الليل ٣

وَ مَا خَلَقَ‌ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثَى‌

ترجمه

و قسم به آن کس که جنس مذکّر و مؤنّث را آفرید،

و به آنكه نر و ماده را آفريد

و [سوگند به‌] آنكه نر و ماده را آفريد،

و قسم به مخلوقات عالم که خدا همه را جفت نر و ماده بیافرید.

و به آنکه نر و ماده آفرید؛

و سوگند به آن كه نر و ماده را بيافريد،

و سوگند به آنکه نرینه و مادینه آفرید

و به آن كه نر و ماده را آفريد.

و به آن که نر و ماده را می‌آفریند.

و سوگند به آن چه نر و ماده را آفرید.

و آنچه (یا آنکه) آفرید نر و ماده را

الليل ٢	آیه ٣	الليل ٤
سوره : سوره الليل نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الذَّکَرَ وَ الأُنثَی»: نر و ماده انسانها و حیوانها و گیاهها و همه اشیاء مراد است (نگا: رعد / ذاریات / ، یس / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مِنْ‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ خَلَقْنَا... (۲) وَ خَلَقْنَاکُمْ‌ أَزْوَاجاً (۱)

تفسیر

• آيات ۱ - ۲۱، سوره ليل
• مراد از اينكه درباره مؤ من انفاق كننده متقّى فرمود: ((فسنيسّره لليسرى ))
• درباره بخل ورزنده مكذّب فرمود: ((فسينسّره للعسرى ))
• هدايت خلق از قضاهاى الهى است كه بر خود واجب كرده (انّ علينا للهدى ) و با هادى بودنانبياء (عليهم السّلام ) منافات ندارد
• فرق بين هدايت به معناى ارائه طريق و هدايت به معناىايصال به هدف
• بيان اينكه تكذيب كننده دعوت حقّ و روى گرداننده از آن ((اشقى )) است ،
• و اينكه مفاد آيه ((لا يصليها الا الاءشقى ...)) اينست كه فقط كافر اشقى خالد در جهنم است
• متّقى ترين افراد كسى است كه در راه رضاى خدا ازمال حود انفاق مى كند
• (رواياتى درباره نزول آيات : ((فاءما من اعطى و اتّقى ...)) در شاءن ((ابودحداح ))و روايتى درباره اينكه هدايت كننده خدا است )
• كلام فخر رازى در شاءن نزول سوره ليل و نقد و برسى آن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - سوگند خداوند، به آفرینش جنس نر و ماده در مخلوقات (و ما خلق الذکر و الأُنثى) حرف «ما» مصدریه بوده و مفاد آیه شریفه، سوگند به خلقت «مذکر» و «مؤنث» است. این احتمال نیز وجود دارد که «ما» موصول باشد; ولى مصدریه بودن آن - که در نتیجه سوگند به مخلوقات خواهد بود; نه خالق - با سوگند به «لیل» و «نهار» تناسب بیشترى دارد.

۲ - سوگند خداوند، به آفریننده جنس نر و ماده (و ما خلق الذکر و الأُنثى) کلمه «ما» در «ما خلق»، مى تواند موصول و به معناى «من» باشد. در این صورت مراد از آن، ذات بارى تعالى خواهد بود. این کلمه به دلیل ابهام بیشترى که در مفاد آن هست، عظمت مصداق خود را بیشتر مجسم مى کند; زیرا دلالت دارد که آن مصداق، غیر قابل تعریف است.

۳ - سوگند خداوند به خویش (و ما خلق الذکر و الأُنثى)

۴ - آفرینش مرد و زن و جنس نر و ماده در دیگر مخلوقات، کارى بزرگ و نشانه عظمت خداوند است. (و ما خلق الذکر و الأُنثى) تعبیر «و ما خلق» - چه سوگند به خالق باشد و چه خلقت - بیانگر عظمت هر دو است; زیرا عظمت هر یک، حاکى از عظمت دیگرى است.

موضوعات مرتبط

• خدا: نشانه هاى عظمت خدا ۴
• زن: عظمت خلقت زن ۴
• سوگند: سوگند به خالق مذکر ۲; سوگند به خالق مؤنث ۲; سوگند به خدا ۳; سوگند به مذکر ۱; سوگند به مؤنث ۱
• قرآن: سوگندهاى قرآن ۱، ۲، ۳
• مؤنث: عظمت خلقت مؤنث ۴
• مذکر: عظمت خلقت مذکر ۴
• مرد: عظمت خلقت مرد ۴