النور ٦٠
ترجمه
| النور ٥٩ | آیه ٦٠ | النور ٦١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْقَوَاعِدُ»: جمع قاعد. زنان پیر و فرتوتی که از حیض باز ایستاده‌اند و نازا شده و میل زناشوئی و جاذبه جنسی را کاملاً از دست داده باشند. «لا یَرْجُونَ نِکاحاً»: امیدی به ازدواج ندارند، چرا که دیگر بدانان رغبتی نیست و آتش دلدادگی و دلباختگی خودشان در دلشان فرو مرده است. «أَن یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ»: این که لباسهای خود را زمین بگذارند. مراد (خِمار) و (جَلابیب) مذکور در سوره نور آیه ، و سوره احزاب آیه است که روسری و چارقد و مقنعه و جامه‌های رویین می‌باشد. «غَیْرَ»: حال است. «مُتَبرِّجاتٍ»: خارج‌شوندگان از حشمت. زنان آرایش کرده و زینت و زیبائی خود را نشان دهنده. «یَسْتَعْفِفْنَ»: عفّت پیشه کنند. مراد حفظ حجاب برابر سوره نور آیه ، و سوره احزاب آیه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۸ - ۶۴، سوره نور
- بيان آياتى كه متضمن پاره اى از احكام و آداب معاشرت است
- بيان يك استثنا از عموم حكم حجاب
- معناى اينكه فرمود: ((فاذا دخلتم بيوتن فسلموا على انفسكم ))
- نهى از بى اعتنايى كردن به دعوت و فراخوانىرسول اللّه (صلى اللّه عليه و آله ) و شانه خالى كردن از احضار و تكليف او (لا تجعلوادعاء الرسول ...)
- (رواياتى در باره مفاد و شاءن نزول پاره از از آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - حجاب و پوشش براى زنان سالخورده و ناامید از زناشویى و بى میل به امور جنسى واجب نیست. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ) «ثوب» (مفرد «ثیاب») به معناى پیراهن است; ولى مقصود از آن در آیه شریفه - به قرینه آیه قبل که درباره درآوردن پیراهن در وقت خواب و استراحت است - روپوش و پوشش هاى مخصوص زنان مسلمان است; نه این که به معناى عریان شدن باشد.
۲ - اجتناب از آرایش و خودآرایى، شرط جواز حجاب نداشتن زنان سالخورده و نا امید از زناشویى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ غیر متبرّجت بزینة) ۳ - آرایش و خودآرایى زنان - حتى سالخوردگان نا امید از زناشویى - در برابر نامحرمان ممنوع است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة)
۴ - ناامیدى از زناشویى و بى میلى نسبت به امور جنسى، نشان سالخوردگى زنان و مجوز فرونهادن حجاب و پوشش براى آنان است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) جمله «الّ-تى لایرجون نکاحاً» صفت و قید توضیحى براى «و القواعد من النساء» و بیان کننده مقصود از آن است.
۵ - آرایش و خودآرایى زنان در برابر نامحرمان، امرى مهم و غیر قابل اغماض در نظام اسلامى (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) ممنوعیت زنان سالخورده و بى میل به امور جنسى از خودآرایى، مى تواند گویاى مطلب یاد شده باشد.
۶ - غریزه و جاذبه هاى جنسى، از نیرومندترین غریزه ها و جاذبه ها است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) پیشگیرى از طغیان غریزه جنسى و روابط ناسالم جنسى فلسفه مهم حجاب و پوشش زنان است. بنابراین ممنوعیت زنان سالخورده از خودآرایى در برابر نامحرمان، مى رساند که غریزه جنسى و جاذبه هاى آن، آنقدر نیرومند است که ممکن است خودآرایى سالخوردگان نیز غریزه جنسى انسان را تحریک کرده و به طغیان وادارد.
