الإنشقاق ١٩

لَتَرْکَبُنَ‌ طَبَقاً عَنْ‌ طَبَقٍ‌

ترجمه

که همه شما پیوسته از حالی به حال دیگر منتقل می‌شوید (تا به کمال برسید).

|كه شما حالات و منازلى را پشت سر مى‌گذاريد [حيات و مرگ و قيامت و حساب‌]

كه قطعاً از حالى به حالى برخواهيد نشست.

(قسم به این امور) که شما حوال گوناگون و حوادث رنگارنگ (از نخستین خلقت تا مرگ و برزخ و ورود به بهشت و دوزخ) خواهید یافت.

که شما حالی را پس از حالی [که مراحل مختلف زندگی است و در سختی و زحمت مطابق یکدیگرند] طی می کنید [تا به دیدار پروردگارتان نایل آیید.]

كه به حالى بعد از حال ديگر تحول خواهيد يافت.

که شما از حالی به حالی دیگر در آیید

كه هر آينه شما حالى را از پس حالى- از مرگ و بعث و حساب و ...- پشت سر مى‌گذاريد.

قطعاً مراتب و حالات مختلفی را یکی پس از دیگری (در مسیر زندگی دنیوی) طی خواهید کرد و با اوضاع و احوال گوناگونی (در آخرت) روبرو خواهید شد. (از قبیل: کودکی و جوانی و پیری، سلامت و بیماری، خوشی و ناخوشی، زندگی و مرگ، برزخ و رستاخیز و قیامت، و ...).

بی‌چون و بی‌امان از حالی به حالی بر خواهید نشست.

که هر آینه سوار گردید پشتی بر پشتی (طبقه‌ای پس از طبقه‌ای)

الإنشقاق ١٨	آیه ١٩	الإنشقاق ٢٠
سوره : سوره الإنشقاق نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَتَرْکَبُنَّ»: قطعاً حال به حال می‌گردید و احوال و اوضاع گوناگونی را پشت سر می‌گذارید. «طَبَقاً»: چیزی که مطابق با چیز دیگری است. در اینجا مراد حالت و مرتبت است. «عَنْ»: در اینجا به معنی (بَعْدَ) است. همان گونه که گفته می‌شود: فُلانٌ عَظیمٌ، أَباً عَنْ جَدٍّ. بعضی واژه (طَبَق) را به معنی آخرت دانسته‌اند که در آن انسان مطابق این جهان زنده می‌گردد و حسّ و شعور پیدا می‌کند، امّا برابر ضوابط خاصّ خود (نگا: جزء عم شیخ محمّد عبده).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لَقَدْ کُنْتَ‌ فِي‌ غَفْلَةٍ مِنْ‌ هٰذَا... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۲۵، سوره انشقاق
• معناى اينكه در بيان چند تا از مقدمات قيامت فرمود آسمان منشق و زمين كشيده مى شود وفرمود((و ازنت لربها و حقت ))
• مفاد آيه : ((يا ايها الانسان انك كادح الى ربك كد حافملاقيه )) و دلالت آن بر بحث و جزا
• مقصود از اينكه فرمود اكتابش به دست راست داده شود شادمان به سوى((اهل )) خود باز مى گردد
• رد پندار آن كس كه نامه اعمالش از پشت سر به او داده مى شود و در دنيا در((اهل )) خود مسرور بود و مى پنداشت به سوى خدا و براى حساب بازگشتى ندارد
• جوابى كه به اين سوال و اشكال داده شده كه مومنان گنهكار در زمره ((من اوتى كتابهبيمينه )) هستند يا ((من اوتى كتابه وراء ظهره ))؟
• تقسيم اهل محشر به دو طائفه اصحاب يمين و اصحابشمال تقسيمى كلى نيست
• معناى آيه : ((لتركبن طبقا عن طبق ))
• معناى جمله ((والله اعلم بما يوعون ))
• (رواياتى درباره محاسبه اعمال در قيامت ، نزول آيه : ((و اما من اوتى كتابه ....))،((لتركبن طبقا عن طبق )) و...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - انسان ها، مرحله هاى گوناگونى پیش رو دارند که یکى پس از دیگرى بر همه شؤون آنان، اثر خواهد گذاشت. (لترکبنّ طبقًا عن طبق) «طبق» در موردى به کار مى رود که چیزى مسطّح بر مثل خود، قرار داده شود و آن را بپوشاند و به حالت نیز «طبق» گفته مى شود (مقاییس); زیرا انطباق آن بر صاحب حالت، مانند انطباق دو چیز بر یکدیگر است (التحریر). تعبیر «لترکبنّ» (حتماً سوار خواهید شد)، کنایه از این است که آن حالت ها همچون مرکب، انسان را به سمت و سوى مناسب خود خواهند برد.

