوند، در خوف و هراسند. (و الملئکة ... یخافون ربّهم من فوقهم) «من فوقهم» حال براى «ربّ» است و دلالت بر علوّ و برترى خدا مى کند که حاکى از قهّاریت اوست و فعل مضارع «یخافون» دلالت بر تداوم مى کند.
۲- فرشتگان، داراى تأثر و انعطاف نفسانى اند. (و الملئکة ... یخافون ربّهم)
۳- توجه هموارهء ملائکه به مقام عالى و برتر خداوند (یخافون ربّهم من فوقهم و یفعلون)
۴- مقام ربوبیت و قهّاریت خداوند، شایسته ترس و هراس است. (یخافون ربّهم من فوقهم)
۵- فرشتگان، پیوسته از اوامر و دستورات خدا اطاعت کرده و از آن سرپیچى نمى کنند (عصمت از نافرمانى) (و الملئکة ... و یفعلون ما یؤمرون)
۶- فرشتگان، مکلف به انجام تکالیفى اند. (و الملئکة ... و یفعلون ما یؤمرون)
۷- ترس از خداوند، زمینه ساز انجام فرمانهاى اوست. (یخافون ربّهم ... و یفعلون ما یؤمرون)
۸- ترس از خداوند و انجام بى چون و چراى فرمانهاى او، امورى پسندیده و مطلوب است. (یخافون ربّهم ... و یفعلون ما یؤمرون)
۹- ملائکه، تحت ربوبیت خاص خداوندند. (و الملئکة ... یخافون ربّهم) با توجه به اینکه خداوند «ربّ» همه موجودات است و اضافه «ربّ» به ضمیر «هم» - که مرجع آن ملائکه است - مى تواند مشعر به نکته یاد شده باشد.
۱۰- مشرکان براى ملائکه، مقامات و رتبه عالى معتقد بودند. (و الملئکة و هم لایستکبرون . یخافون ربّهم) احتمال دارد اختصاص به ذکر ملائکه از میان موجودات، براى بیان انقیاد آنان در برابر خداوند به خاطر عقیده مشرکان به مقامات عالیه ملائکه باشد و خداوند با تأکید بر منقاد بودن آنان، مشرکان را به کسب چنین روحیه اى دعوت مى کند.
موضوعات مرتبط
- اطاعت: اطاعت از خدا ۵، ۸; زمینه اطاعت از خدا ۷
- ترس: آثار ترس از خدا ۷; ترس از خدا ۸; ترس از ربوبیت خدا ۱، ۴; ترس از قهاریت خدا ۱، ۴
- خدا: اوامر خدا ۷، ۸; ربوبیت خاص ۹; علو خدا ۳
- ذکر: ذکر خدا ۳
- عمل: عمل پسندیده ۸
- مشرکان: عقیده مشرکان ۱۰
- ملائکه: انقیاد ملائکه ۵; تأثیرپذیرى ملائکه ۲; ترس ملائکه ۱; تکلیف ملائکه ۶; عصمت ملائکه ۵; عقیده به مقامات ملائکه ۱۰; مربى ملائکه ۹; ویژگیهاى ملائکه ۵