الزخرف ٥٤
ترجمه
| الزخرف ٥٣ | آیه ٥٤ | الزخرف ٥٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِسْتَخَفَّ»: سبکسر و فرومایه کرد. کم خرد و بی‌خبر نمود (نگا: روم / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ... (۰) قَالَ فِرْعَوْنُ وَ مَا رَبُ... (۰) وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - فرعون با تبلیغات گمراه کننده، مردم مصر را تحمیق کرده، به اطاعت از خویش واداشته بود. (و نادى فرعون فى قومه ... فاستخفّ قومه) «استخفّ» در آیه شریفه، به معناى سبک مغز ساختن است.
۲ - تأثیر حاکمان، در هدایت و گمراهى مردمان (و نادى فرعون ... فاستخفّ قومه)
۳ - سرسپردگى و اطاعت کورکورانه، داراى ریشه در کوته فکرى و سطحى نگرى انسان ها (و نادى فرعون ... فاستخفّ قومه فأطاعوه)
۴ - فقر فرهنگى، مایه ترویج و پایدارى حکومت هاى استبدادى (فاستخفّ قومه فأطاعوه)
۵ - تعقل و اندیشه، مانع از تأثیر تبلیغات سوء و گمراه کننده در انسان (فاستخفّ قومه فأطاعوه)
۶ - زبون ساختن انسان ها و ممانعت از رشد و تکامل اندیشه آنان، روش جباران و حکومت هاى فاسد در طول تاریخ (فاستخفّ قومه فأطاعوه)
۷ - تسلیم کورکورانه در برابر قدرت هاى ستم پیشه، نشانه خفت و سبک مغزى انسان است. (فاستخفّ قومه فأطاعوه) از تفریع «فأطاعوه» بر «فاستخفّ»، مطلب بالا استفاده مى شود.
۸ - نقش اساسى و مؤثر تبلیغات در هدایت و گمراهى انسان ها (و نادى فرعون فى قومه ... فاستخفّ قومه فأطاعوه) از این که فرعون توانست با تبلیغات خویش، قوم خود را به اطاعت وادارد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۹ - فسق و فساد، داراى ریشه مستحکم و دیرینه در جامعه فرعونى (إنّهم کانوا قومًا فسقین) واژه «کانوا» بیانگر آن است که قوم فرعون، داراى پیشینه دیرین فسق بوده اند.
۱۰ - فسق دیرینه جامعه فرعونى، زمینه ساز تأثیرپذیرى آنان از تبلیغات غلط و گمراه کننده (إنّهم کانوا قومًا فسقین) «إنّهم» جنبه تعلیل براى قسمت اول آیه شریفه دارد.
۱۱ - گناه و فسق انسان ها، موجب گرفتار آمدن آنان به مخالفت با پیامبران و فرورفتن در منجلاب حکومت هاى طاغوتى (إنّهم کانوا قومًا فسقین)
۱۲ - پیروى از طاغوت، گناه و فسق است. (فأطاعوه ... إنّهم کانوا قومًا فسقین)
۱۳ - فسق پیشگى، زمینه ساز از بین رفتن توان تفکر و اندیشه در انسان (فاستخفّ قومه ... إنّهم کانوا قومًا فسقین) چنانچه جمله «إنّهم کانوا قوماً فاسقین» تعلیل براى «فاستخفّ» باشد، به دست مى آید که فسق و فجور در انسان، مایه خفت و سبک مغزى مى گردد و توان تفکر و اندیشه را از او سلب مى کند.
موضوعات مرتبط
- اطاعت: اطاعت از فرعون ۱; گناه اطاعت از طاغوت ۱۲
- انبیا: عوامل مخالفت با انبیا ۱۱
- تبلیغ: آثار تبلیغ ۸
- تعقل: آثار تعقل ۵
- تقلید: آثار تقلید کورکورانه ۷; منشأ تقلید کورکورانه ۳
- حاکمان: نقش حاکمان ۲
- حکومت: زمینه حکومت استبدادى ۴
- ذلت: عوامل ذلت ۶; نشانه هاى ذلت ۷
- سطحى نگرانى: آثار سطحى نگرانى ۳
- ظالمان: تقلید کورکورانه از ظالمان ۷
- عقل: زمینه زوال عقل ۱۳
- فرعون: تبلیغ فرعون ۱; فساد در حکومت فرعون ۹; فسق در حکومت فرعون ۹; گمراهگرى فرعون ۱
- فرعونیان: آثار فسق فرعونیان ۱۰; زمینه گمراهى فرعونیان ۱۰
- فرهنگ: آثار بى فرهنگى ۴
- فسق: آثار فسق ۱۱، ۱۳; موارد فسق ۱۲
- فکر: موانع تکامل فکر ۶
- کم عقلى: نشانه هاى کم عقلى ۷
- گمراهى: عوامل گمراهى ۲، ۸; موانع گمراهى ۵
- گناه: آثار گناه ۱۱
- مستبدان: روش برخورد مستبدان ۶
- مصریان باستان: اطاعت مصریان باستان ۱
- هدایت: عوامل هدایت ۲، ۸
