ص ١٣
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحَابُ الْأَيْکَةِ أُولٰئِکَ الْأَحْزَابُ |
ترجمه
| ص ١٢ | آیه ١٣ | ص ١٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَصْحَابُ الأیْکَةِ»: صاحبان باغهای فراوان و پردرخت. مراد قوم شعیب است (نگا: حجر / ). «الأحْزَابُ»: اشاره به همان احزابی است که در دو آیه قبل آمده و مشرکان مکّه را گروه اندکی از آنان شمرد.
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۶ سوره ص
- محتواى كلى سوره مباركه ص
- توضيح معناى آيه : والقرآن ذى الذكر بل الذين كفروا فى عزة و شقاق
- بيان سخنان اشراف و بزرگان كفار در ردّ دعوت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسفارش به ادامه پرستش آلهه
- اعراض از سخنان آنان و تهديد و تحقيرشان
- رواياتى درباره شاءن نزول آيات : وعجبوا ان جائهم منذر منهم وقال الكافرون ... و درباره ص
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ أُولئِكَ الْأَحْزابُ «13»
(همان گونه كه) قوم ثمود و لوط و اصحاب بيشه (كه قوم حضرت شعيب بودند) آنان نيز احزابى بودند (كه انبيا را تكذيب كردند).
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ أُولئِكَ الْأَحْزابُ «13»
جلد 11 - صفحه 182
وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ: و قوم ثمود حضرت صالح عليه السلام را، و قوم لوط حضرت لوط را، وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ: و اهل ايكه حضرت شعيب عليه السلام را، أُولئِكَ الْأَحْزابُ: آن گروه مغلوب يعنى قريش كه مكذب تواند، همين گروه هستند كه تكذيب پيغمبران خود كردند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
جُنْدٌ ما هُنالِكَ مَهْزُومٌ مِنَ الْأَحْزابِ «11» كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ عادٌ وَ فِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتادِ «12» وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ أُولئِكَ الْأَحْزابُ «13» إِنْ كُلٌّ إِلاَّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقابِ «14» وَ ما يَنْظُرُ هؤُلاءِ إِلاَّ صَيْحَةً واحِدَةً ما لَها مِنْ فَواقٍ «15»
ترجمه
لشگرى ناقابل در آنجا شكست خورده است از دسته‌ها
تكذيب كردند پيش از آنها قوم نوح و عاد و فرعون صاحب ميخها
و ثمود و قوم لوط و اهل أيكه آنانند دسته‌ها نبودند
همه مگر آنكه تكذيب كردند پيمبران را پس لازم شد عقوبت من
و انتظار نميبرند اينها مگر يك فرياد را نيست براى آن مهلتى.
تفسير
خداوند متعال در تعقيب ردّ كفّار قريش و كسر صولت آنها بر سبيل تحقير فرموده كه لشگر مختصرى باشند در آنجا كه بر خلاف تو قيام نمايند كه شكست خورده باشند از قبيل دستجاتى كه بر خلاف انبياء گذشته قيام نمودند چنانچه مفسّرين فرموده‌اند و قمّى ره فرموده يعنى آنانند دستجاتى كه برخلاف تو در وقت حفر خندق قيام نمايند و بنظر حقير چون آنجنگ را دستجات عرب بپا نمودند و لذا بجنگ احزاب ناميده شد و سوره‌اى بنام آن نازل شده خداوند خواسته اعجاز قرآن را ثابت فرمايد كه در مكّه از ابتداى امر دعوت خبر داده است از آن فتح كه بدون جنگ فقط بقتل عمرو بن عبد ود بدست امير المؤمنين و مرعوب شدن كفّار مكّه و كمك غيبى الهى آنها شكست خورده و متفرّق خواهند شد پس چگونه چنين مردم ناتوانى