يوسف ١٠٦
ترجمه
| يوسف ١٠٥ | آیه ١٠٦ | يوسف ١٠٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«وَ مَا یُؤْمِنُ ...»: بیشتر آنان از لحاظ گفتار مؤمن، ولی با توجّه به کردار مشرک می‌باشند. چرا که با وجود ایمان به یگانگی خدا، پسر و دختر به خدا نسبت می‌دهند، و صفات خاصّ یزدان را برای انبیاء و اولیاء و صلحاء قائل می‌شوند. مثلاً آنان را آگاه بر گذشته و حال و آینده و آنچه بوده است و خواهد بود می‌دانند و ایشان را فریادرس در اینجا و آنجا و همه‌جا می‌شمارند. مزار برخیها را همچون کعبه طواف می‌کنند و نذرها و قربانیها برای بعضی اشخاص و امکنه روا می‌دارند (نگا: توبه / و ، نحل / ، زمر / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِنَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ... (۰) اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَيْکُمْ... (۰) إِنَ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ... (۰) وَ إِذْ قَالَ لُقْمَانُ لاِبْنِهِ وَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۱۱ - ۱۰۳، سوره يوسف
- اشاره اى به دلالت جمله : ((يمرّون عليها)) بر حركت زمين
- توضيحى در مورد نسبى و اضافى بودن ايمان و شرك و امكان اجتماع بعض مراتب آن دوباهم
- اعلام راه : ((هذه سبيلى )) بيان راه : ((ادعوا الى الله على بصيرة )) دعوت كنندگان :رسول الله(صلى الله عليه و آله ) و پيروان او
- تطبيق دعوت پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله ) با دعوت پيامبران پيش از آن حضرت
- معناى آيه : ((حتى اذا استياءس الرّسل و ظنّوا انّهم قد كذبوا..))
- بحث روايتى
- رواياتى در معناى جمله ! ((ما يؤ من اكثرهم بالله الّا و هم مشركون ))
- دو روايت در بيان اينكه مراد از: ((من اتّبعنى )) در آيه :((قل هذه سبيلى ...)) على (عليه السلام ) است
- چند روايت در معناى آيه : ((حتى اذا استياءسالرّسل ...))
نکات آیه
۱- بیشتر مدعیان ایمان و معترفان به وجود خدا براى او شریک مى پندارند. (و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون)
۲- بیشتر موحدان توحید را به گونه اى با شرک درمى آمیزند. (و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون)
۳- موحدانى که توحیدشان خالص و از هر گونه شرک پیراسته باشد اندکند. (و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون)
۴- لزوم تلاش براى پیراسته ساختن عقیده توحیدى از هر گونه شرک (و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون)
روایات و احادیث
۵- «عن أبى عبدالله(ع) [فى قوله تعالى]: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» إنها نزلت فى مشرکى العرب إذ سئلوا من خلق السماوات و الأرض و ینزل المطر؟ قالوا: الله ثم هم یشرکون و کانوا یقولون فى تلبیتهم: لبیک لا شریک لک إلاّ شریکاً هو لک تملکه و ما ملک ;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداى تعالى «وما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» روایت شده است که: این آیه درباره مشرکان عرب نازل شده است، هنگامى که از آنان سؤال شد: چه کسى آسمانها و زمین را خلق کرده و باران را نازل مى کند؟ گفتند: خدا، سپس شرک مىورزیدند و در تلبیه خود مى گفتند: لبیک شریکى براى تو نیست مگر شریکى که او از آنِ توست. تو مالک اویى و مالک آنچه که او مالک است».
۶- «عن أبى عبدالله(ع) [فى قوله تعالى]: «و ما یؤمن أکثرهم بالله و إلاّ و هم مشرکون» إنهم أهل الکتاب آمنوا بالله و الیوم الأخر و التوراة و الإنجیل ثم أشرکوا بإنکار القرآن و إنکار نبوة نبیّنا محمد(ص) ;[۲] از امام صادق(ع) درباره سخن خداى تعالى: «وما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» روایت شده است که: همانا آنان اهل کتاب هستند که به خدا و روز واپسین و تورات و انجیل ایمان آوردند، سپس با انکار قرآن و نبوت پیامبر ما حضرت محمد(ص) مشرک شدند».
