اغْضُض

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• غضض‌ (۴ بار)

قاموس قرآن

كم كردن صدا و كم كردن نگاه چشم. عبارت راغب چنين است: «الغضّ: النقصان من الطرف و الصوت...» در مجمع البيان فرموده: اصل غضّ به معنى نقصان است گويند: «غَضَّ مِنْ صَوْتِهِ وَ بَصَرِهِ» يعنى از صدا و نگاهش كاست. در اقرب الموارد تخفيف و نگهدارى و شكستن صدا و نگاه گفته است در قاموس تخفيف نگاه آمده است در نهايه نقل شده: «كانَ اِذا عَطَسَ غَضَّ صَوْتَهُ» يعنى چون عطسه مى‏كرد صدايش را آرام مى‏نمود. مقصود از نقل اقوال اين است كه غضّ بصر به معنى بستن چشم نيست كه هيچ چيز را نبيند بلكه كوتاه كردن چشم است و به عبارت ديگر ورانداز نكردن است در نهج‏البلاغه خطبه‏11 در ضمن دستور حمله به محمد حنفيه چنين فرموده: «...اَرْمِ بِبَصَرِكَ اَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ...» نگاهت را به انتهاى قوم بيفكن و همه حركاتشان را زير نظر بگير و نگاهت را بخوابان. پيداست منظور آن نيست كه چشمت ببند و با چشم بسته حمله كن بلكه از نگاه به كثرت و سلاح آنها كه باعث سستيت شود چشم برگير و ابتدا فرموده: «اَرْمِ بِبِصَرِكَ...». [لقمان:19]. در رفتنت معتدل باش و از صدايت بكاه يعنى صوت خويش را ملايم كن. [حجرات:3]. آنانكه صدايشان را در نزد رسول خدا ملايم مى‏كنند آنها كسانى‏اند كه خدا قلوبشان را براى تقوى آزموده است. [نور:30-31]. اين دو آيه درباره نگاه مردان به زنان و زنان به مردان است ولى چنانكه گفته شد مراد از آن چشم بستن و مثل كور بودن نيست بلكه مراد كوتاه كردن نگاه و عدم توجه است به عبارت ديگر يك دفعه به نگاه عادى نگاه مى‏كنيم مثل نگاه كردن به ماشين، خيابان، ساختمان و اجناس بازار، و يك دفعه بطور ورانداز و دقت و ارزيابى نگاه مى‏كنيم. منظور اين است كه زنان به مردان نامحرم و بالعكس به طور ورانداز نگاه نكنند و به اصطلاح با «ريبه» نگاه نكنند نه اينكه چشم را برهم نهند. «غضّ» هم به نفسه و هم به «من» متعدى مى‏شود لازم است «من» در هر دو آيه براى تعديه باشد يعنى: به مؤمنان بگو نگاه خويش را از نامحرم كوتاه كنند و عورت خويش را از نامحرم بپوشانند...به مؤمنات بگو نگاه خويش از نامحرم كوتاه كنند و عورت خويش را بپوشانند.

کلمات نزدیک مکانی

وَ مِن مَشْيِک صَوْتِک فِي إِن اقْصِد أَنْکَر فَخُور الْأَصْوَات مُخْتَال لَصَوْت أَ الْحَمِير کُل

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...