ميتوانند تصرّف در مقدّرات الهيه و اوضاع سماويّه نمايند و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نبايد بسخنان آنها اعتنا نمايد و از تكذيب آنها دلتنگ شود چون اقوام انبياء سلف هم ايشانرا تكذيب نمودند مانند قوم نوح و عاد و فرعون كه آنحضرت و هود و موسى على نبيّنا و آله و عليهم السلام را تكذيب نمودند و فرعون را ذو الاوتاد گفتند براى آنكه كسيرا كه عذاب ميكرد بچهار ميخ چهار دست و پاى او را بزمين يا تخته‌اى محكم ميكوبيد و ميگذارد به اين باشد تا بميرد چنانچه در علل از امام صادق عليه السّلام نقل نموده و همچنين قوم ثمود و قوم لوط و اهالى أيكه يعنى جنگل كه حضرت صالح و لوط و شعيب انبياء خود را تكذيب نمودند اينها دستجات مختلفى هستند كه هر يك بنوبه خود پيغمبران را تكذيب نموده و مستحق عقوبت شدند و بسزاى خود رسيدند و جند مهزوم از پيغمبر آخر الزمان هم يكى از آنها است اگرچه خودش هم مؤتلف از احزاب باشد و انتظار نميبرند اين
جلد 4 صفحه 461
جماعت قريش يا اين جماعت مخالفين انبياء و دين حق در هر زمان باشند مگر يك صيحه و بانگ نفخه اولى از اسرافيل را كه همه بدون مهلت بميرند يا رجوعى بدنيا براى آنها نباشد چنانچه گفته‌اند و آنكه فواق فاصله ميان دو دوشيدن شير است يعنى باين اندازه هم تأخيرى در مرگ يا رجوعى براى آنها نباشد و خداوند عذاب سماوى را از اين امّت برداشته و عذاب آنها را محوّل بآخرت فرموده و بنظر حقير آيه ناظر بخصوصيّت حال اين امّت براى شرافت پيغمبر آخر الزمان نيست ميخواهد بفرمايد و اين جماعت مخالفين انبيا كه مستحق عقاب شدند بايد منتظر صيحه آسمانى و عذاب ناگهانى خدا باشند كه افاقه و فتور و مهلتى براى آن نيست تا باين بيان انذار و تخويف براى مخالفين پيغمبر خاتم حاصل شود اگر چه خداوند باحترام پيغمبر عذاب بر آنها نازل نفرمايد و ظاهرا فواق مأخوذ از افاقه و مستعمل در هر مهلتى براى استراحت است و بضمّ فاء نيز قرائت شده و لغتى است در آن و بعضى كلمه ما در جند ما را زائده دانسته‌اند و جند مبتدا و مهزوم خبر آن است و مجوّز ابتداء بنكره توصيف آن بما يا بهنا لك يا بيان آن بمن الاحزاب است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
كَذَّبَت قَبلَهُم قَوم‌ُ نُوحٍ وَ عادٌ وَ فِرعَون‌ُ ذُو الأَوتادِ «12» وَ ثَمُودُ وَ قَوم‌ُ لُوطٍ وَ أَصحاب‌ُ الأَيكَةِ أُولئِكَ الأَحزاب‌ُ «13»
تكذيب انبياء كردند پيش از اينکه مشركين قوم نوح و عاد و فرعون صاحب ميخها و ثمود و قوم لوط و اصحاب ايكه اينها احزاب مختلفه بودند.
كَذَّبَت قَبلَهُم براي تسليت خواطر مبارك حضرت رسالت خدا ميفرمايد همين نحوي که اينکه مشركين و كفّار شما را تكذيب ميكنند اقوام قبل هم تكذيب انبياء كردند و به عقوبت گرفتار شدند اينها هم عن قريب به عقوبت خود ميرسند و اقوام قبل:
قَوم‌ُ نُوحٍ که بغرق هلاك شدند در اثر تكذيب نوح.
وَ عادٌ قوم هود که به باد هلاك شدند در اثر تكذيب هود.
وَ فِرعَون‌ُ ذُو الأَوتادِ در تفسير ذو الاوتاد وجوهي گفتند که اقرب از آنها محكم كاري بود از كثرت لشكر و از بين بردن بني اسرائيل و از عمارات و بناهاي مرتفع مثل ميخ محكم كاري ميكرد که خودش گفت: أَ لَيس‌َ لِي مُلك‌ُ مِصرَ وَ هذِه‌ِ الأَنهارُ تَجرِي مِن تَحتِي
جلد 15 - صفحه 221
أَ فَلا تُبصِرُون‌َ- زخرف آيه 50- که به طوفان در اثر تكذيب موسي هلاك شدند.
