النمل ٧
ترجمه
| النمل ٦ | آیه ٧ | النمل ٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آنَسْتُ»: دیده‌ام. مشاهده کرده‌ام. «شِهَابٍ»: آذرخش. در اینجا مراد شعله و اخگر آتش است. «قَبَسٍ»: برگرفته. برداشته شده. مقداری از آتش که از آتش دیگری برداشته شود و از جائی به جائی برده شود (نگا: طه / ). «تَصْطَلُونَ»: خود را با آتش گرم کنید.
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۴، سوره نمل
- معناى ((شهاب )) و ((قبس )) در ((آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون
- وجوه مختلف درباره مراد از ((من فى النار)) در آيه شريفه
- بيان عدم منافات بين تشبيه عصاى موسى عليه السّلام بعد از القاء، به ((ثعبان مبين=مار بزرگ )) و به ((جانّ :مار كوچك ))
- توضيحى درباره جمله ((انى لا يخاف لدى المرسلون )) و بيان اينكه ترس موسىعليه السّلام مذموم نبوده است
- توضيح درباره ((الا من ظلم ثم بدل حسنا...))
نکات آیه
۱ - سرگذشت موسى و خانواده اش در وادى طور، شایان ذکر و یادآورى (إذ قال موسى لأهله) «إذ» اسم زمان در محل نصب و مفعولٌ به براى فعل محذوف است; یعنى، «اذکر إذ قال موسى لأهله...; زمانى را که موسى به کسانش گفت... به یادآور».
۲ - بیان دقیق سرگذشت موسى و خانواده اش در وادى طور (ماجرایى که به جز خدا کسى از آن خبر نداشت) دلیلى روشن بر آسمانى بودن قرآن (و إنّک لتلقّى القرءان ... إذ قال موسى لأهله) بیان ماجراى موسى در وادى طور، که مى تواند دلیلى براى «إنّک لتلقّى القرآن...» باشد; زیرا آن واقعه اى است که جز خدا احدى از آن اطلاع نداشته است.
۳ - بیان داستان پیامبران در قرآن، براساس هدف و مصلحتى حکیمانه و سازنده (من لدن حکیم ... إذ قال موسى لأهله إنّى ءانست نارًا) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که قرآن از جانب خداى حکیم نازل شده است.
۴ - همراهى خانواده موسى (همسر و فرزندانش) با وى در سفر از «مدین» (إذ قال موسى لأهله ... لعلّکم تصطلون) تعبیر «سئاتیکم» و «لعلّکم تصطلون» (با ضمایر جمع) نشان مى دهد که همراهیان موسى بیش از یک نفر بوده اند و تعبیر «أهل» بیانگر آن است که همه آنان از نزدیکان (همسر و فرزندان) او بوده اند.
۵ - گرفتارى موسى(ع) و خانواده اش در سردى هوا، تاریکى شب و گم کردن راه در مسیر سفر (إذ قال موسى لأهله ... سئاتیکم منها بخبر... لعلّکم تصطلون)
۶ - قرار گرفتن خانواده موسى در شرایط نیاز به دلگرمى و امید (إذ قال موسى لأهله ... سئاتیکم منها بخبر... تصطلون) از تعبیر «إنّى آنست ناراً» و «سأتیکم» - که جمله اول به صورت مؤکد به «إنّ» و جمله دوم به صورت مؤکد با حرف تنفیس آمده است - استفاده مى شود که خانواده موسى در شرایط اضطراب آور و دلهره آمیزى قرار داشتند که موسى مى بایست به آنان دلگرمى مى داد و امید مى بخشید.
۷ - آرامش موسى(ع) در شرایط سخت و بحرانى و تلاش وى جهت ایجاد امید و اطمینان در خانواده خود. (إنّى ءانست نارًا سئاتیکم... لعلّکم تصطلون)
۸ - مشاهده موسى، آتشى را از دور در وادى طور (إنّى ءانست نارًا) «إیناس» (مصدر «آنست») معادل «إبصار» (دیدن) است; یعنى، آتشى به نظرم رسید.
۹ - تنها موسى(ع)، نظاره گر آتش وادى طور و همراهانش محروم از مشاهده آن (إنّى ءانست نارًا)
۱۰ - تصمیم موسى(ع) به حرکت به سمت آتش طور (ساتیکم منها بخبر أو ءاتیکم)
۱۱ - امید موسى(ع)، به یافتن اطلاعاتى از محل برافروخته شدن آتش، براى یافتن راه و ادامه مسیر سفر (ساتیکم منها بخبر) جمله «سآتیکم منها بخبر» به تقدیر «سآتیکم من عندها بخبر نهتدى به» است; یعنى، به زودى از آن جا اطلاعى خواهم آورد که با کمک آن راهمان را پیدا کنیم.
۱۲ - موسى(ع)، درصدد آوردن پاره اى آتش براى گرم کردن خانواده اش (أو ءاتیکم بشهاب قبس لعلّکم تصطلون) «شهاب» به شعله آتش و «قبس» به شعله برگرفته از آتش گفته مى شود. «اصطلاء» (مصدر «تصطلون») نیز به معناى گرم شدن است; یعنى، یا شعله اى از آتش برگیرم و بیاورم تا با آن، آتش برافروزم، باشد که گرم شوید.
موضوعات مرتبط
- امیدوارى: امیدوارى به خانواده موسى(ع) ۷
- انبیا: قصه انبیا ۳
- خدا: علم خدا ۲
- ذکر: ذکر قصه موسى(ع) ۱
- قرآن: تعالیم قرآن ۲; دلایل وحیانیت قرآن ۲; هدفدارى قصص قرآن ۳
- موسى(ع): آرامش موسى(ع) ۷; اطمینان به خانواده موسى(ع) ۷; امیدوارى موسى(ع) ۱۱; تلاش موسى(ع) ۱۲; خانواده موسى(ع) ۱۲; خانواده موسى(ع) در کوه طور ۱; دلدارى به خانواده موسى(ع) ۶; قصه موسى(ع) ۲، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲; مسافرت خانواده موسى(ع) ۴، ۵; مسافرت فرزندان موسى(ع) ۴; مسافرت همسر موسى(ع) ۴; مشکلات مسافرت موسى(ع) ۵; موسى(ع) در سختى ۷; موسى(ع) در کوه طور ۱; موسى(ع) و آتش کوه طور ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲; نیازهاى خانواده موسى(ع) ۶; همسفران موسى(ع) ۴
