محمد ٨

وَ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ‌ وَ أَضَلَ‌ أَعْمَالَهُمْ‌

ترجمه

و کسانی که کافر شدند، مرگ بر آنان! و اعمالشان نابود باد!

و كسانى كه كافر شدند، مرگ بر آنها، و [خدا] اعمالشان را نابود كرد

و كسانى كه كفر ورزيدند، نگونسارى بر آنان باد؛ و [خدا] اعمالشان را برباد داد.

و آنان که کافر شدند نابود و هلاک شوند و خدا اعمالشان را ضایع و باطل سازد.

و بر کافران هلاکت و نابودی باد و [خدا] اعمالشان را باطل و تباه ساخت.

هلاكت و شوربختى باد بر كافران. خدا اعمالشان را باطل كرده است.

و کسانی که کفرورزیده‌اند بدا به حالشان، [خداوند] اعمالشان را تباه کرده است‌

و كسانى كه كفر ورزيدند پس نگونسارى و هلاكت باد بر آنان و [خدا] كارهاشان را گم و تباه گردانيد.

کافران، مرگ بر آنان باد، و خداوند اعمال (نیک) ایشان را باطل و بیسود گرداناد!

و کسانی که کفر ورزیدند، پس (خدا) نگونساری بر ایشان نهاد و اعمالشان را بر باد داد.

و آنان که کفر ورزیدند پس وای بر ایشان (زشت بادشان) و گم کرد کارهای آنان را

محمد ٧	آیه ٨	محمد ٩
سوره : سوره محمد نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الَّذِینَ»: مبتدا و خبر آن محذوف است. تقدیر چنین است: الِّذِینَ کَفَرُوا، أتْعَسَهُمُ اللهُ. یا مفعول به مقدم است. «تَعْساً»: هلاک و نابودی. مفعول مطلق فعل محذوف (أَتْعَسَ) است. «أَضَلَّ»: (نگا: محمد / . عطف بر فعل محذوف (أَتْعَسَ) است. جمله دعائی است. یا این که (فَتَعْساً لَّهُمْ) انشائی، و (أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ) اخباری است، و معنی آیه چنین می‌شود: کافران، مرگ بر آنان باد، و خداوند اعمال (نیک) ایشان را باطل و بیسود می‌گرداند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

الَّذِينَ‌ أُخْرِجُوا مِنْ‌... (۰)

تفسیر

---

• آيات ۷ - ۱۵ سوره محمد
• معناى اينكه فرمود: اگر خدا را يارى كنيد خدا ياريتان مى كند
• توضيح اينكه در تعليل نصرت مؤ منين و هلاكت كفار فرمود: خدا مولاى مؤ منان است وكافران مولايى ندارند
• وصف بهشتى كه متقين بدان وعده داده شده اند ۳۵۱
• (چند روايت در ذيل آيه : ((ذلك بانهم كرهوا ماانزل الله )) و بعضى آيات گذشته ديگر)

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8»

و كسانى كه كفر ورزيدند، بر آنان نگون‌سارى باد و (خداوند) اعمالشان را نابود گردانيد.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8»

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا: و آنانكه كافر شدند، فَتَعْساً لَهُمْ‌: پس ذلت و كشتن‌

---

«1» وسائل الشيعة، شيخ حر عاملى (ره) (چ بيروت) ج 11 (ابواب الامر و النهى باب 22) ص 451، روايت 2.

جلد 12 - صفحه 107

است براى ايشان در دنيا و عذاب و عقاب در آخرت، وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ‌: و نابود ساخت عملهاى ايشان، يا خداى تعالى به جهت القاى ترس، قدمهاى آنها را در معركه جهاد بلغزانيد و بسر درآمدند و نابود ساخت اعمال آنها را كه در آخرت ثوابى بر آن مترتب نگردانيد به جهت نداشتن خلوص نيت.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7» وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «9» أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها «10»

ترجمه‌

اى كسانيكه ايمان آورديد اگر يارى كنيد خدا را يارى ميكند شما را و ثابت ميگرداند قدمهاتانرا

و آنانكه كافر شدند پس نابودى و نگونسارى است براى آنها و باطل نمايد كارهاشانرا

اين براى آنست كه آنها ناخوش داشتند آنچه را فرو فرستاد خدا پس ضايع گردانيد كارهاشانرا

آيا پس سير نكردند در زمين پس‌

---

جلد 5 صفحه 5

بنگرند چگونه بود انجام كار آنانكه بودند پيش از آنها هلاك كرد خدا آنها را و براى كافران است امثال آن عقوبت.