وَ ثَمُودُ قوم صالح که در اثر تكذيب صالح و پي كردن ناقه بصيحه و صاعقه هلاك شدند.
وَ قَوم‌ُ لُوطٍ که در اثر تكذيب لوط و اتيان بفاحشه به خسف و امطار حجاره هلاك شدند.
وَ أَصحاب‌ُ الأَيكَةِ قوم شعيب که در اثر تكذيب شعيب به رجفه و صاعقه تلف شدند.
أُولئِكَ الأَحزاب‌ُ اينها احزاب شرك و كفر بودند و قوم شما هم از اينکه نوع احزاب هستند و اينها هم در اثر تكذيب شما و اذيت و ظلم و جسارت به شما بعقوبات سخت مهزوم ميشوند و هلاك خواهند شد قلبت آرام باشد و دلت مطمئن صبر كن که
الصبر مفتاح الفرج
است و همين نحو که هلاكت پيشينيان شدّت داشته تا حجت از هر جهت بر آنها تمام شود قوم تو هم مدّت قليلي دارد بزودي ميرسد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 13)- «و (نیز) قوم ثمود و قوم لوط و اصحاب الأیکه [قوم شعیب] اینها احزابی بودند» که به تکذیب پیامبران برخاستند (وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحابُ الْأَیْکَةِ أُولئِکَ الْأَحْزابُ).
آری! اینها شش گروه از احزاب جاهلی و بت پرست بودند که بر ضد پیامبران بزرگی قیام کردند. اما سر انجام عذاب الهی دامانشان را گرفت.
نکات آیه
۱ - قوم ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب)، پیامبران خود را تکذیب کردند. (کذّبت قبلهم قوم ... ثمود و قوم لوط وأصحب لئیکة) مفسران بر این عقیده اند که مقصود از «أصحاب الأیکة» قوم شعیب است.
۲ - قوم نوح، عاد، فرعون، ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب) اقوامى متشکل، همسو و متحد در مخالفت با پیامبران خود (کذّبت قبلهم قوم نوح ... ثمود قوم لوط و أصحب لئیکة أُولئک الأحزاب) برداشت یاد شده از به کار رفتن تعبیر «احزاب» درباره این اقوام، استفاده مى شود.
۳ - قوم نوح، عاد، فرعون، ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب)، اقوامى قدرتمند و بى مانند در مخالفت با رسالت فرستادگان الهى (کذّبت قبلهم قوم نوح ... ثمود ...أصحب لئیکة أُولئک الأحزاب) برداشت یاد شده از تعریف مسند (أُولئک) و مسندالیه (أحزاب) که بر حصر دلالت مى کند استفاده مى شود; یعنى، این اقوام حقیقتاً گروه هاى متشکلى بودند که اقوام دیگر در قوت و شدت مخالفت با پیامبران، مانند آنان نبودند.
موضوعات مرتبط
- اصحاب ایکه: اتحاد اصحاب ایکه ۲; تاریخ اصحاب ایکه ۱; تکذیبگرى اصحاب ایکه ۱; قدرت اصحاب ایکه ۳
- اقوام پیشین: تاریخ اقوام پیشین ۱، ۲، ۳
- انبیا: اتحاد مکذبان انبیا ۲; مکذبان انبیا ۱; ویژگیهاى مکذبان انبیا ۳
- فرعونیان: اتحاد فرعونیان ۲; قدرت فرعونیان ۳
- قوم ثمود: اتحاد قوم ثمود ۲; تاریخ قوم ثمود ۱; تکذیبگرى قوم ثمود ۱; قدرت قوم ثمود ۳
- قوم عاد: اتحاد قوم عاد ۲; قدرت قوم عاد ۳
- قوم لوط: تاریخ قوم لوط ۱; تکذیبگرى قوم لوط ۱; قدرت قوم لوط ۳
- قوم نوح: اتحاد قوم نوح ۲; قدرت قوم نوح ۳
منابع
