النحل ٦
ترجمه
| النحل ٥ | آیه ٦ | النحل ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تُرِیحُونَ»: حیوانات را شامگاهان به آغلها و آسایشگاهها برمی‌گردانید. «تَسْرَحُونَ»: حیوانات را بامدادان به چراگاه می‌برید و در صحرا سر می‌دهید.
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱،سوره نحل
- بيان مفاد كلى سوره نحل و مكى و مدنى بودن آيات آن
- مراد از امر خدا و معناى ((اتى امر الله فلا تستعجلوه )) و وجوهى كه در اين باره گفته شده است
- رد نظريه ديگر مفسرين درباره مفاد آيه شريفه
- اشاره به آنچه كه از اين آيات قرآنى درباره حقيقت روح استفاده مى شود
- بيان معناى آيه : ((ينزل الملائكة بالروح من امره ...))
- وجوه مختلفى كه مفسران در پيرامون معناى آيه فوق ذكر كرده اند
- بعثت پيامبران و انزال ملائكه منوط به مشيت خداوند است
- رد سخن بعضى مفسرين در استدلال به آيه بر عدم شرط استعداد و و قابليت در امررسالت
- اشاره به دو مرحله داشتن انذار پيامبران هم در عقيده و هم درعمل
- احتجاج بر وحدانيت خدا از دو جهت : از راه خلق كردن و از راه تدبير
- غرض از ذكر اينكه خلقت انسان از نطفه اى ناچيز است بيان بى شرمى و وقاحت بشر است
- اشاره به فوائد انعام (شتر، گاو، گوسفند) و هدف از خلقت آنها
- بر خدا است كه قصد سبيل (راه هدايت ) را معين و روشن كند (و على الله قصدالسبيل ...)
- اختلاف دو فرقه اشاعره و معتزله در دلالت آيه
- سه قسم احتجاج براى سه گروه مختلف از انسانها بر وحدانيت خدا در ربوبيت
- معناى ((وترى الفلك مواخر فيه ))
- اركان سه گانه الوهيت و ربوبيت : خالق بودن ، منعم بودن و عالم بودن به درون وبرون انسان
- بيان نكته اى كه در تعليل ((و ان تعدوا نعمة الله لا تحصوها)) به ((ان الله لغفوررحيم )) وجوددارد
- رواياتى در ذيل آيه ((اتى امر الله فلا تستعجلوه ))
- نقد استدلال برخى از علماء به روايات فوق الذكر
- روايتى كه در آن ((اتى امر الله )) به ظهور مهدى عليه السلام تطبيق شده است
- رواياتى درباره حكم شرعى بول و گوشت چهارپايان
- دو روايت در تطبيق جمله : ((و بالنجم هم يهتدون )) بر ائمهاهل بيت عليهم السلام
نکات آیه
۱- بردن دامها در صبحگاهان به چرا و باز گرداندن آنان در پایان روز، داراى منظره اى زیبا و بهجت انگیز (و لکم فیها جمال حین تریحون و حین تسرحون)
۲- انسان، موجودى زیباپسند است. (و لکم فیها جمال)
۳- زیبایى و جمال دامها (شتر، گاو و گوسفند) در شبانگاه به هنگام بازگشت از چراگاه، بیشتر از صبحگاهان به هنگام رفتن به آن جاست. (و لکم فیها جمال حین تریحون و حین تسرحون) روشن است که حیوانات، صبحگاهان خارج مى شوند و شامگاهان برمى گردند و ترتیب ذکرى معمولاً مناسب با ترتیب خارجى است; ولى در این جا ترتیب ذکرى برخلاف ترتیب خارجى است و شاید نکته اش همان برداشت فوق باشد; خصوصاً که کلمه «حین» تکرار شده و آهنگ لفظ «تریحون» و «تسرحون» با آیات قبل و بعد سازگار است.
۴- غذا و پوشاک، نیازى مقدم بر زیبایى خواهی و جمال طلبى است. * (لکم فیها دفءٌ و منفع و منها تأکلون . و لکم فیها جمال حین تریحون و حین تسرحون) با توجه به اینکه حیوانات هم باعث جمال و هم تأمین کننده غذا و پوشاکند، تقدّم ذکرى لباس و غذا در مقام امتنان، ممکن است اشاره به مطلب فوق داشته باشد.
۵- جواز بهره بردن انسان از زیباییهاى طبیعت و ارضاى غریزه زیبایى خواهى خویش (و لکم فیها جمال حین تریحون و حین تسرحون)
موضوعات مرتبط
- آفرینش: استفاده از زیبایی هاى آفرینش ۵
- احکام ۵:
- انسان: گرایشهاى انسان ۲
- چهارپایان: چراى چهارپایان در شب ۱، ۳; چراى چهارپایان در صبح ۱، ۳; زیبایى بازگشت چهارپایان از چراگاه ۱، ۳; زیبایى رفتن چهارپایان به چراگاه ۱، ۳
- زیبایی طلبى: اهمیت زیبایی طلبى ۴
- سرور: زمینه سرور ۱
- غذا: اهمیت غذا ۴
- گرایشها: گرایش به زیبایى ۲
- لباس: اهمیت لباس ۴
- نیازها: مهمترین نیازها ۴; نیاز به غذا ۴; نیاز به لباس ۴