تفسير

خداوند متعال وعده داده است باهل ايمان و عقائد حقّه اسلاميّه كه اگر يارى نمايند خدا و پيغمبر و امام زمانشان را بقيام بوظائف دينى و اطاعت از ولى و صاحب اختيارشان و جهاد با دشمنان يارى فرمايد ايشان را بغلبه و عزّت و نام نيك و سعادت در دنيا و آخرت و ثابت قدم فرمايد آنها را در مرام و مسلك و عقائد حقه و ميدان جنگ با كفّار و در عبور از پل صراط كه بالاترين فوائد ثبات قدم است و مقدّر فرموده براى كفّار لغزش و عثور و انحطاط و نگونسارى و هلاكت و نابودى را كه موارد استعمال كلمه تعس است و مفعول فعل واجب الاضمار ميباشد يعنى فتعسوا تعسا بحكم اللّه لهم و ضايع و باطل و فاسد فرموده هر عمل خيرى را كه از آنها صادر شود چون واجد شرط ايمان و اخلاص نبوده است و در آيات سابقه اشاره بآنشد و اين انحطاط و نگونسارى و نابودى براى آنها باين سبب مقدّر شد كه كراهت داشتند از آنچه خداوند بر پيغمبر خود نازل فرموده بود از ولايت امير المؤمنين (ع) و غير آن و خداوند ولايت ائمه اطهار را شرط قبول تمام اعمال قرار داده بود پس باطل شد تمام اعمال نيك آنها از جهاد و عتق و صدقه و ساير خيرات كه ذاتا عمل خير بر آنها صادق بوده و بايد نافع شود و براى آنها نشد و اخيرا اشاره فرموده است بعذابهاى گوناگون و وقايع امم سابقه كه از مراجعه بتواريخ و گردش در زمين معلوم و مشهود ميشود كه خداوند چه معاملاتى با مخالفين انبياء و اولياء فرموده و خواهد فرمود و بايد موجب عبرت اين امّت شود و دست از مخالفت بردارند و بدانند كه عقوبت اينها هم در دنيا و آخرت از همان قبيل خواهد بود و خداوند بالاخره انتقام مظلوم را از ظالم خواهد كشيد.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ الَّذِين‌َ كَفَرُوا فَتَعساً لَهُم‌ وَ أَضَل‌َّ أَعمالَهُم‌ «8»

و كساني‌ ‌که‌ كافر شدند ‌پس‌ تعس‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و ‌از‌ ‌بين‌ مي‌برد اعمال‌ ‌آنها‌ ‌را‌.

وَ الَّذِين‌َ كَفَرُوا جميع‌ اقسام‌ كفر ‌را‌ شامل‌ مي‌شود ‌حتي‌ ناصبي‌ و خوارج‌ و مبدعين‌ و منكرين‌ ضروريات‌ ‌که‌ موجب‌ كفر و نجاست‌ مي‌شود و مرتدين‌ و كساني‌ ‌که‌ ملحق‌ بكافرين‌ هستند مثل‌ مخالفين‌ و معاندين‌ و ضالين‌ و مضلين‌ فَتَعساً لَهُم‌ تعس‌ ‌در‌ مجمع‌ البحرين‌ دارد: التعس‌ الهلاك‌ و العثار و السقوط و الشر و البعد و الانحطاط ‌که‌ تمام‌ اينها ‌براي‌ كفار ثابت‌ ‌است‌.

وَ أَضَل‌َّ أَعمالَهُم‌ اضلال‌ عمل‌ حبط و ‌از‌ ‌بين‌ بردن‌ ‌است‌ چنانچه‌ ميفرمايد أُولئِك‌َ الَّذِين‌َ حَبِطَت‌ أَعمالُهُم‌ فِي‌ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ وَ ما لَهُم‌ مِن‌ ناصِرِين‌َ آل‌ عمران‌

جلد 16 - صفحه 170

‌آيه‌ 21 و بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ ديگر و ميفرمايد: وَ قَدِمنا إِلي‌ ما عَمِلُوا مِن‌ عَمَل‌ٍ فَجَعَلناه‌ُ هَباءً مَنثُوراً فرقان‌ ‌آيه‌

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 8)- و از آنجا که گاهی نیروی متراکم دشمن و انبوه جمعیت و انواع تجهیزات او، فکر مجاهدان راه حق را به خود مشغول می‌دارد، آیه شریفه می‌افزاید:

«و کسانی که کافر شدند مرگ بر آنان! و اعمالشان نابود باد» (وَ الَّذِینَ کَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ).

ج4، ص449

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- کافران، مورد نفرین خداوند و گرفتار ذلّت و خوارى (و الذین کفروا فتعسًا لهم) واژه «تعساً» (به معناى لغزیدن و به رو در افتادن) نشانگر ذلّت و خوارى است.

۲- فرجام نهایى کافران، به رو افتادن در خاکِ مذلت و از دست دادن تلاش ها است. (و الذین کفروا فتعسًا لهم و أضلّ أعملهم) بنابراین که جمله «فتعساً لهم» خبریه باشد و با توجه به این که «تعس» به معناى به رو در افتادن است - که حاکى از نهایت ذلت است - مطلب بالا استفاده مى شود.

۳- ذلت و ناکامى نهایى کافران، نویدى به مؤمنان مجاهد (و الذین کفروا فتعسًا لهم و أضلّ أعملهم) با توجه به ارتباط آیات - که جهت گیرى اصلى آن، دعوت از مؤمنان به جهاد در راه خدا علیه کافران است - از جمله «فتعساً...» مطلب بالا استفاده مى شود.

۴- کفر، موجب سقوط انسان و از بین رفتن اعمال نیک وى * (و الذین کفروا فتعساً لهم و أضلّ أعملهم) برداشت بالا بدان احتمال است که «أضلّ أعمالهم» نظر به حبط عمل داشته باشد; یعنى، اگر کافران عمل نیکى هم داشته باشند، پس از مرگ به کار آنان نخواهد آمد.

موضوعات مرتبط

• انحطاط: عوامل انحطاط ۴
• بشارت: بشارت ذلت کافران ۳
• شخصیت: آسیب شناسى شخصیت ۴
• عمل: عوامل حبط عمل ۴
• کافران: حبط عمل کافران ۲; ذلت کافران ۱، ۲; فرجام کافران ۲; نفرین بر کافران ۱
• کفر: آثار کفر ۴
• مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۳
• مجاهدان: بشارت به مجاهدان ۳
• نفرین خدا: مشمولان نفرین خدا ۱