الصافات ٧٦
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ نَجَّيْنَاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِيمِ |
ترجمه
| الصافات ٧٥ | آیه ٧٦ | الصافات ٧٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نَجَّیْنَاهُ ...»: (نگا: یونس / ، اعراف / ، شعراء / انبیاء / و ). «الْکَرْبِ»: غم و اندوه (نگا: انعام / ، انبیاء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۱ - ۱۱۳ سوره صافات
- بيان آيات مربوط به منزلت نوح عليه السلام و اجابت دعاى او
- نكته اى درباره اينكه فرمود: سلام على نوح فى العالمين
- بيان آيات مربوط به ابراهيم عليه السلام و دعوت آن جناب
- مراد از قلب سليم داشتن ابراهيم عليه السلام عدم تعلق او به غير خدا است
- وجه اينكه ابراهيم عليه السلام به ستارگان نظر افكند و سپس از بيمارى خود خبر دادفنظر نظرة فى النجوم فقال انى سقيم
- سخنان ابراهيم عليه السلام با بت ها!
- و احتجاج او با بت پرستان
- معنى و وجه اينكه فرمود خدا اعمال شما را خلق كرده والله خلقكم و ما تعملون
- فصلى ديگر از داستان ابراهيم ع
- مراد ابراهيم عليه السلام از اينكه فرمود: انى ذاهب الى ربى سيهدين
- گفتگوى ابراهيم و اسمعيل عليهماالسلام درباره رؤ ياى ذبح و...
- ابراهيم و اسماعيل عليهماالسلام سربلند از آزمايش بزرگ الهى و...
- رواياتى درباره مراد از قلب سليم و اينكه ابراهيم عليه السلام فرمود: انى سقيم
- حديثى از امام رضاع كه مى فرمايد خدا را دو اراده و مشيت است .
- چند روايت درباره داستان ذبح اسمعيل و اينكه ذبيحاسمعيل بوده نه اسحق
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَقَدْ نادانا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ «75» وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ «76»
و همانا نوح، ما را (به فرياد رسى) ندا داد، (و نداى او را اجابت كرديم) پس چه خوب پاسخ دهنده‌اى هستيم. و او و كسانش را از اندوه بزرگ رهانيديم.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (76)
وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ: و نجات داديم و رها ساختيم او و كسان او را، يعنى جماعتى كه در كشتى با او بودند، مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ: از اندوه بزرگ كه غرق يا ايذاى قوم باشد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ (71) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا فِيهِمْ مُنْذِرِينَ (72) فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ (73) إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (74) وَ لَقَدْ نادانا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ (75)
وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (76) وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ (77) وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (78) سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ (79) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (80)
إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (81) ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (82)
ترجمه
و بتحقيق گمراه شدند پيش از آنها بيشتر پيشينيان
و بتحقيق فرستاديم در آنها بيم‌دهندگان را
پس بنگر چگونه بود سر انجام بيم داده‌شدگان
مگر بندگان خدا كه خالص‌شدگانند
و بتحقيق خواند ما را نوح پس هر آينه خوب اجابت كنندگانيم
و نجات داديم او و اهلش را از اندوه بزرگ
و قرار داديم فرزندان او را آنانكه بازماندگانند
و باقى گذارديم براى او در آيندگان
ذكر خير سلام بر نوح در جهانيانرا
همانا ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكارانرا
همانا او است از بندگان ما كه گروندگانند
پس غرق نموديم ديگران را.
