روایت:الکافی جلد ۲ ش ۵۳۹

آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد بن عيسي عن عثمان بن عيسي عن يحيي عن ابي عبد الله ع قال قال امير المومنين ع :

لَنْ يَرْغَبَ اَلْمَرْءُ عَنْ عَشِيرَتِهِ وَ إِنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَ وَلَدٍ وَ عَنْ مَوَدَّتِهِمْ وَ كَرَامَتِهِمْ وَ دِفَاعِهِمْ بِأَيْدِيهِمْ وَ أَلْسِنَتِهِمْ هُمْ أَشَدُّ اَلنَّاسِ حِيطَةً مِنْ وَرَائِهِ وَ أَعْطَفُهُمْ عَلَيْهِ‏ وَ أَلَمُّهُمْ لِشَعَثِهِ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ أَوْ نَزَلَ بِهِ بَعْضُ مَكَارِهِ اَلْأُمُورِ وَ مَنْ يَقْبِضْ يَدَهُ عَنْ عَشِيرَتِهِ فَإِنَّمَا يَقْبِضُ عَنْهُمْ يَداً وَاحِدَةً وَ تُقْبَضُ عَنْهُ مِنْهُمْ أَيْدِي كَثِيرَةٌ وَ مَنْ يُلِنْ حَاشِيَتَهُ يَعْرِفْ صَدِيقُهُ مِنْهُ اَلْمَوَدَّةَ وَ مَنْ بَسَطَ يَدَهُ بِالْمَعْرُوفِ إِذَا وَجَدَهُ يُخْلِفِ اَللَّهُ‏ لَهُ مَا أَنْفَقَ فِي دُنْيَاهُ‏ وَ يُضَاعِفْ لَهُ فِي آخِرَتِهِ وَ لِسَانُ اَلصِّدْقِ لِلْمَرْءِ يَجْعَلُهُ اَللَّهُ فِي اَلنَّاسِ خَيْراً مِنَ اَلْمَالِ يَأْكُلُهُ وَ يُوَرِّثُهُ‏ لاَ يَزْدَادَنَّ أَحَدُكُمْ كِبْراً وَ عِظَماً فِي نَفْسِهِ وَ نَأْياً عَنْ عَشِيرَتِهِ إِنْ كَانَ مُوسِراً فِي اَلْمَالِ وَ لاَ يَزْدَادَنَّ أَحَدُكُمْ فِي أَخِيهِ‏ زُهْداً وَ لاَ مِنْهُ بُعْداً إِذَا لَمْ يَرَ مِنْهُ مُرُوَّةً وَ كَانَ مُعْوِزاً فِي اَلْمَالِ وَ لاَ يَغْفُلُ أَحَدُكُمْ عَنِ اَلْقَرَابَةِ بِهَا اَلْخَصَاصَةُ أَنْ يَسُدَّهَا بِمَا لاَ يَنْفَعُهُ إِنْ أَمْسَكَهُ وَ لاَ يَضُرُّهُ إِنِ اِسْتَهْلَكَهُ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۴, ۴۵۵

امير المؤمنين (ع) فرمود: نبايد مرد از عشيره خود رو گردان باشد و اگر چه ثروتمند و داراى فرزند باشد و نه از كرامت آنها و نه از دفاع‏شان با دست و زبان‏شان، آنان از همه مردم سخت‏تر گرد او باشند و پشت او را دارند و از همه به او مهرورزتر و از همه پريشانى او را فراهم‏كن‏ترند، اگر به او مصيبتى رسد و يا بدى به او رخ دهد، هر كس يك دست از عشيره خود بندد همانا يك دست از آنها بسته و دستهاى بسيارى از يارى او بسته شده است و هر كه دور و وريهاى خود را (از خاندان و خادمان و فرزندان) خوش خوى و نرم‏گوى بار آورد (هر كه اطرافيانش خوش‏خو و نرم گو باشند خ ل) دوستش از او مهر بيند، هر كه چون دارد دست به احسان گشايد خدايش در دنيا عوض دهد و در آخرت چند برابر به او دهد، نام نيكو كه از مردى بماند خداوندش بهتر دارد از مالى كه خود خورد يا به ارث گذارد، مبادا يكى از شماها تكبر فزايد و بزرگى كند و از عشيره و تبار خود دورى‏ گزيند، گرچه مال فراوان دارد، مبادا يكى از شماها از برادر (دينى و هم نوع) خود كناره كند و دورى ورزد كه از او پذيرائى نديده و از مال دنيا دست تنگ است، مبادا يكى از شماها از اين نكته غفلت كند كه چون خويشاوند او حاجتمند است حاجت او را روا كند بدان چه كه اگرش نگهدارد سودى ندارد و اگرش از دست بدهد به او زيانى نرسد (يعنى به چيزى كه از مورد حاجت خودش فزون است).

