عبس ١٢
ترجمه
| عبس ١١ | آیه ١٢ | عبس ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذَکَرَهُ»: از قرآن پند و اندرز گرفت. ضمیر (هُ) به قرآن برمی‌گردد که مشارٌالیه آیات است. بعضیها آن را به خدا برمی‌گردانند. در این صورت معنی چنین است: هرکه خواهد خدا را یاد کند و به یاد او باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۶، سوره عبس
- اشاره به شان نزول اين آيات و غرض سوره كه عبارتست از عتاب هر كس كه ثروتمندان
- خبرى عتاب آميز حاكى از روى گرداندن يك مرد نابينا و عنايت و توجه به توانگران
- اشاره به اينكه قرآن كريم ((تذكره )) است
- مقصود از اينكه درباره قرآن فرمود: ((فى صحف مكرمة ...))
- اشاره به اينكه ملائكه اى مخصوص سفراى وحى و تحت امرجبرئيل متصدى حمل و ابلاغ آن به پيامبران بوده اند
- روايتى حاكى از اعراض پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) از ابن ام مكتوم ونزول آيات : ((عبس و تولى ...))
- بيان اينكه آيات عتاب به روشنى متوجه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) نيست ونزول آن در مورد روى گرداندن آن حضرت از ام مكتوم از جهات مختلف مخدوش و مردود است
- روايتى ديگر حاكى از نزول آيات عتاب در مورد مردى از بنى اميه
نکات آیه
۱ - تنها کسانى توان فراگیرى معارف قرآن و به خاطر سپردن آن را دارند که طالب آن بوده و یادگیرى آن را بر خود تحریم نکرده باشند. (فمن شاء ذکره) «ذکر» یعنى شناختى که در ذهن حاضر باشد(بر گرفته از مفردات راغب). و ضمیر مفعولى در «ذکره» به «تذکرة» بازمى گردد. مذکر بودن آن که آخر آیات را هماهنگ ساخته به این اعتبار است که «تذکرة» و «ذکر» به یک معناست.
۲ - آشنایى با معارف قرآن، امرى ضرورى و مورد ترغیب از سوى خداوند (فمن شاء ذکره)
۳ - ابن ام مکتوم، خواهان فراگیرى معارف قرآن بود. (فمن شاء ذکره) آیه شریفه تلویحاً حاضران مجلس پیامبر(ص) را به دو دسته تقسیم مى کند و - به قرینه آیات پیشین - عبارت «من شاء» به ابن ام مکتوم نظر دارد.
۴ - اشراف حاضر در مجلس پیامبر(ص) در ماجراى ابن ام مکتوم، بر اثر بى رغبتى خود، از آموختن و به خاطر سپردن معارف قرآن محروم بودند. (فمن شاء ذکره)
۵ - انسان، در انتخاب دین، داراى اختیار تکوینى است. (فمن شاء ذکره)
۶ - همه انسان ها، استعداد شناخت معارف قرآن را دارند. (فمن شاء ذکره)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
- اشراف: محرومیت اشراف صدر اسلام ۴
- انسان: اختیار انسان ۵; استعداد انسان ها ۶
- خدا: تشویقهاى خدا ۲
- دین: آزادى در دین ۵; زمینه تعلیم دین ۶; محرومان از تعلیم دین ۴
- عبدالله بن ام مکتوم: خواسته هاى عبدالله بن ام مکتوم ۳; قصه عبدالله بن ام مکتوم ۴
- علایق: آثار علاقه به قرآن ۱
- قرآن: اهمیت تعلیم قرآن ۲; تشویق به تعلیم قرآن ۲; تعلیم قرآن ۳; زمینه تعلیم قرآن ۱; زمینه حفظ قرآن ۱
- محمد(ص): اشراف در مجلس محمد(ص) ۴
