النازعات ٤٦
ترجمه
| النازعات ٤٥ | آیه ٤٦ | النازعات ٤٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَمْ یَلْبَثُوا»: درنگ نکرده‌اند. نمانده‌اند و بسر نبرده‌اند (نگا: بقره / مؤمنون / و . «عَشِیَّةً»: شب هنگام. آخر روز. «ضُحی»: چاشتگاه. اوّل روز. «عَشِیَّةً أَوْضُحَاهَا»: مراد چند ساعتی است (نگا: یونس / ، احقاف / ، مؤمنون / . مرجع (هَا) واژه (عَشِیَّةً) است و بیانگر این است، صبحِ همان عصرگاه مراد است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ کَأَنْ لَمْ... (۲) يَوْمَ يَدْعُوکُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ... (۲) فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ... (۳)
تفسیر
- آيات ۴۲ - ۴۶، سوره نازعات
- چند وجه در معناى اينكه بعد از حكايت سوال مشركين از زمان وقوع قياعت فرمود: ((فيم انتمن ذكريها))
- آنچه از آيه ((الى ربك منتهاها)) كه در مقامتعليل عدم علم پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) به زمان قيامت است استفاده مى شود
- مفاد آيه ((كانهم يوم يرونها لم يلبثوا الا عشيه اوضحيها)) كه در قالبتمثيل نزديكى قيامت را بيان مى كند
- (چند روايت راجع به سوال مردم از زمان وقوع قيامت و جواب خداى تعالى )
نکات آیه
۱ - فاصله ولادت تا قیامت - در دیدگاه اهل محشر - فاصله اى ناچیز و همسان با عصر یک روز و یا وقت چاشت آن (کأنّهم ... لم یلبثوا إلاّ عشیّة أو ضحها) مراد از «لَبْث» در «لم یلبثوا»، درنگى است که در دنیا و برزخ رخ مى دهد. این زمان گرچه زیاد باشد، در مقایسه با آنچه انسان پس از حشر با آن مواجه خواهد شد، اندک است. براى «عشیّة» معانى متفاوتى ذکر شده است; از قبیل: «ظهر تا غروب»، «آخر روز» و «ظهر تا صبح فردا» (مصباح). «ضحى»; یعنى، گسترش نور خورشید و پهناور شدن روز (مفردات راغب). اضافه «ضحى» به «عشیّة»، براى بیان این نکته است که مقدار صبح یا عصر از یک روز مراد است.
۲ - فاصله قیامت و دنیا - هرچند طولانى باشد - در برابر عظمت حوادث قیامت ناچیز و بسان گذشت نیمروز از عمر دنیا است. (کأنّهم ... لم یلبثوا إلاّ عشیّة أو ضحیها) مفاد «یرونها» ممکن است در ناچیز دیدن دوران گذشته، دخیل باشد; یعنى، دیدن قیامت و رخدادهاى آن، این ذهنیت را در انسان ایجاد مى کند که فاصله طولانى دنیا و برزخ، در نظر او اندک آید.
۳ - صحنه قیامت، آشکار و مکشوف در برابر دیدگان تمام انسان ها (کأنّهم یوم یرونها)
۴ - توجه به نزدیک بودن قیامت و اندک بودن فاصله آن با زندگانى دنیا، افزایش دهنده ترس و نگرانى درباره گرفتارى هاى آن* (إنّما أنت منذر من یخشیها . کأنّهم یوم یرونها لم یلبثوا إلاّعشیّة أو ضحیها)
موضوعات مرتبط
- ترس: عوامل ترس از قیامت ۴
- تشبیهات قرآن: تشبیه به صبح ۱، ۲; تشبیه به عصر ۱، ۲; تشبیه مدت دنیا ۱، ۲; تشبیه مدت عالم برزخ ۱، ۲
- دنیا: کوتاهى دنیا ۱
- ذکر: آثار ذکر نزدیکى قیامت ۴
- عالم برزخ: کمى مدت عالم برزخ ۱
- قرآن: تشبیهات قرآن ۱، ۲
- قیامت: رؤیت حوادث قیامت ۳; ظهور حقایق در قیامت ۳; عظمت قیامت ۲
