الرحمن ٩
ترجمه
| الرحمن ٨ | آیه ٩ | الرحمن ١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمِیزَانَ»: ترازو. در اینجا میزان و سنجش، به معنی خاص خود مورد نظر است. یعنی در معامله چیزی کم و کسر نگذارند. بعضیها، میزان را در آیه اسم آلت و به معنی وسیله سنجش، و در آیه به معنی مصدری، یعنی وزن کردن، و در آیه به معنی مفعولی، یعنی جنس موزون می‌دانند (نگا: قاسمی، کبیر).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْکِتَابَ... (۱) وَ زِنُوا بِالْقِسْطَاسِ... (۳) الَّذِينَ إِذَا اکْتَالُوا عَلَى... (۰)
تفسیر
- آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن
- غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن
- معناى ((الرحمن )) و اشاره به وجه اينكه در آغاز شمارش نعمت هاى مادى و معنوى ، تعليمقرآن را ذكر فرمود
- مقصود از اينكه خداوند به انسان ((بيان آموخت و اهميت بيان در زندگى بشر
- چند قول ديگر در معناى آيات : ((خلق الانسان ، علمه البيان ))
- مراد از سجده گياه و درخت براى خدا و وجه اينكه آيات دوم و سوم سوره عطف نشده اند
- منظور از رفع سماء و وضع ميزان
- مراد از ((ميزان )) در آيه (الا تطغوا فى الميزان و...)
- مخاطب در آيه : ((فباءى الاء ربكما تكذبان )) جن و انس است
- وجه اينكه در ضمن شمارش نعم الهى از شدائد و نقمت هاى قيامت خبر داده شده است
- مقصود از مشرقين و مغربين و معناى آيه : ((مرج البحرين يلتقيان ...))
- مراد از فناى هر كه بر زمين است و وجه اينكه آن را از جمله نعمتهاى الهى شمرده است
- مقصود از وجه خدا و بقاى آن ، و معناى ((ذوالجلال و الاكرام ))
- منظور از سؤ ال هر كه در آسمان و زمين است از خدا، و معناى اينكه خدا در هر روز در شاءنىاست
- (رواياتى در ذيلبرخى آيات گذشته )
- دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند
نکات آیه
۱ - فرمان الهى به رعایت کامل عدل در سنجش اشیا به هنگام داد و ستد (و أقیموا الوزن بالقسط) تعبیر «أقیموا الوزن بالقسط» دلالت بر لزوم رعایت کامل و همه جانبه عدل در داد و ستد اشیا دارد.
۲ - حرمت کم فروشى، مغبون ساختن دیگران و کم نهادن سهم طرف مقابل در مبادلات اقتصادى (و أقیموا الوزن بالقسط و لاتخسروا المیزان)
۳ - اهتمام اسلام به تصحیح روابط اقتصادى جامعه و رعایت عدل (و أقیموا الوزن بالقسط و لاتخسروا المیزان) برداشت بالا با توجه به این نکته است که خداوند در این آیه و آیه قبل، براى فراخواندن انسان ها به عدل، با سه تعبیر تأکید کرده است.
۴ - اهمیت عدالت اقتصادى، در قوام جامعه و برخوردارى از رحمت الهى * (الرحمن ... و أقیموا الوزن بالقسط و لاتخسروا المیزان) برداشت یاد شده بدین احتمال است که ارتباط این آیه با آیات پیشین - که در زمینه قانون مندى نظام جهان و نیز رحمانیت خداوند بود - بیانگر مطلب بالا باشد; یعنى، اگر قانون مندى شرط قوام هستى است و در پرتو این قوانین، رحمت الهى شامل بشر شده، رعایت قوانین اقتصادى نیز شرط استوارى جامعه است و آنان در پرتو همین اصل از رحمت عام الهى (شکوفایى اقتصادى و رابطه صحیح اجتماعى) برخوردار خواهند شد.
۵ - مبادلات اقتصادى، از لغزش گاه هاى مهم و زمینه ساز ابتلاى انسان به بى عدالتى (ألاّتطغوا فى المیزان . و أقیموا الوزن بالقسط و لاتخسروا المیزان) تذکرهاى مکرر خداوند، مى نمایاند که آدمى از این ناحیه در معرض لغزش جدى است.
موضوعات مرتبط
- احکام :۲
- توزین: عدالت در توزین ۱
- جامعه: عوامل مؤثر در قوام جامعه ۴
- خدا: اوامر خدا ۱; زمینه رحمت خدا ۴
- ظلم: زمینه ظلم ۵
- عدالت: اهمیت عدالت اقتصادى ۳، ۴
- کم فروشى: احکام کم فروشى ۲
- محرمات :۲
- معامله: احکام معامله ۲; عدالت در معامله ۱; نقش معامله ۵
