المائدة ٦٩
ترجمه
| المائدة ٦٨ | آیه ٦٩ | المائدة ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا»: مسلمانان. مؤمنانی که در روزگاران گذشته به پیغمبران ایمان آورده‌اند. «الصَّابِئُونَ»: ستاره‌پرستان. خورشیدپرستان. آنان که از هر دینی قسمتی را برگرفته‌اند، و ... واژه (الصَّابِئُونَ) مبتدا است و خبر آن محذوف بوده و تقدیر چنین می‌شود: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هَادُوا وَ الصَّابِئُونَ وَ النَّصَارَی کَذلِکَ. و یا خبر آن جمله (مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الأخِرِ) است.
تفسیر
- آيات ۸۶ - ۶۸، سوره مائده
- نكته درباره جمله : ((لستم على شى ء)) در آيه شريفه :((قل يا اهل الكتاب لستم على شى ء...))
- يهود و نصارا فاقد پايگاهى قابل اعتماد براى اقامه دين هستند
- اسم و لقب هيچ اثرى در سعادت آدمى ندارد و فقط ايمان به خدا و روز جزا وعمل صالح مايه سعادت است
- چون يهود براى خود برترى مى پنداشتند كور و كر شدند (از دين حق و شنيدن پند عاجزگشتند)
- بطلان و نامعقول بودن سخن نصارا كه گفته اند: ((ان الله ثالث ثلثة ))
- چگونگى اعتقاد به تثليث در ميان عوام نصارا
- احتجاج بر نفى الوهيت مسيح (ع ) و نيز نفى الوهيت ما در مسيح (بنابر يكاحتمال در معناى آيه )
- استدلال بروجوب عبادت خداى سبحان و عبادت نكردن هر چه جز او
- نكاتى كه در استدلال و احتجاج فوق در آيه شريفه وجود دارد
- نكته اينكه در جمله : ((مالا يملك لكم ضرا ولا نفعا)) و جملات مشابه آن ((ضر))قبل از ((نفع )) آورده شده است
- معناى علو و بيات جايگاه (غدير) نزد قديم يهود
- غلو اهل كتاب كه از آن نهى شده اند اين بوده كه انبياء و احبار و راهبان خود را تا مقامربوبيت بالا مى برده اند
- اعتقاد به پدرى و پسرى از اقوام بت پرست به مسيحيت راه يافته است
- علت اينكه نصارا نزديك ترين ملت ها به مسلمين از جهت دوستى معرفى شده اند
- وجود علماء و پارسايان بسيار در ميان نصارا و استكبار نور زيدن آنها علت انس بيشترآنان با مسلمين بوده است
- چند روايت در مورد اقوامى كه به شكل خوك و ميمون مسخ شدند
- رواياتى درباره امر به معروف و نهى از منكر و تعليم احكام الهى
- رواياتى در ذيل آيه : ((ذلك بان منهم قسيسين ...)) ونزول آن در شاءن نصاراى حبشه و داستان نجاشى
- قرآن كريم وحدت عدديه را از پروردگار جل وعلا نفى مى كند
- چون خداى تعالى مالك تمامى كمالات و اصيل در هر كمالى است ، اتصاف او به وحدت وكثرت عدديه محال است
- نفى وحدت عددى در سوره توحيد
- وحدت خداوند سبحان در توحيدى كه نصارا معتقدند و حدت عددى است كه قرآن منكر آن است
- (شرح و تفسير سخنانى از اميرالمؤ منين (ع ) درباره توحيد خداى سبحان ، نفى وحدتعددى و نفى حد از ذات اقدس الهى و...)
- شرح كلماتى از خطبه اميرالمؤ منين در نهج البلاغه درباره توحيد و صفات الهى
- خطبه ديگرى از كلام نورانى اميرالمؤ منين (ع ) در نهج البلاغه
- خطبه نورانى ديگرى از نهج البلاغه و شرح آن
- كلام گوهربار ديگرى از مولا اميرالمؤ منين (ع ) در توحيد و صفات خداوند
- خطبه ديگرى از اميرالمؤ منين (ع ) درباره توحيد الهى از كتاب احتجاج طبرسى
- فرمايش رسول خدا (ص ) درباره معناى توحيد بروايت اميرالمؤ منين (ع )
- (درباره اعتقاد به ودت عددى خداوند و رد آن در سخنان امام على (ع ))
نکات آیه
۱- ایمان به خدا و قیامت و انجام عمل صالح، شرط رهایى مسلمانان، یهودیان، صائبیها و نصارا از هرگونه ترس و اندوه (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئون و النصرى ... و لا هم یحزنون) «صابئى» که مفرد «صابئون» است به کسى گفته مى شود که آیین خویش را رها کرده و به آیینى دیگر گرویده باشد ; با توجه به این معنا مى توان گفت مصداق مورد نظر از «الصبئون» در این آیه به قرینه وقوع آن بین «الذین ءامنوا و الذین هادوا» «و النصرى»، کسانى هستند که با ترک اسلام و یا یهودیت پذیراى آیین نصارا شده باشند.
