النساء ١٤٦
ترجمه
| النساء ١٤٥ | آیه ١٤٦ | النساء ١٤٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِعْتَصَمُوا»: چنگ زدند. متوسّل شدند. «إِعْتَصَمُوا بِاللهِ»: به کتاب و شرع خدا تمسّک جستند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- منافقان در صورت توبه، اصلاح گذشته، تمسک به خدا و اطاعت خالصانه، به آتش دوزخ گرفتار نخواهند شد. (إنّ المنفقین ... الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه و أخلصوا دینهم)
۲- منافقان در صورت توبه، اصلاح گذشته، تمسک به خدا و اطاعت خالصانه از او، در زمره مؤمنان واقعى قرار مى گیرند. (الا الذین تابوا ... فأولئک مع المؤمنین)
۳- باز بودن راه توبه و بازگشت، حتى براى منافقان (الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه)
۴- اصلاح و جبران گذشته، پیروى از فرامین الهى و پرهیز از ریا، شرط پذیرش و ثمربخش بودن توبه منافقان (الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه و أخلصوا دینهم اللّه) چنانچه جمله هاى «اصلحوا» و «اعتصموا» و «اخلصوا»، بیانگر شرایط قبولى توبه منافقان باشد، مراد از «اعتصموا» با توجه به صفات شمرده شده براى آنان پیروى از اوامر خداوند و مراد از «اخلصوا» پرهیز از ریا که از ویژگیهاى منافقین شمرده شده است، مى باشد.
۵- اصلاح گذشته، مشروط به توبه و پشیمانى از اعمال نارواست و اطاعت خالصانه از خداوند در گرو اعتصام به اوست. (الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه و أخلصوا دینهم) ظاهراً جمله «اصلحوا» و «اعتصموا» و «اخلصوا»، هر یک مترتب بر دیگرى است. یعنى بدون بازگشت از نفاق، اصلاح ممکن نیست، و بدون اصلاح، اعتصام به خدا امکان ندارد، و بدون اعتصام به خدا، رهایى از ریا غیر ممکن است.
۶- جامعه ایمانى، موظف به پذیرش توبه کنندگان واقعى (الا الذین تابوا و أصلحوا ... فأولئک مع المؤمنین) از جمله «فأولئک مع المؤمینن»، استفاده مى شود که جامعه اسلامى باید پذیراى منافقین تائب باشد و آنان را به عنوان عضوى از جامعه اسلامى بپذیرد.
۷- توبه باید متناسب با گناه باشد. (الا الذین تابوا و أصلحوا ... و أخلصوا) با توجه به ویژگیهاى منافقان، که در آیات گذشته شمرده شد و تناسب آنها با شرایطى که براى قبولى توبه آنان بیان گردید، معلوم مى شود هر گناه، توبه اى ویژه دارد.
۸- دورى از نفاق، جبران گذشته، اعتصام به خدا و پرهیز از ریا، شرط تحقق ایمان واقعى است. (الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه ... فأولئک مع المؤمنین)
۹- وعده خداوند به برخوردارى مؤمنان، از پاداشى بس بزرگ (و سوف یؤت اللّه المؤمنین أجراً عظیماً)
۱۰- منافقان تائب، بهره مند از پاداش بزرگ خدا خواهند بود. (فأولئک مع المؤمنین و سوف یؤت اللّه المؤمنین أجراً عظیماً)
۱۱- پاداش الهى، داراى مراتبى مختلف است. (و سوف یؤت اللّه المؤمنین أجراً عظیماً)
۱۲- وعده پاداش بزرگ، و تهدید به دوزخ، از روشهاى قرآن براى ترغیب مردم به ایمان و دورى از کفر و نفاق (إنّ المنفقین فى الدرک ... و سوف یؤت اللّه المؤمنین أجراً عظیماً)
موضوعات مرتبط
- اصلاح: آثار اصلاح ۱، ۴ ; زمینه اصلاح ۵
- اطاعت: خالصانه ۱، ۲
- اعتصام: به خدا ۱، ۲، ۵، ۸
- ایمان: تشویق به ایمان ۱۲ ; شرایط ایمان ۸
- پاداش: مراتب پاداش ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲ ; وعده پاداش ۱۲
- پشیمانى: موارد پشیمانى ۵
- توابین: پاداش توابین ۱۰
- توبه: آثار توبه ۱، ۲، ۵ ; توبه از گناه ۷ ; شرایط توبه ۷ ; شرایط قبولى توبه ۴ ; قبول توبه ۳، ۶
- جامعه،: مسؤولیّت جامعه، دینى ۶
- جهنّم: نجات از جهنّم ۱
- خدا: اطاعت از خدا ۲، ۴، ۵ ; پاداش خدا ۱۰، ۱۱ ; وعده خدا ۹
- ریا: اجتناب از ریا ۴، ۸
- عمل: ناپسند ۵
- کفر: اجتناب از کفر ۱۲
- گناه: اصلاح گناه ۸
- منافقان: توبه منافقان ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۰
- مؤمنان: پاداش مؤمنان ۹ ; صفات مؤمنان ۲
- نفاق: اجتناب از نفاق ۸، ۱۲
- هدایت: روش هدایت ۱۲