۷- «عن أبى الحسن الرضا(ع) [فى قوله تعالى: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» ]قال: إنه شرک لایبلغ به الکفر ;[۳] از امام رضا(ع) [درباره آیه «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون»] روایت شده است که فرمود: مراد از شرک [در آیه شریفه] شرکى است که دارنده آن به وسیله آن به کفر نمى رسد».
۸- «عن أبى جعفر(ع): فى قول الله تبارک و تعالى: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» قال: شرک طاعة و لیس شرک عبادة و المعاصى التى یرتکبون شرک طاعة أطاعوا فیها الشیطان فأشرکوا بالله فى الطاعة لغیره... ;[۴] از امام باقر(ع) درباره سخن خداى تبارک و تعالى: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» روایت شده است که فرمود: [مراد از شرک] شرک طاعت است نه شرک عبادت. و گناهانى را که مرتکب مى شوند شرک طاعت است که در آنها شیطان را اطاعت کرده اند، پس با اطاعت از غیر خدا براى خدا شریک قرار داده اند...».
۹- «عن أبى عبدالله(ع): ... «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» فهم الذین یلحدون فى أسمائه بغیر علم فیضعونها غیر مواضعها ... ;[۵] از امام صادق(ع) روایت شده است: ... «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» پس آنان کسانى اند که در مورد نامهاى خدا بدون آگاهى به راه کج مى روند و آن نامها را در غیر جاى خود به کار مى برند ...».
۱۰- «عن أبى عبدالله(ع) فى قوله: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» قال: هو الرجل یقول: لولا فلان لهلکت و لولا فلان لأصبت کذا و کذا و لولا فلان لضاع عیالى... ;[۶] از امام صادق(ع) درباره سخن خدا «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» روایت شده است: مقصود کسى است که مى گوید: اگر فلانى نبود، هلاک مى شدم و اگر فلانى نبود، بر سر من چنین و چنان مى آمد و اگر فلانى نبود، اهل و عیال من از بین رفته بودند ...».
۱۱- «عن یعقوب بن شعیب قال: سألت أباعبدالله(ع) «ومایؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» قال: کانوا یقولون: نمطر بنوء کذا و بنوء[۷] کذا ومنها انهم کانوا یأتون الکهّان فیصدّقونهم فیمایقولون;[۸] یعقوب بن شعیب گوید: از امام صادق(ع) درباره سخن خدا: «و ما یؤمن أکثرهم بالله إلاّ و هم مشرکون» سؤال کردم حضرت فرمود: آنان مى گفتند: باران بر ما مى بارد به خاطر فلان حالت فلان ستاره و فلان ستاره و دیگر آن که آنان به نزد کاهنان مى آمدند و سخن آنان را مى پذیرفتند».
موضوعات مرتبط
- اَعراب: شرک اَعراب ۵ اکثریت: شرک اکثریت ۱; مراد از شرک اکثریت ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱
- اهل کتاب: شرک اهل کتاب ۶
- ایمان: شرک مدعیان ایمان ۱
- توحید: التقاط توحید و شرک ۲
- جهان بینى: اهمیت جهان بینى توحیدى ۴
- خدا: الحاد در نامهاى خدا ۹
- شرک: اهمیت اعراض از شرک ۴; شرک افعالى ۵، ۸، ۱۰، ۱۱; مراتب شرک ۷
- مؤمنان: کمى مؤمنان ۳
- موحدان: کمى موحدان ۳; موحدان و شرک ۲
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۵، ص ۴۱۰ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۷۶، ح ۲۳۷.
- ↑ مجمع البیان، ج ۵، ص ۴۱۰ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۷۶، ح ۲۳۷.
- ↑ مجمع البیان ، ج ۵ ، ص ۴۱۰ ; بحارالأنوار ، ج ۹ ، ص ۱۰۶.
- ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۳۵۸ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۷۵، ح ۲۳۱.
- ↑ توحیدصدوق، ص ۳۲۴، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۷۵، ح ۲۲۹.
- ↑ تفسیرعیاشى، ج ۲، ص ۲۰۰، ح ۹۶ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۷۶، ح ۲۳۵.
- ↑ «نوء» نام ستارگان یا حالات مختلف آنها مى باشد.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۶۹، ص ۹۹، ح ۲۲ ; بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۲۱۳، ح ۱۲.
