روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۲ ش ۳۶۵

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الصَّوْم

و ساله سماعه بن مهران :

عَنْ رَجُلَيْنِ قَامَا فَنَظَرَا إِلَى اَلْفَجْرِ فَقَالَ أَحَدُهُمَا هُوَ ذَا وَ قَالَ اَلْآخَرُ مَا أَرَى شَيْئاً قَالَ فَلْيَأْكُلِ اَلَّذِي لَمْ يَتَبَيَّنْ لَهُ اَلْفَجْرُ وَ لْيَشْرَبْ لِأَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ كُلُوا وَ اِشْرَبُوا حَتََّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ اَلْخَيْطُ اَلْأَبْيَضُ مِنَ اَلْخَيْطِ اَلْأَسْوَدِ مِنَ اَلْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا اَلصِّيََامَ إِلَى اَللَّيْلِ‏ قَالَ‏ سَمَاعَةُ وَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَكَلَ وَ شَرِبَ بَعْدَ مَا طَلَعَ اَلْفَجْرُ فِي‏ شَهْرِ رَمَضَانَ‏ فَقَالَ إِنْ كَانَ قَامَ فَنَظَرَ فَلَمْ يَرَ اَلْفَجْرَ فَأَكَلَ ثُمَّ أَعَادَ اَلنَّظَرَ فَرَأَى اَلْفَجْرَ فَلْيُتِمَّ صَوْمَهُ وَ لاَ إِعَادَةَ عَلَيْهِ وَ إِنْ كَانَ قَامَ فَأَكَلَ وَ شَرِبَ ثُمَّ نَظَرَ إِلَى اَلْفَجْرِ فَرَآهُ قَدْ طَلَعَ فَلْيُتِمَّ صَوْمَهُ ذَلِكَ وَ يَقْضِي يَوْماً آخَرَ لِأَنَّهُ بَدَأَ بِالْأَكْلِ قَبْلَ اَلنَّظَرِ فَعَلَيْهِ اَلْإِعَادَةُ

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۲ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۴۶۶

و سماعة بن مهران از آن امام عليه السّلام در باره دو مرد سؤال كرد، كه برخاستند و به آسمان نگاه كردند. يكى از آن دو گفت: اينك آن فجر است، و آن ديگر گفت: من چيزى نمى‏بينم. فرمود: پس آن يك كه فجر بر او مبيّن و روشن نشده است مى‏تواند بخورد و بياشامد، زيرا خداى عزّ و جلّ مى‏گويد: «و بخوريد و بياشاميد، تا آنگاه كه روشنى سپيده بمانند رشته‏اى سپيد در سراسر افق پديد آيد، و از رشته سياه تاريكى باقيمانده شب جدا شود، و آنگاه روزه را تا شب كامل بسازيد». و سماعه گفت از آن امام در باره مردى سؤال كردم كه پس از طالع شدن فجر در ماه رمضان بخورد و بياشامد، پس فرمود: اگر بپاخيزد، و نگاه كند، و فجر را نبيند و بخورد و پس از آن بار ديگر نگاه كند و فجر را ببيند، مى‏بايد روزه‏اش را كامل سازد، و اعاده آن بر ذمّه‏اش نيست، ولى اگر بپاخيزد و بخورد و بياشامد، و پس از آن به فجر بنگرد، و مشاهده كند كه آن طلوع كرده است، مى‏بايد روزه‏اش را كامل سازد، و روزى ديگر نيز به عنوان قضا روزه بگيرد، زيرا كه او پيش از تحقيق و نگريستن به افق به خوردن پرداخته، و از اين رو مى‏بايد روزه را اعاده كند.