المعارج ٣٦
ترجمه
| المعارج ٣٥ | آیه ٣٦ | المعارج ٣٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا لِلَّذِینَ کَفَرُوا؟»: کافران را چه خبر است؟ بی‌دینان را چه می‌شود؟ در رسم‌الخطّ قرآنی (مالِ الَّذینَ کَفَرُوا) نوشته شده است. «مُهْطِعِینَ»: جمع مُهْطِع، در شتاب، شتابنده (نگا: ابراهیم / ، قمر / . کافران با عجله به خدمت پیغمبر می‌آمدند تا کلام او را بشنوند و کسب خبر کنند، و آن را وسیله استهزاء و مایه تمسخر کنند (نگا: المصحف‌المیسّر).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْکِرَةِ... (۰)
وَ إِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ... (۰) کَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ (۰) فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ (۰)
تفسیر
- آيات ۳۶ - ۴۴، سوره معارج
- توضيح معناى آيه : ((فمال الذين كفروا قبلك مهطعين ....))
- بيان اينكه مراد از ((الذين كفروا)) منافقينى هستند كه اطراف پيامبر (صلى الله عليه وآله و سلم ) را گرفته بودند.
- چند وجه در معناى ((انا خلقنا هم مما يعلمون ))
- بيان وجوهى از التفات در آيه (فلا اقسم برب المشارق و المغارب ...)
- بيان وعده اى (روز قيامت ) كه به كفار داده شده : بيرون شدن از قبر، سرگردانى ...
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - تجمّع سریع و شتابزده کافران در اطراف پیامبر(ص)، به هنگام تلاوت وحى براى مردم (فمالِ الذین کفروا قبلک مهطعین) «اهطاع» (مصدر «مهطعین») به معناى گردن کشیدن و به سرعت راه رفتن و نیز به معناى گردن کشیدن براى خبر گرفتن آمده است.
۲ - سرزنش خداوند از کافران، به سبب تجمّع شتاب آلودشان براى استماع قرآن; به رغم کفرورزى آنان نسبت به آن (فمالِ الذین کفروا قبلک مهطعین) «ما» در «فمالِ»، اسم استفهام و براى توبیخ است.
۳ - قرآن و کلام الهى، داراى جاذبه بسیار; حتى براى کافران لجوج و حق ناپذیر (فمالِ الذین کفروا قبلک مهطعین)
روایات و احادیث
۴ - «عن أمیرالمؤمنین(ع) ... و قد ذَکَرَ المنافقین و مازال رسول اللّه(ص) یتألّفهم و یُقرّبهم و یُجْلِسُهُم عن یمینه و عن شماله حتّى أَذِنَ اللّهُ عزّوجلّ له فى إبعادهم ... بقوله «فمالِ الذین کفروا قبلک مهطعین عن الیمین و عن الشمال عزین...»;[۱] امیرالمؤمنین(ع) در ضمن سخنانى که درباره منافقان داشت فرمود: ... رسول خدا(ص) پیوسته با آنان مدارا و الفت با ایشان را تحمل مى کرد و آنان را به خود نزدیک مى کرد و آنها را در راست و چپ خود مى نشاند تا آن که خداى عزّوجلّ به آن حضرت اذن داد که آنان را از خود دور نماید...; با گفته خود که فرمود: (فمالِ الذین کفروا قبلک مهطعین...)».
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱
- تبرى: تبرى از کافران ۴
- حق: حق ناپذیران و قرآن ۳
- خدا: سرزنشهاى خدا ۲
- قرآن: جذابیت قرآن ۳
- کافران: استماع قرآن کافران ۲; تجمع کافران ۱، ۲; سرزنش کافران ۲; کافران و قرآن ۳
- محمد(ص): تلاوت قرآن محمد(ص) ۱
منابع
- ↑ نورالثقلین، ج ۵، ص ۴۲۰، ح ۴۰.
