الأنبياء ٩١
ترجمه
| الأنبياء ٩٠ | آیه ٩١ | الأنبياء ٩٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَحْصَنَتْ»: مصون و محفوظ داشت. «فَرْجَهَا»: عورت خود را. کنایه از پاکدامنی و عفّت است. «أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا»: خود را از آمیزش با مرد، چه از راه حلال و چه از راه حرام، به دور داشت، خویشتن را از آلودگی به بی‌عفّتی مصون و محفوظ کرد و عفیف و پاکدامن زیست. «نَفَخْنَا»: مراد از نفخ و دمیدن، پدید آوردن رازی از رازهای الهی در شکم مریم است که در پرتو آن حیات جنینی فرزندش عیسی برقرار و بر دوام گردد (نگا: حجر / ). «مِن رُّوحِنَا»: از روح متعلّق به خود. مراد از چنین اضافه‌ای بیان عظمت شی‌ء مورد نظر است. به اصطلاح اضافه تشریفیّه است، همچون: بَیْتُ الله. شَهْرُ الله. صُنْعُ الله (نگا: نمل / ). «آیَةً»: دلیل و نشانه قدرت.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَا أَهْلَ الْکِتَابِ لاَ تَغْلُوا... (۲) قَالَ کَذٰلِکِ قَالَ رَبُّکِ هُوَ... (۲) وَ مَرْيَمَ ابْنَةَ عِمْرَانَ الَّتِي... (۵)
قَالَ کَذٰلِکِ قَالَ رَبُّکِ هُوَ... (۲) إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئاً... (۰)
تفسیر
- آيات ۷۸ - ۹۱ سوره انبياء
- بيان آيه : ((و داود و سليمان اذيحكمان ...(( و شرح اينكه حكم آن دو جناب حكم واحد ومصون از خطا بوده است
- بررسى عقلى احتمالات مسئله و متعين شدن اينكه حكم سليمان و داود حكم واحدى بوده است
- تاءييد مطلبه به روايات وارده
- معناى تسخير كوهها و مرغ ها با داوود (عليه السلام )
- معناى اينكه صنعت لبوس را به داود تعليم كرديم
- مقصود از جريان بادبه امر سليمان (عليه السلام ) به سوى سرزمين شام (ولسليمانالريح عاصفة ...)
- معناى اينكه ذوالفنون (يونس عليه السلام ) ((ذهب مغاضا فظن ان لن نقدر عليه (( واينكه سپس در ظلمات ندا كرد: ((ان لا اله الا انى كنت من الظالمين ((
- بحث روايتى
- رواياتى ديگر در ذيل آياتى كه به ايوب ، يونس ، زكريا، و مريم (عليهم السلام )اشاره داشتند
نکات آیه
۱- داستان حضرت مریم و پاک دامنى و فرزنددار شدن او، درس آموز و شایسته یاد و یادآورى است. (و التى أحصنت فرجها فنفخنا فیها) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «التى» منصوب به عامل مقدرى چون «أذکر» یا «أذکروا» باشد.
۲- مریم(س)، زنى عفیف و پاک دامن و داراى مقامى بلند در پیشگاه خداوند (والتى أحصنت فرجها ) «إحصان» (مصدر «أحصنت») به معناى منع و بازداشتن است و «فرج» در اصل به معناى شکاف میان دو شىء مانند (شرمگاه و...) است. منع و بازداشتن فرج، کنایه از پاک دامنى و عفاف است.
۳- عفت و پاک دامنى، از برجسته ترین اوصاف زنان و از بهترین کمالات آنان است. (والتى أحصنت فرجها ) برداشت یاد شده به خاطر این است که خداوند در مقام توصیف و تمجید مریم(س) - که در این آیات نام او در ردیف پیامبران قرار گرفته - صفت عفت و پاک دامنى او را یادآور شده است.
