النمل ١٤
ترجمه
| النمل ١٣ | آیه ١٤ | النمل ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«جَحَدُوا بِهَا»: آنها را انکار کردند و نپذیرفتند. «إِسْتَیْقَنَتْهَا»: آنها را کاملاً باور داشتند و یقیناً می‌دانستند. «ظُلْماً وَ عُلُوّاً»: ستمگرانه و مستکبرانه. از روی ستم و برتری جوئی. با توجّه به معنی اوّل، این دو واژه حال ضمیر (و) در فعل (جَحَدُوا) و به معنی (ظَالِمینَ وَ عَالِینَ) است. و با توجّه به معنی دوم، مفعول له می‌باشند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ... (۰)
بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا کَانُوا... (۱) ثُمَ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ... (۵) فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُ مِنْ... (۰) وَ لَقَدْ أَرَيْنَاهُ آيَاتِنَا کُلَّهَا... (۰) يَا قَوْمِ لَکُمُ الْمُلْکُ... (۰)
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۴، سوره نمل
- معناى ((شهاب )) و ((قبس )) در ((آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون
- وجوه مختلف درباره مراد از ((من فى النار)) در آيه شريفه
- بيان عدم منافات بين تشبيه عصاى موسى عليه السّلام بعد از القاء، به ((ثعبان مبين=مار بزرگ )) و به ((جانّ :مار كوچك ))
- توضيحى درباره جمله ((انى لا يخاف لدى المرسلون )) و بيان اينكه ترس موسىعليه السّلام مذموم نبوده است
- توضيح درباره ((الا من ظلم ثم بدل حسنا...))
نکات آیه
۱ - انکار معجزات الهى، از سوى فرعونیان با وجود یقین درونى به حقانیت آن (و جحدوا بها و استیقنتها أنفسهم) «جَحْد» (مصدر «جحدوا») به معناى نفى و انکار کردن است. «استیقان» (مصدر «إستیقنت») معادل «إیقان» و جمله «استیقنتها أنفسهم» حال براى ضمیر فاعل در «جحدوا» است; یعنى، در حالى که جان هاى آنان به الهى بودن آیات یقین داشت باز آنها را انکار کردند.
۲ - آیات الهى، روشن و قابل درک براى همه جان ها و وجدان ها، حتى حق ستیزترین انسان ها (فلمّا جاءتهم ءایتنا مبصرة ... و جحدوا بها و استیقنتها أنفسهم)
۳ - روحیه ستمگرى و جاه طلبى فرعونیان، عامل موضع گیرى آنان در برابر آیات الهى (و جحدوا بها... ظلمًا و علوًّا)
۴ - پیام و رسالت پیامبران الهى، ناسازگار با روحیه ظلم و جاه طلبى (و جحدوا بها و استیقنتها أنفسهم ظلمًا و علوًّا)
۵ - توصیه الهى به تأمل در سرنوشت تباه فرعونیان (فانظر کیف کان عقبة المفسدین)
۶ - اضمحلال شکوه و شوکتِ مفسدان جاه طلب تاریخ، شایان عبرت و درس آموزى (کیف کان عقبة المفسدین)
۷ - فرعونیان، مردمى فسادگر فانظر کیف کان عقبة المفسدین
۸ - ظلم و جاه طلبى، فسادگرى است. ظلمًا و علوًّا . فانظر کیف کان عقبة المفسدین
۹ - فسادگرى، ریشه بلاها و تباهى هاى جامعه فرعونى (فانظر کیف کان عقبة المفسدین)
۱۰ - مفسدان، داراى فرجامى شوم (فانظر کیف کان عقبة المفسدین)
روایات و احادیث
۱۱ - «عن أبى عمرو الزبیرى عن أبى عبداللّه قال: قلت له أخبرنى عن وجوه الکفر فى کتاب اللّه قال: الکفر فى کتاب اللّه على خمسة أوجه: فمنها کفر الجحود على معرفة و هو أن یجحد الجاحد و هو یعلم أنّه حق قد استقر عنده و قد قال اللّه عزّوجلّ: «و جحدوا بها و استیقنتها أنفسهم ظلماً و علوّاً»;[۱] از ابوعمر زبیرى نقل شده که گفت: به امام صادق(ع) عرض کردم: مرا از اقسام کفر - که در کتاب خدا آمده است - خبر ده؟ فرمود: کفر در کتاب خدا بر پنج قسم است: یکى از آنها کفر انکارى است با وجود شناخت و آن این است که انکارکننده چیزى [از آیات الهى] را منکر شود در حالى که مى داند آن چیز حتماً حق است. خداوند عزّوجلّ فرموده است: «و جحدوا بها و استیقنتها أنفسهم ظلماً و علوّاً»...».
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: تکذیب آیات خدا ۱۱; سهولت فهم آیات خدا ۲; عوامل تکذیب آیات خدا ۳; وضوح آیات خدا ۲
- انبیا: تعالیم انبیا ۴; ظلم ستیزى انبیا ۴
- بلایا: منشأ بلایا ۹
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۹; عوامل انحطاط جامعه ۹
- جاه طلبان: افساد جاه طلبان ۸
- جاه طلبى: موانع جاه طلبى ۴
- خدا: توصیه هاى خدا ۵
- ظالمان: افساد ظالمان ۸
- عبرت: عوامل عبرت ۶
- فرعونیان: آثار جاه طلبى فرعونیان ۳; آثار ظلم فرعونیان ۳; افساد فرعونیان ۷; عوامل حق ناپذیرى فرعونیان ۳; لجاجت فرعونیان ۱; مطالعه فرجام فرعونیان ۵; یقین فرعونیان ۱
- فساد: آثار فساد ۹
- کفر: اقسام کفر ۱۱
- مفسدان: زوال قدرت مفسدان ۶; عبرت از فرجام مفسدان ۶; فرجام شوم مفسدان ۱۰
- موسى(ع): تکذیب معجزه موسى(ع) ۱; حقانیت معجزه موسى(ع) ۱
منابع
- ↑ کافى، ج ۲، ص ۳۸۹، ح ۱; نورالثقلین، ج ۴، ص ۷۵- ، ح ۸.