۷ - احکام و قوانین اسلام، مطابق با ضرورت ها و واقعیت هاى موجود در زندگى و متناسب با توانایى ها و مقدورات بشرى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهن جناح أن یضعن ثیابهنّ غیر متبرّجت بزینة) سخت گیرى اسلام نسبت به مسأله حجاب و پوشش زنان و استثنا کردن زنان سالخورده و آسان گرفتن بر آنان در این مسأله نشانگر مطلب یاد شده است.
۸ - حجاب و پوشش براى زنان سالخورده و بى رغبت به زناشویى، بهتر و سودمندتر از بى حجاب و بى پوشش بودن آنان است. (و القوعد من النساء ... لیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و أن یستعففن خیر لهنّ) برداشت یاد شده، مبتنى بر این است که مقصود از «عفت» خویشتن دارى زنان سالخورده از فرو نهادن حجاب و پوشش خود باشد که در جمله پیش از آن سخن به میان آمده است.
۹ - حجاب و پوشش زنان، نشان عفت آنان و حافظ پاکدامنى ایشان (و القوعد من النساء ... فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و أن یستعففن خیر لهنّ) آیه شریفه به زنان سالخورده، یادآور مى شود که رعایت حجاب براى آنان بهتر از بى حجابى است - هر چند آنان مجاز به ترک حجاب اند - و خداوند از این مسأله به «عفت گزینند و خویشتن دارى کنند» تعبیر فرموده است. این تعبیر مى تواند گویاى این حقیقت باشد که حجاب، نشان عفت و حافظ پاکدامنى زنان است.
۱۰ - عفت و پاکدامنى براى زنان - حتى سالخوردگان - در جهت خیر و صلاح خود آنان است. (و أن یستعففن خیر لهنّ)
۱۱ - خداوند، سمیع (شنوا) و علیم (دانا) است. (و اللّه سمیع علیم)
۱۲ - توجه و اعتقاد به شنوایى و دانایى خداوند، بازدارنده آدمى از گناه و قانون شکنى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهن جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و اللّه سمیع علیم) جمله «و اللّه سمیع علیم» استینافیه تعلیلیه و در مقام تهدید زنانى است که احیاناً بخواهند از حکم حجاب و عفاف سرپیچى کنند و یا از موارد استثنا، سوء استفاده کنند. از این رو آمدن چنین جمله اى و یادآورى صفت شنوایى و دانایى خداوند، مى تواند اشاره به نکته یاد شده باشد.
۱۳ - «عن أبى عبداللّه(ع) انه قرأ «أن یضعن ثیابهنّ» قال الخمار والجلباب ...; امام صادق(ع) در پى تلاوت آیه «أن یضعن ثیابهنّ» فرمود: مراد روسرى و روپوش است...». ۱- کافى، ج ۵، ص ۵۲۲، ح ۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۶۲۳، ح ۲۳۷.
موضوعات مرتبط
- احکام ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۳: ویژگیهاى احکام ۷
- اسماء و صفات: سمیع ۱۱; علیم ۱۱
- پیرزن: حجاب پیرزن ۱، ۲، ۴، ۸; زینت پیرزن ۳; محدوده حجاب پیرزن ۱۳
- پیرى: نشانه هاى پیرى ۴
- تکلیف: قدرت در تکلیف ۷
- حجاب: احکام حجاب ۱، ۱۳; اهمیت حجاب ۸، ۹; شرایط ترک حجاب ۲
- دین: دن و عینیت ۷
- ذکر: آثار ذکر شنوایى خدا ۱۲; آثار ذکر علم خدا ۱۲
- زن : احکام زینت زن ۳
- زینت: اجتناب از زینت ۲
- عفت: اهمیت عفت ۱۰; خیریت عفت ۱۰; نشانه هاى عفت ۹
- عقیده: آثار عقیده به شنوایى خدا ۱۲; آثار عقیده به علم خدا ۱۲
- غریزه جنسى: قدرت غریزه جنسى ۶
- قانون: موانع قانون شکنى ۱۲
- گناه: موانع گناه ۱۲
- نامحرم: زینت در برابر نامحرم ۵
- یأس: یأس از ازدواج ۴
