البقرة ٢٣

وَ إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ فِي‌ رَيْبٍ‌ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى‌ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ‌ مِثْلِهِ‌ وَ ادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ‌ مِنْ‌ دُونِ‌ اللَّهِ‌ إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ صَادِقِينَ‌

ترجمه

و اگر در باره آنچه بر بنده خود [= پیامبر] نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، فرا خوانید اگر راست می‌گویید!

و اگر در آنچه بر بنده‌ى خويش نازل كرده‌ايم شك داريد، سوره‌اى مانند آن بياوريد و شاهدان خود را غير از خدا فراخوانيد اگر راست مى‌گوييد

و اگر در آنچه بر بنده خود نازل كرده‌ايم شك داريد، پس -اگر راست مى‌گوييد- سوره‌اى مانند آن بياوريد؛ و گواهان خود را -غير خدا- فرا خوانيد.

و اگر شما را شکّی است در قرآنی که بر بنده خود (محمد صلّی اللَه علیه و آله و سلّم) فرستادیم، پس بیاورید یک سوره مانند آن، و گواهان خود را بخوانید به جز خدا، اگر راست می‌گویید.

و اگر در آنچه ما بر بنده خود] محمّد (صلی الله علیه وآله)] نازل کرده ایم، شک دارید [که وحی الهی است یا ساخته بشر] پس سوره ای مانند آن رابیاورید، و [برای این کار] غیر از خدا، شاهدان و گواهان خود را [از فُصحا و بُلغای بزرگ عرب به یاری] فرا خوانید، اگر [در گفتار خود که این قرآن ساخته بشر است نه وحی الهی [راستگویید.

و اگر در آنچه بر بنده خويش نازل كرده‌ايم در ترديد هستيد، سوره‌اى همانند آن بياوريد و جز خداى همه حاضرانتان را فراخوانيد اگر راست مى‌گوييد.

و اگر از آنچه بر بنده خویش فرو فرستاده‌ایم، شک دارید، اگر راست می‌گویید سوره‌ای همانند آن بیاورید و از یاورانتان در برابر خداوند، یاری بخواهید

و اگر در باره آنچه بر بنده خويش فرو فرستاديم در شك و گمانيد سوره‌اى مانند آن- يا از كسى همانند او

اگر درباره آنچه بر بنده خود نازل کرده‌ایم، دچار شکّ و دودلی هستید، سوره‌ای همانند آن را بسازید (و ارائه دهید) و گواهان خود را بجز خدا (که بر صدق قرآن گواهی می‌دهد) فرا خوانید (تا بر صدق چیزی که آورده‌اید و همسان قرآنش می‌دانید، شهادت دهند) اگر راستگو و درستکارید.

و اگر از آنچه بر بنده‌ی (ویژه)‌مان به تدریج نازل کردیم در (ژرفای) شکی مستند بوده‌اید پس - اگر (از) راستان (در گفتار و کردار) بوده‌اید - سوره‌ای از (شخصی) همانندش [:این بندة ما] و از (کتابی) همانندش [:این کتاب] بیاورید؛ و گواهان خود را (هم) – از غیر خدا – فراخوانید.

و اگر در شکّی هستید بدانچه فرستادیم بر بنده خود پس بیارید سوره‌ای همانند آن و بخوانید گواهان خویش را جز خدا اگر هستید راستگویان‌

البقرة ٢٢	آیه ٢٣	البقرة ٢٤
سوره : سوره البقرة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«رَیْبَ»: شکّ و گمان. «عَبْدِنَا»: بنده ما که محمّد است. «شُهَدَآئَکُمْ»: شُهَدَآء جمع شهیدِ به معنی شاهِد است، یعنی: گواهان. همدمان. کسانی که گواهی دهند که شما برحق هستید. «مِن دُونِ»: بجز. غیر از.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا کَانَ‌ هٰذَا الْقُرْآنُ‌ أَنْ‌... (۵) أَمْ‌ يَقُولُونَ‌ افْتَرَاهُ‌ قُلْ‌... (۸) أَمْ‌ يَقُولُونَ‌ افْتَرَاهُ‌ قُلْ‌... (۸) قُلْ‌ لَئِنِ‌ اجْتَمَعَتِ‌ الْإِنْسُ‌... (۴) قُلْ‌ فَأْتُوا بِکِتَابٍ‌ مِنْ‌ عِنْدِ... (۴)