تفسير
خداوند متعال براى تسليت خاطر مبارك پيغمبر خود از اصرار قومش بر كفر ميفرمايد قسم بخدا پيشتر از اينها بيشتر مردم سابق گمراه شدند و اين دليل است بر آنكه هميشه در دنيا اكثريّت با كفّار و فجّار بوده و بتحقيق فرستاديم در ميان آنها انبياء عظام و اوصياء كرام را كه بيم ميدادند آنانرا از عذاب خدا و بخرج آنها نميرفت پس ملاحظه كن و ببين چگونه شد عاقبت آنها كه بيم داده شدند و متنبّه نشدند و اصرار بر معصيت نمودند چنانچه قوم تو هم ديدند آثار باقيه آنانرا كه معذّب شدند و شنيدند اخبار آنها را و متأثر نشدند با آنكه بايد به بينند و متنبّه شوند بلى در ميان آنانكه بيم داده شدند كسانى بودند كه خداوند موفق فرمود آنها را بقبول ايمان و اعمال صالحه با نيّت خالص كه نجات يافتند از عذاب و از جمله اقوام سابقه كه معذّب بعذاب الهى شدند قوم نوح اول پيغمبر اولو العزم است كه او خواند ما را بعد از آنكه از ايمان آنها مأيوس شد و نفرين فرمود در باره آنان و ما هم قسم بخدا بخوبى اجابت نموديم ملتمس او را و نجات داديم او و خانواده‌اش را از آزار قوم و اندوه غرق و مشاهده معصيت كه براى اولياء خدا اندوه بزرگ است و قرار داديم اولاد او را آنانكه نام و آثار و ذكر خير ايشان در جهان باقى و برقرار خواهد ماند يا قرار داديم اولاد او را فقط باقى در جهان چون گفته‌اند بعد از آنكه نوح عليه السّلام از كشتى فرود آمد تمام كسانيكه با او بودند مردند جز زنان و فرزندان او لذا او را ابو البشر ثانى ناميدند و فعلا تمام مردم از نسل آنحضرتند
جلد 4 صفحه 436
ولى قمّى ره از امام باقر عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه مراد بقاء حقّ و نبوّت و كتاب و ايمان است در اولاد او و تمام اهل زمين از بنى آدم اولاد نوح عليه السّلام نيستند خدا باو فرمود كه حمل كن در آن از هر جفتى دو عدد و اهلت را مگر كسيكه سبقت گرفته است بر او عذاب از آنان و هر كه ايمان آورده و ايمان نيآورده بودند با او مگر كمى و نيز فرموده در احوال امم سابقه ذرّية من حملنا مع نوح و ظاهرا امام عليه السّلام بآيه اوّل استدلال فرموده براى ردّ بعضى كه گفته‌اند غير از اولاد و زنان آنحضرت همه در كشتى مردند چون مناسب نيست كه كشتى براى نجات اهل ايمان باشد و آنجا بميرند و بآيه دوم استدلال فرموده براى ردّ كسانيكه گفته‌اند بعد از فرود آمدن مردند چون ظاهر ذريّة من حملنا مع نوح ذريّه اهل ايمان از غير اولاد او ميباشد و الّا ذريّة نوح بايد گفته شود در هر حال خداوند فرموده و باقى گذارديم بعد از او نام نيك و ذكر خير او را در امم انبياء تا پيغمبر آخر الزّمان و سلامتى از ما براى او بود در دنيا و آخرت و بنابراين مفعول‌تر كنا محذوف است و سلام از جانب خدا است بر او و قويّا محتمل است مراد آن باشد كه ما باقى گذارديم ذكر خيرى را كه آنسلام و تحيّت مردم و دعاى ملائكه است براى او تا روز قيامت و بنابراين مفعول‌تر كنا جمله سلام على نوح فى العالمين است كه عبارت از تسليم ميباشد و همان ذكر خير است كه باحتمال اوّل حذف شده بود و گفته‌اند براى دفع گزند مار و عقرب گفتن اين سلام نافع است و خدا ميفرمايد ما نيكوكارانرا باين نحو جزاى خير ميدهيم در دنيا چه رسد بآخرت كه دار جزا است همانا او از بندگان مؤمن ما بود كه بالاتر از آن مقامى نيست و بعد از اين مطالب بدانيد كه ما كفّار قوم او را تماما غرق نموديم كه عبرت براى جهانيان باشد و شرح اين قضايا در سور سابقه ذكر شده است.
جلد 4 صفحه 437
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ نَجَّيناه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ مِنَ الكَرب‌ِ العَظِيم‌ِ (76)
و نجات داديم او را و اهل او را که مؤمنين بودند از كرب و هم و غم عظيمي.
و نجات آنها باين بود که امر شد بنوح در ساختن كشتي و امر فرمود به مؤمنين که در كشتي سوار شدند که ميفرمايد خطاب بنوح وَ اصنَع‌ِ الفُلك‌َ بِأَعيُنِنا
جلد 15 - صفحه 164
وَ وَحيِنا هود آيه 39 و فرمود بمؤمنين وَ قال‌َ اركَبُوا فِيها بِسم‌ِ اللّه‌ِ مَجراها وَ مُرساها هود آيه 43 وَ نَجَّيناه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ که اهل نوح همان مؤمنون هستند اما پسر نوح را ميفرمايد إِنَّهُ لَيس‌َ مِن أَهلِك‌َ هود آيه 48 و از اينکه جمله استفاده ميشود که اهل پيغمبر مؤمنين هستند و لو انتساب نسبي و سببي نداشته باشند و غير مؤمن اهل نيست و لو انتساب نسبي و سببي داشته باشد مثل جعفر كذاب و امثال او و عايشه و امثال آن مِنَ الكَرب‌ِ العَظِيم‌ِ که اينها در شكنجه كفار و مشركين بالاخص در خصوص حضرت نوح که آنچه توانستند اذيت كردند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 76)- و لذا در این آیه بلا فاصله می‌فرماید: «و او و خاندانش را از اندوه بزرگ رهایی بخشیدیم» (وَ نَجَّیْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ).