۲ - حالت ها و مراحل آینده انسان، هر یک پایه و مقدمه اى براى حالت و مرحله بعدى است. (طبقًا عن طبق) حرف «عن» براى مجاوزه یا به معناى «بَعْد» است. در هر صورت بیانگر ترتب مرحله بعدى بر قبلى است. گفتنى است که آن مراحل - به قرینه «کادح إلى ربّک» (در آیات پیشین) - زندگى دنیا، مرگ، برزخ، حشر، حساب و جزا است که در نهایت به حضور در نزد پروردگار، مى انجامد.

۳ - خداوند، در تأکید بر تعدد و تنوّع مراحل آینده انسان، به شفق، شب، موجودات زمینى و ماه، سوگند یاد کرده است. (فلا أُقسم بالشفق ... لترکبنّ طبقًا عن طبق)

۴ - پیدایش مراحل گوناگون در طبیعت (شفق، تاریکى شب و نور ماه)، نشانى از امکان تغییر و تحول در نظام حیات بشر در دنیا و آخرت (فلا أقسم ... لترکبنّ طبقًا عن طبق) در قسم هاى قرآن، تناسب بین محتواى قسم و غرض از آن رعایت شده است و در این مجموعه آیات نیز براى تأکید بر تغییر حالات انسان، به تغییرات تکوینى سوگند یاد شده است.

۵ - لزوم دوراندیشى و توجّه به مراحلى که در آینده، براى انسان پیش خواهد آمد. (لترکبنّ طبقًا عن طبق)

۶ - در مسیر حرکت به سوى خداوند، انسان از مراحلى گوناگون و مترتب بر یکدیگر خواهد گذشت. (إنّک کادح إلى ربّک کدحًا ... لترکبنّ طبقًا عن طبق)

۷ - مراحل آینده انسان، مراحلى سرنوشت ساز و هر یک برتر و مهم تر از مرحله قبل و سزاوار آمادگى بیشتر است. (لترکبنّ طبقًا عن طبق) خبر از پیدایش حالت هاى پیاپى و تأکید آن با سوگندهاى مکرر، هشدارى است به انسان ها که براى آن چاره اندیشى کنند.

موضوعات مرتبط

• انسان: آینده انسان ۱، ۲، ۳، ۵، ۷
• دوراندیشى: اهمیت دوراندیشى ۵، ۷
• زندگى: تحولات زندگى اخروى ۴; تحولات زندگى دنیوى ۴
• سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱، ۷
• سوگند: سوگند به شب ۳; سوگند به شفق ۳; سوگند به ماه(قمر) ۳; سوگند به موجودات زمینى ۳
• سیروسلوک: مراحل سیروسلوک ۶
• شب: پیدایش تاریکى شب ۴
• شفق: پیدایش شفق ۴
• طبیعت: فلسفه تحولات طبیعت ۴
• قرآن: سوگندهاى قرآن ۳
• ماه(قمر): پیدایش نور ماه(قمر) ۴