الفرقان ٤٥

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۰۸ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

آیا ندیدی چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می‌خواست آن را ساکن قرار می‌داد؛ سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم!


الفرقان ٤٤ آیه ٤٥ الفرقان ٤٦
سوره : سوره الفرقان
نزول : ٦ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَدَّ الظِّلَّ ...»: سایه را همه جا گستر کرده است. اشاره به این است که سایه گاهی بر قسمت شرقی و گاهی بر قسمت جنوبی کره زمین می‌افتد، و بر اثر گردش زمین به دور خود، شب و روز تولید می‌گردد و سایه و روشنی همه جا را به نوبه فرا می‌گیرند، و بر اثر گردش زمین به دور خورشید، فصول چهارگانه تشکیل، و قطب شمال و قطب جنوب هم مانند سایر نقاط زمین به طور متناوب از نور و سایه برخوردار می‌شوند. «عَلَیْهِ دَلِیلاً»: رهنمون به آن. بیانگر آن. اشاره به این است که خورشید شناساننده تاریکی است، چرا که ضدّ به ضدّ شناخته می‌شود. «ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلاً»: این جمله عطف بر جمله (مَدَّ الظِّلَّ) است، و (وَ لَوْ شَآءَ رَبُّکَ لَجَعَلَهُ سَاکِناً) میان آنها جمله معترضه است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - امتداد و گسترانیدن سایه ها، نمودى روشن از ربوبیت خداوند (ألم تر إلى ربّک کیف مدّ الظلّ)

۲ - خداوند، فراخوان انسان ها به شناخت ربوبیت او با مطالعه در پدیده هاى آفرینش (ألم تر إلى ربّک کیف مدّ الظلّ) استفهام در «ألم تر...» تقریرى و متضمن معناى تشویق است.

۳ - پى نبردن انسان به ربوبیت خداوند از راه امتداد و گسترانیدن سایه ها، از جانب او، جاى شگفتى دارد. (ألم تر إلى ربّک کیف مدّ الظلّ) برداشت فوق، بر این احتمال استوار است که استفهام در «ألم تر...» از نوع استفهام تعجبى باشد; چنان که نظر بسیارى از مفسران و ادبا (مانند ابن هشام در کتاب «مغنى اللبیب») مطابق همین احتمال است.

۴ - خداوند، توانا بر متوقف کردن حرکت سایه ها و بازایستاندن آنها از کم و زیاد شدن (الظلّ و لو شاء لجعله ساکنًا)

۵ - حرکت سایه ها و کم و زیاد شدن آنها، برخاسته از مشیت خداوند است. (و لو شاء لجعله ساکنًا)

۶ - خورشید، دلیل و راهنماى انسان ها بر حرکت سایه ها و مقدار امتداد و گسترده شدن آنها (کیف مدّ الظلّ ... ثمّ جعلنا الشمس علیه دلیلاً)

۷ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله «ألم تر إلى ربّک کیف مدّ الظلّ» فقال الظلّ ما بین طلوع الفجر إلى طلوع الشمس; از امام باقر(ع) درباره قول خدا «...مدّ الظلّ» فرمود: مراد سایه بین طلوع فجر تا طلوع خورشید است». ۱- تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۱۵; نورالثقلین، ج ۴، ص ۲۲، ح ۷۰.

موضوعات مرتبط

  • آفرینش: آثار مطالعه آفرینش ۲
  • آیات خدا: آیات آفاقى ۳
  • امور: امور شگفت آور ۳
  • خدا: آثار مشیت خدا ۵; دعوت به خدا شناسى ۲; دعوتهاى خدا ۲; دلایل خدا شناسى ۳ ; قدرت خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱
  • خورشید: فواید خورشید ۶
  • سایه : مراد از سایه ۷; منشأ امتداد سایه ها ۳، ۵; منشأ توقف سایه ها ۴; منشأ حرکت سایه ها ۴، ۵; منشأ کاهش سایه ها ۵; نشانه امتداد سایه ها ۶; نشانه حرکت سایه ها ۶; نقش امتداد سایه ها ۱، ۳

منابع