تفسیر

• آيات ۲۱ ۲۵بقره
• اعجاز و ماهيت آن
• اعجاز قرآن
• اعجاز قرآن فقط از نظر اسلوب كلام يا جهتى ديگر از جهات ، به تنهائى نيست
• عموميت اعجاز قرآن براى تمامى افراد انس و جن
• مزايايى كه قرآن مشتمل بر آن است فوق طاعت بشرى است
• طرح يك سؤ ال درباره تحدّى قرآن و پاسخ به آن
• تحدى قرآن به علم
• معارف قرآن كريم باقى و ابدى است و قانون تحول و تكامل آنرا كهنه نمى سازد
• تحدى بكسى كه قرآن بر وى نازل شده
• سخنان بى اساس دشمنان اسلام در اينكه پيامبر معارف و علوم را از ديگران آموخته است
• تحدى قرآن كريم به خبرهائيكه از غيب داده
• نمونه هاى ديگرى از آيات قرآنى كه درباره امور غيبى است
• اخبار از حقايق علمى كه در زمان نزول قرآن در هيچ جاى دنيا اثرى از آن وجود نداشته است
• تحدى قرآن باينكه اختلافى در آن نيست
• اشكال بر ادعاى عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن ۱۰۵
• رفع شبهه درباره نسخ كه در قرآن صورت گرفته
• تحدى قرآن به بلاغت
• نمونه هائى از معارضاتى كه با قرآن شده
• دو شبهه پيرامون اعجاز بلاغت قرآن
• اعتقاد به ((صرف )) درباره معجزه بودن قرآن
• نادرستى اعتقاد به صرف
• آياتى از قرآن كريم كه ظهور در خلاف اعتماد بر صرف دارد
• پاسخ به دو شبهه ياد شده و توضيح اينكه چگونه بلاغت قرآن معجزه است
• در محدوديت قوه مدركه انسان
• معارف قرآنى متكى بر حقايقى ثابت و لايتغير است و اختلاف و دگرگونى در آن راه ندارد
• شروط حصول بلاغت بتمام معناى كلمه
• حق يكى است و چون قرآن حق است ميان اجزاء آن اختلاف نيست
• معجزه در قرآن بچه معنا است ؟ و چه چيز حقيقت آنرا تفسير مى كند؟
• اثبات بى پايگى سخنان عالم نمايانى كه در صدد تاءويل آيات داله بر وقوع معجزه ، بر آمده اند در چند فصل
• ۱ قرآن قانون عليت عمومى را مى پذيرد
• ۲ قرآن حوادث خارق عادت را مى پذيرد
• دو فرق بين وقايع عادى و معجزه خارق عادت
• كارهاى خارق العاده و توجيه علماء روانكاو از آنها
• معجزه و خوارق عادات نيز مستند به علل و اسباب هستند
• آيه (قد جعل اللّه شى ء قدرا) دلالت دارد بر صحت احتمال دوم
• بيان اينكه فقط خداوند به نظام و ارتباط بين موجودات آگاهى دارد در آيات قرآنى
• ۳ قرآن در عين اينكه حوادث مادى را بعلل مادى نسبت ميدهد بخدا هم منسوب ميدارد
• ۴ قرآن كريم براى نفوس انبياء تاءثيرى در معجزات قائل است
• تمامى امور خارق العاده مستند به مبادئى نفسانى و مقتضياتى ارادى هستند
• ۵ قرآن كريم همانطور كه معجزات را بنفوس انبياء نسبت ميدهد، بخدا هم نسبت ميدهد.
• بيان اينكه اراده و فعل انسان موقوف به اراده و فعل خدا است
• ۶ قرآن معجزه را به سببى نسبت ميدهد كه هرگز مغلوب نميشود.
• تفاوت بين سحر و معجزات و كرامات
• اشكال بر حجيت معجزه
• بيان جهت اعجاز معجزات و پاسخ به اشكال مذكور
• ۷ قرآن كريم معجزه را برهان بر حقانيت رسالت ميداند، نه دليلى عاميانه .
• جواب اشكال مطرح شده
• دو نوع عكس العمل مردم در انكار دعوى انبياء (ع )
• احتجاجاتى كه عليه رسول اكرم (ص ) شده و خداوند آنها را رد كرده است
• احتجاج بر توقع نزول فرشته و ديدن خداوند و ملائكه و رد آن در قرآن كريم
• درخواست معجزه بعنوان حجت و شاهد از انبياء براى پذيرش دعوت آنها
• بيان علت درخواست معجزه توسط امتهاى مختلف با ذكر يكمثل
• انحراف جمعى از اهل علم معاصر با تفسير مادى حقائق دينى و از آنجمله معجزه
• نتائجى كه اين گروه از تئوريها و فرضيات خود گرفته اند
• با عينك مادى معنويات و ماوراى طبيعت را نمى توان ديد
• ديدگاه دو گروه از اهل علم درباره حقايق نامبرده
• توضيح ((فاتقوا النار التى وقودها الناس والحجارة ...))
• آدمى در جهان ديگر جز آنچه خودش در اين جهان براى خود تهيه كرده چيزى ندارد
• بحث روايتى (شامل يك روايت درباره ((ازواج مطهره )))