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۳, ۲۲۵

امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: انسان اگر چه مال و فرزند داشته باشد هرگز نبايد از خويشاوند خود و از دوستى و كرامت و دفاع دستى و زبانى آنها روبگرداند، آنها از همه مردم گردش را محكمتر دارند و باو مهربانترند و اگر مصيبتى باو رسد يا بدى برايش پيش آيد، پريشانى او را سامان دهنده‏ترند و هر كه دست كمك از فاميل خويش باز گيرد، از آنها يك دست گرفته شده و از خود او دستهاى بسيار، و هر كه نرمى و فروتنى كند دوستش از او مودت بيند. و هر كه چون دارا شود (دست باحسان گشايد) آنچه را داده خدا در دنيايش جبران كند و در آخرت برايش چند برابر سازد، و نام نيكى كه خدا براى كسى در ميان مردم ميگذارد، از مالى كه ميخورد و بارث ميگذارد بهتر است، هر يك از شما كه ثروت مالى پيدا كرد، نبايد تكبرش زياد شود، __________________________________________________

(۱) حل: از اسماء اصواتست كه براى راندن شتر بكار ميرود.

او خود را بزرگ دارد و از خويشاوندش دور شود، و هيچ يك از شما نبايد نسبت به برادرى كه چون مال ندارد، باو احسان نميكند، از او دورى كند، و هيچ يك از شما نبايد از بستن شكست و تنگدستى خويشاوندش بچيزى كه اگر نگهدارد سودش ندهد و اگر از دستش دهد زيانش نرساند غفلت كند (زيرا گاهى ممكن است خويشاوندى بچيزى احتياج داشته باشد كه نزد او اضافه و بيكار باشد).

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۳, ۳۹۱

محمد بن يحيى، از احمد بن محمد بن عيسى، از عثمان بن عيسى، از يحيى، از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است كه فرمود: «اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود كه: مرد هرگز نبايد كه رو گردان شود از قبيله خود، و اگرچه صاحب مال و فرزندان باشد، و نه از دوستى و گرامى داشتن و دفع كردن ايشان، به دست‏ها و زبان‏هاى ايشان؛ زيرا كه ايشان سخت‏ترين مردمانند از روى رعايت و نگهبانى از پس پشت او، و بر او از همه ايشان مهربان‏ترند، و امور پراكنده او را از همه ايشان بيشتر جمع مى‏كنند، اگر مصيبتى به او برسد يا پاره‏اى از امرهاى ناخوش بر او فرود آيد. و هر كه دستش را از پيوند خويشانش درهم گيرد و به ايشان عطا نكند، جز اين نيست كه يك دست از ايشان درهم گيرد، و از ايشان دست‏هاى بسيار از او درهم گرفته مى‏شود. «۱» و هر كه طرف و كنارش نرم و ملايم باشد، دوست و آشنايى كه دارد، دوستى را از او مى‏شناسد و مى‏داند. و هر كه دست خويش را به معروف و نيكى بگشايد، چون او را يابد، خدا او را در آن‏چه انفاق كرده عوض و جانشين خواهد داد در دنيا، و در آخرت از برايش مضاعف مى‏گرداند. و زبانِ راست كه دروغ نگويد، منفعتش از براى مرد آن است كه خدا آن را در ميان مردمان بهتر از مالى قرار مى‏دهد كه يا آن را مى‏خورد، يا به ديگران ميراث مى‏دهد. و البتّه بايد كه يكى از شما تكبّر و بزرگى را در نفس خويش، و دورى را از خويشان خويش، نيفزايد، اگر در باب مال، توانگر باشد «۲». و البتّه بايد كه يكى از شما بى‏رغبتى را در حقّ برادر خويش، و دورى را از او نيفزايد، هرگاه جوانمردى از او نبيند، و در امر مال درويش و محتاج باشد. و بايد كه يكى از شما غافل نباشد از صاحبان خويشى كه با ايشان فقر و احتياج باشد، و از بستن رخنه آن احتياج، به چيزى كه او را نفع نبخشد، اگر آن را نگاه دارد، و او را زيان نرساند، اگر آن را نيست و نابود گرداند» (يعنى به مال بى‏خاصيت او را اعانت كند). __________________________________________________

(۱). و احتمال دارد كه گرفتن دست، كنايه باشد از باز ايستادن از اذيّت. (مترجم)
(۲). و مى‏تواند كه معنى اين باشد كه، توانگرى يكى از شما، اين صفات ناپسنديده را در او زياد نكند، وليكن اوّل، به‏حسب لفظ، ظاهرتر است.