۴- باردارى مریم(س) و تولد حضرت مسیح(ع) با دمیده شدن روح الهى در او بود. (فنفخنا فیها من روحنا )
۵- روح ، پدده ا لطف است . (فنفخنا فیها من روحنا ) تعبر از القا روح در جسم با کلمه «نفخ» - که به معنا ادخال هوا در اجسام است - بانگر مطلب فوق م باشد.
۶- عفت و پاک دامنى مریم(س)، زمینه ساز برخوردارى وى از عنایات ویژه الهى بود. (التى أحصنت فرجها فنخنا فیها من روحنا ) تقدم عبارت «والتى أحصنت فرجها» بر «فنفخنا فیها من روحنا» مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.
۷- بهره مندى از عنایات و الطاف خداوند، نیازمند بودن زمینه هاى لایق و مستعد است. والتى أحصنت فرجها فنفخنا فیها
۸- عفت و پاک دامنى، راه تکامل و تعالى زن و زمینه ساز برخوردارى او از الطاف و عنایات الهى (والتى أحصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا ) برداشت یاد شده به خاطر این است که عفت و پاک دامنى مریم(س) موجب شد که او رشد پیدا کند و به حدى برسد که از الطاف ویژه الهى برخوردار گشته و روح بلند حضرت مسیح(ع) با عنایت الهى در او دمیده شود.
۹- فرزند مریم(س) (عیسى(ع))، پرتو روح الهى و داراى مقامى بس بلند در پیشگاه خداوند (فنفخنا فیها من روحنا ) اضافه «روح» به «نا» اضافه تشریفى و براى بیان شرافت و عظمت این روح است.
۱۰- مریم(س) و فرزندش عیسى(ع)، آیت الهى و نشانه رمز و راز آفرینش خداوندى براى جهانیان (و جعلنها و ابنها ءایة للعلمین )
۱۱- تجلّى عظمت و قدرت الهى در باردارى مریم(س) و تولد اعجاز آمیز عیسى(ع) (و جعلنها و ابنها ءایة للعلمین )
۱۲- مریم(س) برخوردار از منزلتى والا و مقامى بلند در پیشگاه خداوند و شخصیتى جهانى (والتى أحصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا و جعلنها و ابنها ءایة للعلمین) برداشت یاد شده با توجه به سه نکته است: ۱- «التى» منصوب به عامل مقدرى چون «أذکر» یا «أذکروا» است که دراین صورت فرمان به یادآورى داستان مریم(س) براى همه انسان ها است. ۲- نام مریم(س) در ردیف پیامبران الهى قرار گرفت و به دنبال نام آنان آمد. ۳-خداوند مریم(س) را آیت خود براى جهانیان معرفى کرد (و جعلناها و ابنها آیة للعالمین).
موضوعات مرتبط
- آفرینش: رازهاى آفرینش ۱۰
- استعدادها: نقش استعدادها ۷
- خدا: روح خدا ۴; زمینه لطف خدا ۷، ۸; نشانه هاى روح خدا ۹; نشانه هاى قدرت خدا ۱۱
- ذکر: ذکر قصه مریم(ع) ۱
- روح: حقیقت روح ۵; لطافت روح ۵
- زن: اهمیت عفت زن ۳; عوامل تکامل زن ۸; کمال زن ۳
- عبرت: عوامل عبرت ۱
- عفت: آثار عفت ۸
- عیسى(ع): اعجاز ولادت عیسى(ع) ۱۱; عیسى(ع) از آیات خدا ۱۰; فضایل عیسى(ع) ۱۰; مقامات عیسى(ع) ۹
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶
- مریم(ع): آثار عفت مریم(ع) ۶; اعجاز باردارى مریم(ع) ۱۱; تقرب مریم(ع) ۱۲; شخصیت مریم(ع) ۱۲; عبرت از قصه مریم(ع) ۱; عفت مریم(ع) ۱، ۲; فضایل مریم(ع) ۲، ۶، ۱۰، ۱۲; قصه مریم(ع) ۴; مریم(ع) از آیات خدا ۱۰; منشأ باردارى مریم(ع) ۴; نفخ روح در مریم(ع) ۴