• آيه ۲۳ - ۲۴
• آيه و ترجمه
• تفسير:
• قرآن معجزه جاويدان
• نكته ها:
• ۱ چرا پيامبران به معجزه نياز دارند؟
• قرآن معجزه جاودانى پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم )
• جاودانى و جهانى بودن قرآن
• روحانى بودن :
• آيا قرآن دعوت به مقابله كرده است ؟
• از كجا كه مثل آن را نياورده اند؟!
• گواهى ديگران درباره قرآن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - قرآن کتابى است که خداوند، آن را بر پیامبر خویش نازل کرده است. (مما نزلنا على عبدنا)

۲ - پیامبر (ص) عبد خدا و داراى مقامى والا در بندگى اوست. (مما نزلنا على عبدنا)

۳ - عبد و بنده خدا بودن از ارزشهاى والاى انسانى است. (مما نزلنا على عبدنا) از اینکه پیامبر اکرم (ص) به بندگى خدا توصیف شده، معلوم مى شود: عبد و بنده خدا بودن از ارزشهاى والاى انسانى است.

۴ - قرآن و یکایک سوره هاى آن، معجزه است. (فأتوا بسورة من مثله)

۵ - قرآن، سندى اساسى براى اثبات رسالت پیامبر (ص) است. (و إن کنتم فى ریب ... إن کنتم صدقین)

۶ - مخالفان رسالت درباره آسمانى بودن قرآن و نزولش از جانب خدا، اظهار تردید مى کردند. (و إن کنتم فى ریب مما نزلنا على عبدنا)

۷ - قرآن منزّه از آن است که در آسمانى بودنش، شک و تردید روا باشد. (و إن کنتم فى ریب مما نزلنا على عبدنا) با وجود اینکه کفر پیشگان در آسمانى بودن قرآن اظهار تردید مى کردند و بلکه منکر آن بودند خداوند در بیان تردید آنان جمله شرطیه به کاربرد تا به این حقیقت اشاره کند که: تردید در حقانیت قرآن تنها قابل فرض است و نمى تواند واقعیت داشته باشد.

۸ - خداوند در تحدى با منکران قرآن آنان رابه آوردن یک سوره همانند قرآن به مبارزه فرا خواند. (فأتوا بسورة من مثله) ضمیر در «مثله» به «ما» در «مما نزلنا» بر مى گردد.

