آل عمران ١٨٤
ترجمه
| آل عمران ١٨٣ | آیه ١٨٤ | آل عمران ١٨٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«زُبُر»: جمع زَبُور، کتاب مشتمل بر مواعظ. کتاب آسمانی داود (نگا: نساء / و انبیاء / . «کِتَاب»: مراد جنس کتاب است و شامل تورات و انجیل و صُحُف ابراهیم می‌گردد. عطف آن بر ما قبل خود، عطف عامّ بر خاصّ است. «مُنِیر»: روشنگر راه حق.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- تکذیب پیامبر (ص) از سوى یهود (فان کذّبوک)
۲- اندوه پیامبر (ص) به جهت تکذیب آن حضرت از سوى یهود* (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک) لحن آیه حکایت از اندوه پیامبر (ص) نسبت به تکذیبش دارد، و برخى جواب شرط را محذوف دانسته اند و چنین گفته اند: ان کذّبوک فلا تحزن. از این رو، جمله «فقد کذّب» را علّت «لا تحزن» گرفته اند.
۳- دلدارى خداوند به پیامبر (ص) به جهت تکذیب آن حضرت از سوى یهود (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۴- ترغیب پیامبر (ص) از سوى خداوند به پایدارى در انجام رسالت، على رغم تکذیب و مخالفت مردم (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۵- یهودیان، در گستره رسالت پیامبر (ص) (فان کذّبوک) از اینکه یهود، پیامبر (ص) را تکذیب کردند، معلوم مى شود که پیامبر (ص) آنان را نیز به پذیرش اسلام دعوت مى کرد.
۶- تکذیب رسالت انبیا، از شیوه هاى رایج براى مخالفت با آنان* (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۷- تکذیب رسالت بسیارى از انبیا، على رغم برخوردارى آنان از دلایل روشن (برهان و معجزه) (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر)
۸- تکذیب کنندگان پیامبران، مورد سرزنش و ملامت خداوند (فان کذّبوک ... جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) جمله «جاؤ بالبیّنات»، حال و یا صفت براى «رسل» است یعنى با اینکه انبیا دلایلى روشن براى رسالت خویش داشتند، امّا عده اى با آنان مخالفت کردند و این تعبیر، گویاى مذمّت شدید از آنان است.
۹- رسولان الهى برخوردار از دلایل روشن (برهان و معجزه) و داراى «زُبُر» (کتابهاى مشتمل بر حکمت و موعظه) و نیز آورنده کتابِ روشن و روشنگر (رسل من قبلک جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) «منیر»، به معناى روشنگر و نیز به معناى روشن آمده است.
۱۰- روشنگرى کتب آسمانى در همه ابعاد مورد نیاز (جاءو ... و الکتب المنیر) بر این مبنا که «منیر»، به معناى روشنگر باشد، متعلق آن حذف شده است تا دلالت بر عموم و شمول کند. یعنى هر آنچه مردم از آن کتاب توقع داشته و بدان نیازمند باشند، در آن بیان شده است.
۱۱- قابل فهم بودن کتب آسمانى و حجیّت ظواهر آن (جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) اگر کتب آسمانى قابل فهم نباشد، نه روشن خواهد بود و نه روشنگر، و آنگاه که قابل فهم باشد، ظاهر آن براى مکلّفین حجت است.
روایات و احادیث
۱۲- تکذیب رسالت بسیارى از انبیا، على رغم برخوردارى ایشان از دلایل روشن و کتب آسمانى و احکام حلال و حرام (فان کذّبوک ... جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: «فان کذّبوک فقد ... جاؤ بالبیّنات»، هى الآیات «و الزّبر» و هى کتب الانبیاء بالنبوة «و الکتاب المنیر»، الحلال و الحرام.[۱]
موضوعات مرتبط
- احکام: منابع احکام ۱۲
- استقامت: تشویق به استقامت ۴
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۳، ۴
- انبیا: احتجاج انبیا ۷، ۹، ۱۲ ; تکذیب انبیا ۶، ۷، ۸، ۱۲ ; مخالفت با انبیا ۶ ; معجزه انبیا ۷، ۹
- کتب آسمانى:۱۲ تعالیم کتب آسمانى ۱۲ ۹، ۱۰ ; حجیّت کتب آسمانى ۱۲ ۱۱ ; فهم کتب آسمانى ۱۲ ۱۱
- محمّد (ص): اندوه محمّد (ص) ۲ ; تشویق محمّد (ص) ۴ ; تکذیب محمّد (ص) ۱، ۲، ۳، ۴ ; دلدارى به محمّد (ص) ۳ ; محدوده مسؤولیت محمّد (ص) ۵
- مکذّبان: سرزنش مکذّبان ۸
- یهود:۱، ۲، ۳، ۵
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۱۲۷ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱.