۲- مسلمانان، یهودیان، مسیحیان و صابئیها، سزاوارترین امتها براى ایمان راستین به خدا و قیامت و انجام عمل صالح (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئون و النصرى من ءامن) نام بردن از ملتهاى مذکور با اینکه ایمان راستین از هر امتى (من ءامن ...) موجب رهایى از ترس و اندوه است -، مى تواند اشاره به این باشد که پیروان این ادیان از دیگران سزاوارتر و داراى زمینه بیشترى براى پذیرش ایمان حقیقى هستند.
۳- آیین یهود، نصارا و صابئین، از ادیان رسمى و الهى (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئون و النصرى ... فلاخوف علیهم) درباره آیین صابئیها نظرات مختلفى بیان شده است، علامه طباطبایى در تفسیر «المیزان» پس از اشاره به اقوالى گوناگون تأیید مى کند که آیین صابئى آیینى ممزوج از دین یهود، مجوس و حرانیه بوده است.
۴- ایمان به خدا و قیامت و رسالت انبیا، از اصول مشترک ادیان آسمانى (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئون ... من ءامن باللّه و الیوم الاخر) ایمان به رسولان الهى، از عناوین مذکور در آیه (الذین ءامنوا ... النصرى) استفاده شده است.
۵- لزوم انجام اعمال صالح، از دستورات تمامى ادیان الهى (إنّ الذین ءامنوا ... من ءامن باللّه و الیوم الاخر و عمل صلحاً)
۶- لزوم همراهى ایمان با عمل صالح براى نیل به سعادت و آرامش (من ءامن ... و عمل صلحاً فلاخوف علیهم و لا هم یحزنون)
۷- صابئیها نسبت به دیگر پیروان ادیان الهى داراى زمینه کمترى براى گرایش به ایمان واقعى* (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئون و النصرى) مرفوع بودن کلمه «الصبئون»، نشان مى دهد که تأکید مستفاد از «انّ» در مورد صابئیها وجود ندارد.
۸- تنها انتساب به ادیان الهى بدون ایمان واقعى به خدا و قیامت و انجام عمل صالح، سعادت آفرین نخواهد بود. (إنّ الذین ءامنوا ... من ءامن باللّه و الیوم الاخر و عمل صلحاً فلاخوف) با توجه به اینکه جمله «من ءامن ...» خبر براى «الذین ءامنوا» است، تکرار ایمان در این دو فراز و نبود ضمیر در جمله خبرى مى رساند که سعادت، در گرو ایمان حقیقى به خدا و قیامت و انجام عمل صالح مى باشد و در این جهت میان منتسبان به ادیان آسمانى و غیر آنان تفاوتى وجود ندارد.
۹- ایمان به خدا و قیامت و پیشه نمودن عمل صالح، پایه هاى سعادت و رستگارى امتها (إنّ الذین ءامنوا ... و الیوم الاخر و عمل صلحاً فلاخوف علیهم و لا هم یحزنون)
۱۰- آرامش خاطر و ترس نداشتن از آینده، در گرو ایمان به خدا و قیامت و عمل صالح (من ءامن باللّه و الیوم الاخر ... فلاخوف علیهم و لا هم یحزنون)
۱۱- کفر به خدا و قیامت و نداشتن عمل صالح، موجب غلبه ترس و اندوه بر آدمى (من ءامن باللّه و الیوم الاخر و عمل صلحاً فلاخوف علیهم و لا هم یحزنون)
موضوعات مرتبط
- ادیان:۳ تعالیم ادیان ۳ ۵ ; مشترکات ادیان ۳ ۴ ; مقبولات ادیان ۳ ۵
- اطمینان: عوامل اطمینان ۶، ۱۰
- اندوه: موجبات اندوه ۱۱ ; موجبات نجات از اندوه ۱
- ایمان: آثار ایمان ۱، ۶، ۸، ۹، ۱۰ ; ایمان به انبیا ۴ ; ایمان به خدا ۱، ۲، ۴، ۸، ۹، ۱۰ ; ایمان به قیامت ۱، ۲، ۴، ۸، ۹، ۱۰ ; ایمان و عمل صالح ۶ ; متعلق ایمان ۱، ۲، ۴، ۸، ۹، ۱۰ ;
- پیروان ادیان:۷، ۸
- ترس: موانع ترس ۱۰ ; موجبات ترس ۱۱ ; موجبات نجات از ترس ۱
- رستگارى: عوامل رستگارى ۹
- سعادت: عوامل سعادت ۶، ۸، ۹
- صابئان: ایمان صابئان ۱ ; دین صابئان ۳ ; عقیده صابئان ۷ ; مسؤولیت صابئان ۴
- عمل: آثار عمل صالح ۱، ۶، ۹، ۱۰ ; اهمیت عمل صالح ۲، ۵، ۸ ; ترک عمل صالح ۱۱
- کفر: به خدا ۱۱ ; کفر به قیامت ۱۱
- مسلمانان: مسؤولیت مسلمانان ۲
- مسیحیان: ایمان مسیحیان ۱ ; مسؤولیت مسیحیان ۴
- مسیحیت: دین مسیحیت ۳
- یهود: ایمان یهود ۱ ; دین یهود ۳ ; مسؤولیت یهود ۴