این اندوه بزرگ ممکن است اشاره به سخریه‌های قوم کافر و مغرور، و آزارهای زبانی آنها و هتاکی و توهین نسبت به او و پیروانش باشد، و یا اشاره به تکذیبهای پی در پی این قوم لجوج.
نکات آیه
۱ - نوح(ع) و خاندانش، به عنایت خداوند از اندوه بزرگ نجات یافتند. (و نجّینه و أهله من الکرب العظیم)
۲ - نوح(ع) و خاندانش، به لطف الهى از عذاب طوفان نجات یافتند. (و نجّینه و أهله من الکرب العظیم) مقصود از «اندوه بزرگ» یا طوفان است و یا اذیت و آزار مردم کافر. برداشت یاد شده مبتنى بر دیدگاه نخست است.
۳ - نوح(ع) و خاندانش به وسیله قوم خود، گرفتار غم بزرگ و مشکلات اندوه بار شدند. (و نجّینه و أهله من الکرب العظیم)
۴ - رسالت الهى و تبلیغ دین، مشکلات اندوه بارى را در پى دارد. (و نجّینه و أهله من الکرب العظیم) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که یاد داستان نوح(ع)، به منظور دلدارى به پیامبر(ص) و مؤمنان به آن حضرت است که در مکه، با انواع مشکلات اندوه بار ایجاد شده از سوى کافران و مشرکان، روبه رو بودند.
۵ - نوح(ع)، نجات خود و خاندانش را از دست ستم و اذیت و آزار قوم خود، از خداوند خواستار شده بود. (و لقد نادینا نوح ... و نجّینه و أهله من الکرب العظیم)
۶ - نوح(ع) و خاندانش، از بندگان مخلَص و برگزیده خدا بودند. (إلاّ عباد اللّه المخلصین . و لقد نادینا نوح... و نجّینه و أهله من الکرب العظیم) ذکر داستان نوح(ع) و خاندانش پس از یاد کردن از بندگان خالص خدا در طول تاریخ، مى تواند به منظور بیان الگو و نمونه اى از آن بندگان مخلص باشد.
۷ - دعاى بندگان خالص خدا، مورد استجابت الهى است. (إلاّ عباد اللّه المخلصین . و لقد نادینا نوح فلنعم المجیبون . و نجّینه و أهله من الکرب العظیم)
۸ - نوح(ع)، الگو و مقتداى رسالت مداران الهى و مبلغان دینى (و لقد نادینا نوح ... و نجّینه و أهله من الکرب العظیم) نقل داستان نوح(ع) و پنج پیامبر دیگر و آغاز شدن این نقل با نام آن حضرت، مى تواند به منظور ارائه الگو براى پیامبر(ص) و مؤمنان به ایشان باشد.
۹ - نجات نوح(ع) و خاندانش از غمى بزرگ، از نعمت ها و الطاف الهى به آن حضرت (و لقد نادینا نوح ... و نجّینه و أهله من الکرب العظیم) برداشت یاد شده از آن جا است که آیه شریفه، در مقام برشمردن نعمت هاى اعطا شده به حضرت نوح(ع) و امتنان بر ایشان است.
موضوعات مرتبط
- استمداد: استمداد از خدا ۵
- الگوگیرى: الگوگیرى از نوح(ع) ۸
- انبیا: الگوى انبیا ۸
- بندگان خدا: اجابت دعاى بندگان خدا ۷; فضایل بندگان خدا ۷
- خدا: نعمتهاى خدا ۹
- دین: مشکلات تبلیغ دین ۴
- قوم نوح: درخواست نجات از اذیتهاى قوم نوح ۵; درخواست نجات از ظلم قوم نوح ۵; نقش قوم نوح ۳
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲، ۹
- مبلغان: الگوى مبلغان ۸
- مخلصین: اجابت دعاى مخلصین ۷; فضایل مخلصین ۷
- نعمت: نعمت نجات خانواده نوح(ع) ۹; نعمت نجات نوح(ع) ۹
- نوح(ع): اخلاص خانواده نوح(ع) ۶; اخلاص نوح(ع) ۶; استمداد نوح(ع) ۵; برگزیدگى خانواده نوح(ع) ۶; برگزیدگى نوح(ع) ۶; دعاى نوح(ع) ۵; رفع اندوه خانواده نوح(ع) ۱، ۹; رفع اندوه نوح(ع) ۱، ۹; عبودیت خانواده نوح(ع) ۶; عبودیت نوح(ع) ۶; عوامل اندوه خانواده نوح(ع) ۳; عوامل اندوه نوح(ع) ۳; فضایل خانواده نوح(ع) ۶; فضایل نوح(ع) ۶، ۸; قصه نوح(ع) ۱، ۲، ۳، ۵، ۹; نجات از طوفان نوح(ع) ۲; نجات خانواده نوح(ع) ۱، ۲; نجات نوح(ع) ۱، ۲
منابع
