الروم ٦
ترجمه
| الروم ٥ | آیه ٦ | الروم ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«وَعْدَاللهِ»: واژه (وَعْدَ) مفعول مطلق تأکیدی فعل محذوفی است و تقدیر چنین است: وَعَداللهُ ذلِکَ وَعْداً. مصدر به فاعل خود اضافه شده است. «أَکْثَرَ النَّاسِ»: مراد کافران و مشرکان و منافقانند که چون خدا را به درستی نشناخته‌اند، به وعده‌های الهی باور ندارند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره روم
- اشاره به مضامين و غرض سوره مباركه روم
- وجوهى كه در معناى آيه : ((يومئذ يفرح المؤ منون بنصر الله ...)) و ارتباط آن باقبل (غلبت الروم ...) گفته شده است
- اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده )
- چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا...))
- توضيح مراد از اينكه فرمود: خداوند جهان را جز به ((حق )) و((اجل مسمى )) نيافريد
- دو وجه در معناى آيه : ((ثم كان عاقبة الذين اساؤ ا السوآى ان كذبوا بآيات الله ...))
- نكاتى كه از آيه : ((فسبحان حين تمسون و حين تصبحون وله الحمد...)) استفاده مى شود
- بحث روايتى (نقد رواياتى كه در ذيل آيه : ((غلبت الروم ...)) و شرطبندى با مشركينبر سر غلبه روم نقل شده )
- شرطبندى ابوبكر با مشركين بعد از نزول آيه تحريم قمار بوده است .
نکات آیه
۱ - تقویت جبهه رومیان و چیره ساختن آنان بر ایرانیان، وعده تخلف ناپذیر خداوند به مؤمنان عصر بعثت (سیغلبون ... وعد اللّه لایخلف اللّه وعده) «وعد اللّه» مفعول مطلق فعل محذوف است و نویدهاى خداوند - در آیات قبل - را تأکید مى کند.
۲ - وعده هاى خداوند، قطعى و تخلف ناپذیر است. (لایخلف اللّه وعده)
۳ - اکثر انسان ها، در وفاى خداوند به وعده هاى خویش، گرفتار تردیدند. (لایخلف اللّه وعده و لکنّ أکثر الناس لایعلمون) برداشت بالا، بر این اساس است که به قرینه جمله «لایخلف اللّه وعده» مفعولِ محذوفِ «لایعلمون» همان قطعى بودن وعده هاى خداوند باشد.
۴ - اکثر مردم، از دانش و آگاهى و شناخت حقایق بى بهره اند. (و لکنّ أکثر الناس لایعلمون) براى فعل «لایعلمون» مفعول خاصى آورده نشده است، این احتمال وجود دارد که مراد، نفى علم و آگاهى به صورت کلى باشد; یعنى، بیشتر مردم، اهل علم و دانش نیستند.
۵ - استفاده قرآن کریم از تحولات و حوادث مهم، به منظور جلب نظر مردم به سوى خداوند (غلبت الروم ... للّه الأمر من قبل ... بنصر اللّه ینصر من یشاء ... وعد اللّه لایخلف اللّه وعده) پرداختن به حادثه اى تاریخى، مانند جنگ رومیان و ایرانیان - که خارج از قلمروِ حیاتِ جمعىِ مسلمانان بوده - اگر چه مى تواند به خاطر نگرانى مؤمنان عصر بعثت از شکست معتقدان به کتاب آسمانى (رومیان) باشد، اما تأکید بر خدایى بودن حوادث در آن ماجرا (للّه الأمر... و بنصر اللّه...) مشعر به نکته بالا است.
۶ - تردید در تحقق وعده هاى خداوند، برخاسته از جهل و نادانى است. (لایخلف اللّه وعده و لکنّ أکثر الناس لایعلمون)
۷ - اکثر مردم عصر بعثت، در پیروزى رومیان حتى در صورت وعده خداوند به یارى آنان، دچار تردید بودند. (وعد اللّه ... و لکنّ أکثر الناس لایعلمون) حرف «ال» در «الناس» براى عهد است و - به قرینه آیات بعد که ویژگى هاى اقتصادى قریش را بیان مى کند - به مکیان عصر بعثت اشاره دارد.
موضوعات مرتبط
- اکثریت: جهل اکثریت ۴; شک اکثریت ۳، ۷
- ایرانیان: شکست ایرانیان ۱
- تاریخ: آثار مطالعه تاریخ ۵
- جهل: آثار جهل ۶
- خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۲; شک در وعده هاى خدا ۶; وعده هاى خدا ۱، ۳، ۷
- رومیان: امداد به رومیان ۱; پیروزى رومیان ۱
- گرایشها: زمینه گرایش به خدا ۵
- مؤمنان: پیروزى مؤمنان ۷; مؤمنان صدراسلام ۱
- مردم: اکثریت مردم صدراسلام ۷
- هدایت: روش هدایت ۵
