التوبة ١٢٨
ترجمه
| التوبة ١٢٧ | آیه ١٢٨ | التوبة ١٢٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِنْ أَنفُسِکُمْ»: از خود شما انسانها. یعنی انسان است و از لحاظ سرشت بشری همچون شما است (نگا: کهف /، فصّلت / . «عزیز»: سخت و دشوار. «عَنِتُّمْ»: رنج بردید. ناراحتی کشیدید. از ماده (عَنَت) به معنی مشقّت. «مَا عَنِتُّمْ»: رنج و مشقّتی که می‌بینید. واژه (ما) مصدریّه است. «حَرِیصٌ»: علاقه‌مند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ... (۱) رَبَّنَا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً... (۲) لَقَدْ مَنَ اللَّهُ عَلَى... (۳) وَ اخْفِضْ جَنَاحَکَ لِمَنِ... (۱) لاَ تَمُدَّنَ عَيْنَيْکَ إِلَى مَا... (۱) وَ مَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ... (۳)
فَإِنْ عَصَوْکَ فَقُلْ إِنِّي... (۰) وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ... (۲) بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ... (۲)
تفسیر
- آيات ۱۲۹ - ۱۲۴، سوره توبه
- حال مؤ منين و منافقين در موقع نزول سوره قرآنى
- هيچ سوره قرآنى بى اثر در دلها نيست ، قلب سليم را ايمان و سرور مى افزايد و قلب مريض را رجس و ضلالت
- توصيف پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به اينكه نسبت به هدايت مردم حرص و اهتمام شديد دارد
- روايتى درباره نقض و تماميت ايمان و شدت و ضعف آن
- روايتى در مورد پاك بودن پدران پيامبر(ص ) از زنا
نکات آیه
۱ - امتنان الهى بر مردم به خاطر فرستادن پیامبرى از خودشان به سوى آنان (لقد جاءکم رسول من أنفسکم)
۲ - پیامبر(ص) از میان خود انسانها و داراى خصلتهاى طبیعى یک انسان (رسول من أنفسکم) تعبیر «من أنفسکم» به جاى «منکم» مى تواند اشاره به این جهت باشد که نه تنها پیامبر(ص) از میان شماست ; بلکه او برخوردار از نفس و روح انسانى همانند دیگران است.
۳ - امتنان الهى بر مؤمنان به خاطر انتخاب فردى دلسوز، رؤوف و مهربان از میان آنان براى پیامبرى (لقد جاءکم رسول من أنفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رءوف رحیم)
۴ - رنج و گرفتارى امت، مایه رنج و تأثر شدید پیامبر(ص) بود. (رسول من أنفسکم عزیز علیه ما عنتم)
۵ - دلبستگى عمیق پیامبر(ص) به امت و اشتیاق شدید وى به هدایت آنان (رسول من أنفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم)
۶ - پیامبر(ص) نسبت به مؤمنان، بسیار رؤوف و مهربان بود. (رسول من أنفسکم ... بالمؤمنین رءوف رحیم)
۷ - هم دردى با انسانها و اشتیاق به سعادتمند شدن آنان و داشتن رأفت و محبّت، از خصلتهاى والا و ارزشمند (عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رءوف رحیم)
۸ - لزوم برخوردارى رهبران از احساس هم دردى نسبت به انسانها و سعادت خواهى براى آنان و داشتن رأفت و رحمت عمیق (رسول من أنفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رءوف رحیم) برداشت فوق به دلیل این است که خداوند پیامبر(ص) را به عنوان یک رهبر الهى به داشتن این صفات تمجید کرده است.
۹ - روى گردانى منافقان از پیامبر خیرخواه، دلسوز و مهربان، نشانه پلیدى و بیماردلى آنان (الذین فى قلوبهم مرض ... صرف اللّه قلوبهم ... لقد جاءکم رسول من أنفسکم ... بالمؤمنین رءوف رحیم)
۱۰ - توجّه به خصلتهاى والاى پیامبر(ص)، زمینه ساز سر نهادن انسانها به اطاعت او (لقد جاءکم رسول من أنفسکم ... بالمؤمنین رءوف رحیم) برداشت فوق بر این اساس است که هدف خداوند از بیان صفات والاى پیامبر (ص) و تذکر آنها به انسانها، گرایش دادن آنان به حق پذیرى و اطاعت از آن حضرت است.
۱۱ - رنج و اندوه پیامبر (ص) از مشکلات مسلمانان، در عین فراخوانى آنان به جنگ با دشمنان و تحمل سختیهاى نبرد (رسول من أنفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمؤمنین رءوف رحیم) با توجّه به اینکه در آیات قبل، سخن از جنگ تبوک و مشکلات توان فرساى آن بود و پیامبر(ص) مؤمنان را به شرکت در آن فرمان داده بود، یادآورى خصلتهاى پیامبر(ص) در پایان این بخش، مى تواند اشاره به برداشت فوق باشد.
روایات و احادیث
۱۲ - از على (ع) روایت شده که در ضمن ادله اثبات افضلیت رسول خدا(ص) بر سایر انبیا فرمود: « ... و لقد کان ارحم الناس و أرأفهم فقال اللّه تبارک و تعالى: «لقد جائکم رسول من أنفسکم ... بالمؤمنین رؤف رحیم » ;[۱] به تحقیق رسول خدا (ص) دلسوزترین و مهربان ترین مردم بود. پس خداى تبارک و تعالى فرمود: براى شما پیغمبرى از خودتان آمد که ... با مؤمنان دلسوز و مهربان بود».
موضوعات مرتبط
- ارزشها: ۷
- اطاعت: زمینه اطاعت از محمّد(ص) ۱۰
- جنگ: جنگ با دشمنان ۱۱ ; دعوت به جنگ ۱۱
- خدا: امتنان خدا ۱، ۳
- ذکر: فضایل محمّد(ص) ۱۰
- رهبرى: رأفت رهبرى ۸ ; رهبرى و سعادت مردم ۸ ; سعادت خواهى رهبرى ۸ ; صفات رهبرى ۸ ; مسؤولیت رهبرى ۸ ; مهربانى رهبرى ۸
- سعادت: ارزش سعادت خواهى ۷
- صفات ارزشمند: ۷
- مؤمنان: امتنان بر مؤمنان ۳
- محمّد(ص): بشر بودن محمّد(ص) ۲ ; خاستگاه محمّد(ص) ۱، ۲، ۳ ; دعوتهاى محمّد(ص) ۱۱ ; دلسوزى محمّد(ص) ۳، ۴ ; رأفت محمّد(ص) ۶ ; صفات محمّد(ص) ۲ ; عوامل رنج محمّد(ص) ۴، ۱۱ ; فضایل محمّد(ص) ۱۲ ; محمّد(ص) و مؤمنان ۶ ; محمّد(ص) و مسلمانان ۵ ; محمّد(ص) و مشکلات مسلمانان ۱۱ ; معرضان از محمّد(ص) ۹ ; مهربانى محمّد(ص) ۳، ۶، ۱۲ ; هدایتگرى محمّد(ص) ۵
- مسلمانان: آثار رنج مسلمانان ۴ ; دعوت از مسلمانان ۱۱
- منافقان: منافقان و محمّد (ص) ۹ ; نشانه هاى بیماردلى منافقان ۹ ; نشانه هاى پلیدى منافقان ۹
- مهربانى: ارزش مهربانى ۷
منابع
- ↑ ارشاد القلوب، ج ۲، ص ۴۰۷ ; بحارالانوار، ج ۱۶، ص ۳۴۲، ح ۳۳.
