النساء ٩٠
ترجمه
| النساء ٨٩ | آیه ٩٠ | النساء ٩١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَصِلُونَ»: پناه می‌برند. می‌پیوندند. «مِیثَاق»: پیمان. «حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ»: سینه‌هایشان تنگ می‌گردد و میان انتخاب این یا آن در می‌مانند. «إعْتَزَلُوکُمْ»: از شما کناره‌گیری و دوری کردند. «السَّلَمَ»: صلح. فرمانبرداری و تسلیم.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- ممنوعیّت تعقیب و کشتن منافقان و کافرانى که با همپیمانان مسلمین رابطه اى ویژه (همانند پیمان نظامى) دارند. (فان تولوا فخذوهم و اقتلوهم ... الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق) مراد از رابطه ویژه اى که از «یصلون الى ... » استفاده مى شود، رابطه اى است که اگر هر یک از آن دو طایفه مورد تعرض قرار گیرند، طایفه دیگر موظّف به حمایت از آنان شوند ; همانند پیمان نظامى.
۲- ممنوعیّت تعقیب و کشتن منافقان پناهنده، به همپیمانان مسلمین (الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق) مراد از «یصلون»، مى تواند پناهنده شدن منافقان به همپیمانان مسلمین باشد. چون «یصلون» را به منافقان اسناد داده، نه به همپیمانان.
۳- لزوم وفادارى جامعه اسلامى به همپیمانها و معاهده هاى بین المللى خود (الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق)
۴- جواز دوستى و یارى خواستن از منافقان و کافران پناهنده، به همپیمانان مسلمانان* (و لا تتخذوا منهم ولیّاً و لا نصیرا. الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق) در برداشت فوق احتمال داده شده که «الّا الّذین یصلون ... » استثنا از حکمى است که در جمله «و لا تتخذوا منهم ولیّاً و لا نصیرا» بیان شده است.
۵- جواز معاهده و پیمان همکارى و ترک مخاصمه با غیر مسلمانان (الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق)
۶- ممنوعیّت تعقیب و کشتن منافقان و کافرانى که از نبرد با مسلمانان و اقوام کافر خویش بیزارند و بیطرفى خویش را ابراز مى دارند. (الّا الّذین ... او جاءوکم حصرت صدورهم ان یقتلوکم او یقاتلوا قومهم) «حصر صدور»، به معناى دلتنگى است که از آن به بیزارى تعبیر شده است.
۷- ضعف روحیه دشمنان و ناتوانى آنان از رویارویى با مسلمانان، از عنایات خداوند (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم) تقدیم «سلطهم» بر «قاتلوکم» مى رساند که مراد از سلطه، جرأت و بیباکى است ; یعنى اگر خدا مى خواست ترس را از آنان زایل مى کرد و در نتیجه با شما مى جنگیدند.
۸- بازماندن منافقان و کافران از رویارویى و نبرد با مسلمانان، برخاسته از مشیّت خداوند (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم)
۹- توجّه به نقش اساسى مشیت الهى در تضعیف روحیّه دشمنان (منافقان و کافران)، زمینه پرهیز از غرور و خودبینى (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم)
۱۰- برخوردارى انسانها از روحیه نبرد و شهامت جنگیدن، به خواست و مشیت خداوند است. (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم)
۱۱- هشدار خداوند به مؤمنان از غرور و خودبینى، با مشاهده ضعف و ناتوانى دشمنان (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم) هدف از بیان این حقیقت که تنها مشیت الهى کارساز است، مى تواند این باشد که مسلمانان نباید ضعف دشمن را برخاسته از توانمندى خویش بدانند و این، مایه غرور و خودبینى آنان گردد.
۱۲- هشدار و تهدید خداوند به مسلمانان، در مورد تعرض به کافران و منافقانى که پیکار با آنان ممنوع شده است. (و لو شاء اللّه لسلّطهم علیکم فلقاتلوکم)
۱۳- حرمت تعرض و نبرد با منافقان و دشمنانى که از نبرد با مسلمانان دست برداشته و خواهان صلح مى باشند. (فان اعتزلوکم فلم یقتلوکم و القوا الیکم السلم فما جعل اللّه لکم علیهم سبیلا)
۱۴- جایگاه مهمّ حفظ روابط صلح آمیز با اقوام و ملتها، در حقوق بین الملل اسلامى (الّا الّذین یصلون الى قوم بینکم و بینهم میثاق ... و القوا الیکم السلم فما جعل اللّه لکم علیهم سبیلا)
۱۵- جهاد و نبرد در اسلام، براى دفع دشمنان است، نه سلطه بر آنان و یا تحمیل عقیده (فان اعتزلوکم ... فما جعل اللّه لکم علیهم سبیلا)
۱۶- جنگ اهل ایمان و نیز صلح آنان، همواره باید بر اساس موازین تعیین شده از سوى خداوند صورت گیرد. (فان اعتزلوکم ... فما جعل اللّه لکم علیهم سبیلا)
موضوعات مرتبط
- احکام:۱، ۲، ۵، ۶، ۱۳
- انسان: شهامت انسان ۱۰
- پناهندگى: احکام پناهندگى ۲
- تضعیف روحیه: عوامل تضعیف روحیه ۹
- جامعه: مسؤولیت جامعه اسلامى ۳
- جنگ: احکام جنگ ۱۳ ; جنگ حرام ۱۲، ۱۳ ; شرایط جنگ ۱۶
- جهاد: فلسفه جهاد ۱۵
- حقوق: بین الملل ۱۴
- خدا: تهدید خدا ۱۲ ; لطف خدا ۷ ; مشیت خدا ۸، ۹، ۱۰ ; هشدار خدا ۱۱، ۱۲
- دشمنان: جنگ با دشمنان ۱۳ ; ضعف دشمنان ۷، ۱۱
- ذکر: آثار ذکر ۹
- روابط بینخالملل:۱
- صلح: اهمیّت صلح ۱۴ ; شرایط صلح ۱۶
- عجب: موانع عجب ۹
- عهد: اهمیّت وفاى به عهد ۳
- قتل: حرام ۱، ۲، ۶
- کافران: استمداد از کافران ۴ ; جنگ با کافران ۱۲ ; دوستى با کافران ۴ ; ضعف کافران ۸، ۹ ; قتل کافران ۱، ۶ ; کافران بیخطرف ۶ ; کافران پناهنده ۴ ; همکارى با کافران ۵
- محرمات:۱۳
- مسلمانان: و کافران ۸ ; مسلمانان و منافقان ۸ ; معاهدات مسلمانان ۱، ۲، ۴ ; هشدار به مسلمانان ۱۲
- معاهدات: بین المللى ۳ ; معاهدات با کافران ۵
- منافقان: استمداد از منافقان ۴ ; جنگ با منافقان ۱۲، ۱۳ ; دوستى با منافقان ۴ ; ضعف منافقان ۸، ۹ ; قتل منافقان ۱، ۶ ; منافقان بیخطرف ۶ ; منافقان پناهنده ۴
- مؤمنان: هشدار به مؤمنان ۱۱