۹ - قرآن در همان عصر پیامبر (ص) به بخشهایى به نام سوره تقسیم شده بود. (فأتوا بسورة من مثله)

۱۰ - تقسیم بندى قرآن و نامیدن هر بخش به «سوره» از ناحیه خداوند بوده است.* (فأتوا بسورة من مثله)

۱۱ - خداوند از منکران قرآن خواسته است تا براى آوردن سخنى همانند سوره اى از قرآن، تمامى خبرگان خویش را فرا خوانند. (وادعوا شهداءکم من دون اللّه) «شهداء» جمع شهید و به معناى گواهان است و به مطلعان نیز اطلاق مى گردد. مصدر «ادعوا» دعاست به معناى خواندن و دعوت کردن است. جمله «وادعوا شهداءکم» مى تواند به این معنا باشد که: شاهدان را دعوت کنید تا بر آن چه مى آورید و همانند قرآن مى نامید، گواهى و نظر دهند; بر این مبنا «شهداء» به معناى گواهان است و نیز مى تواند به این معنا باشد که: شاهدهایتان را فراخوانید تا شما را بر آوردن سخنى همانند قرآن یارى دهند; در این صورت «شهداء» به معناى مطلعان و خبرگان خواهد بود.

۱۲ - تنها خداوند، توانا بر آوردن همانند براى قرآن است. (وادعوا شهداءکم من دون اللّه) گفته شده: من دون اللّه (غیر از خدا) به منظور تأکید بر اطلاق و عموم «شهداءکم» ایراد شده است; یعنى، هر کسى را با هر هنر و دانشى به کمک بگیرید (باز هم نمى توانید همانند قرآن بیاورید). آوردن همسان براى قرآن تنها از ناحیه خداوند امکان پذیر است.

۱۳ - منکران قرآن به دروغ در حقانیت قرآن و آسمانى بودن آن، اظهار تردید مى کردند. (و إن کنتم فى ریب ... فأتوا بسورة ... إن کنتم صدقین) متعلق «صادقین» به قرینه «إن کنتم فى ریب» شک و تردید مشرکان در آسمانى بودن قرآن است; یعنى: إن کنتم صادقین فى انکم مرتابون ...; اگر در اظهار تردید راستگو هستید چنین کنید. این معنا کنایه از دروغگویى آنان در اظهار شک و تردید است.

۱۴ - آسمانى بودن قرآن حتى در نظر مخالفان رسالت، امرى روشن بود. (إن کنتم صدقین)

۱۵ - مخالفان هیچ شاهدى را که بر وجود همانندى سخنى با قرآن شهادت بدهد نخواهند یافت. (وادعوا شهداءکم من دون اللّه) چنانچه «شهداء» به معناى گواهان باشد، استثناء «من دون اللّه» از جمله قبل، ناظر به سخن متعارفى است که انسانها هنگام نداشتن شاهد بر مدعاى خویش آن را بر زبان جارى مى کنند; یعنى، گواهانى را فرا خوانید تا نظر دهند و اگر نیافتید نگویید: خدا شاهد است که این سخن همانند قرآن مى باشد.

موضوعات مرتبط

• ارزشها: ملاک ارزشها ۳
• خدا: اختصاصات خدا ۱۲; قدرت خدا ۱۲
• عبودیت: ارزش عبودیت ۳
• قرآن: تاریخ قرآن ۹; تحدى قرآن ۸، ۱۱; تردید ناپذیرى قرآن ۷; تنزیه قرآن ۷; تنظیم قرآن ۹، ۱۰; حقانیت قرآن ۷، ۱۳; دروغگویى مکذبان قرآن ۱۳; سوره بندى قرآن ۹، ۱۰; شک به قرآن ۶، ۱۳; قرآن از کتب آسمانى ۱۴; معجزه سور قرآن ۴; معجزه قرآن ۴; مکذبان قرآن ۱۵; مکذبان وحیانیت قرآن ۶; نزول قرآن ۱; نقش قرآن ۵; وحیانیت قرآن ۱، ۱۴; ویژگیهاى قرآن ۴، ۵; همانند سازى براى قرآن ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۵
• محمّد(ص): دلایل نبوت محمّد(ص) ۵; عبودیت محمّد(ص) ۲; کتاب محمّد(ص) ۱; مقامات محمّد(ص) ۲